Henry’s Crime (2010)

Regie: Malcolm Venville | 110 minuten | komedie | Acteurs: Keanu Reeves, Judy Greer, Vera Farmiga, James Caan, Peter Stormare, Fisher Stevens, Bill Duke, Currie Graham, David Costabile, Danny Hoch, Heather MacRae, Julie Ordon, Sarah Glendening, Elena Beuca, Jordan Gelber

Met elke trage ademtocht blaast Henry Torne, uit Buffalo, New York, begrippen als goedgelovigheid en kinderlijke onschuld nieuw leven in. Hij is dan ook tolbeambte. Een beroep dat in de Verenigde Staten gelijkwaardig is aan dat van de spreekwoordelijke putjesschepper. Op het eerste gezicht lijkt Henry vlak als de Flevopolder. Maar diep in hem zal er toch wel iéts roeren? Niks daarvan. Naarmate ‘Henry’s Crime’ vordert, blijkt die eerste indruk meer waard dan je kon vrezen. Keanu Reeves, die Henry speelt, is al vaker verweten dat er achter dat knappe gezicht van hem maar zo weinig gebeurt. Met deze vertolking lijkt hij zijn critici grijnzend uit te dagen. Henry’s hele wezen is week als deeg, inclusief torso.

Op een bijzondere dag (je voelt dat in Henry’s leven elke dag daarvoor eender is geweest) staan Eddie Vibes en kotsende Joe voor de deur. ‘Vrienden’ van vroeger. Of Henry kan invallen bij een honkbalwedstrijd. Dat kan Henry, en Henry neemt plaats achter het stuur van hun auto. Eddie laat ‘m stoppen voor een lokale bank: zo’n heerlijke grijze kolos met marmeren vloer en quasi-Griekse zuilen voor de deur. Even geld halen, zegt Eddie, en hij stapt uit terwijl hij een bivakmuts over zijn hoofd trekt. Niet veel later wordt arme Henry veroordeeld tot drie jaar cel. Als enige: hij heeft zijn ontkomen kompanen niet verraden. In de gevangenis – de plek waar iedereen onschuldig is – belandt Henry onder de vaderlijke vleugels van beroeps-bajesklant Max Saltzman (James Caan), die de gevangenis beschouwt als een grote, knusse kribbe: “Vooral op maandag hebben ze lekkere broodjes!” Het is een rol die het risico op overacting in zich draagt. Maar Caan zet Max even sterk als subtiel neer als een man die leeft met de constante vrees dat hij ‘ontdekt’ wordt. Dat wil zeggen: dat dat tere, bange, dromerige mannetje binnen in hem, wordt ontdekt. Hij verbergt het door zich anders voor te doen – niet voor niets is Max een notoire oplichter. De muren, de tralies en het vinyl op vloeren van de gevangenis bieden hem de voorspelbaarheid die voorkomt dat hij op verrassingen stuit die hem uit zijn rol doen vallen. Waar Max dan ook geen kans onbenut laat om zijn tijd achter de tralies te verlengen, komt Henry al snel weer vrij.

Eén opmerking neemt Henry mee naar buiten: “Als je ergens voor hebt gezeten, kun je net zo goed schuldig zijn.” Voor een man zonder toekomstdromen (en sinds zijn veroordeling, zonder vriendin) geeft die gedachte nog enig houvast. Kermend komen de radertjes in zijn brein in beweging: ‘Als ik niets te doen heb, kan ik net zo goed een bank beroven…’ Echter niet voordat hij door nota bene een Toyota Prius omver wordt gekegeld. Achter het stuur: Julie Ivanova (Vera Farmiga). Julie is actrice, vaag bekend van een optreden in een lokale commercial (“Buffalotto!”). Momenteel werkt ze aan een opvoering van Tjechovs ‘De Kersentuin’. Toevallig zal die plaatsvinden dat in een theater dat grenst aan de bank die Henry graag zou plukken. En even toevallig ligt er tussen bank en theater een oude tunnel…

Vooral de aangenaam ambivalente invulling van de verschillende rollen maakt ‘Henry’s Crime’ het aanzien waard. Het verhaal zelf is dun als een flensje. Zien wat ze doen, is hier kortom minder interessant dan ontdekken wie ze zijn, al geldt dat helaas niet voor de titelrol. James Caan schmiert zich een weg door Max heen, en of je wilt of niet: je mag die ouwe wel. Vera Farmiga (vooral bekend als George Clooneys goedgebekte tegenspeelster in ‘Up in the Air’) krijgt het voor elkaar dat je ergens nog gelooft ook dat Julie voor Henry valt. Zelfs al verhoudt hij zich intellectueel tot haar zoals het lokale sufferdje zich verhoudt tot The International Herald Tribune (Al is Julie natuurlijk plezieriger gezelschap). Julies droom van ‘Hollywood’ is maar vaag idee, zo voel je. Een uiting van iets dat ze in haar huidige leven mist. Noem het spanning, passie, een witte vlek op de landkaart. Henry is in heel zijn wezen een witte vlek. Als hij naast haar ligt, bekijkt Julie hem met de blik van een bioloog die een nieuwe species bestudeert: vol verwondering. En dan is Fisher Stevens er nog. Recent won hij een Oscar als producent van de documentaire ‘The Cove’. Nu maakt hij Eddie Vibes in de paar momenten die ‘m gegeven zijn tot een fascinerende verschijning. Met de kop van een buldog, de nek van een struisvogel en het zelfvertrouwen van een gorilla: zet ‘m een lasbril op en een geniale gek is geboren.

Martijn Laman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 21 april 2011