Het Bernini Mysterie Ontrafeld: Vrijmetselaars – Secrets of Angels, Demons and Masons: Masons (2005)

Regie: Simon Cox | 64 minuten | documentaire

‘Vrijmetselaars’ is het tweede deel van de documentaire ‘Het Bernini Mysterie Ontrafeld’ en probeert de kijker inzicht te geven in de organisatie de Vrijmetselaars en diens plaats in de wereld. Probeert is hierbij ook precies het juiste woord, want de makers slagen hier maar half in. De docu is een ‘zoektocht’ naar het ontstaan van de organisatie en een uitleg van hun voornaamste doelen.

Deze zoektocht bestaat uit interviews met dezelfde experts die in het ‘Illuminati’-deel aan het woord komen. Deze vertellen hoe de Vrijmetselaars in de helft van de achttiende eeuw zijn ontstaan in Europa en met de zogenaamde Founding Fathers (George Washington en Benjamin Franklin) naar Amerika zijn gekomen. De Vrijmetselaars geloven in een filosofie die gebaseerd is op vijf basisidealen: vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid, tolerantie en menselijkheid. Er komt dus verder geen religie of politiek gedoe aan te pas. Na een kwartier heb je als kijker een vrij goed beeld van het ontstaan van de organisatie en hun idealen.

De documentaire probeert hierna de kijker zoveel mogelijk informatie te geven over complottheorieën over de Vrijmetselaars, uiteraard geïntroduceerd door Dan Brown in zijn boek. Deze theorieën zijn op zich een interessant gegeven. Een ervan is dat de democratische Amerikaanse maatschappij op zichzelf een van de complotten van de Vrijmetselaars is, en dat ze hierdoor hun vijf idealen hebben bereikt. Het is dan ook niet echt duidelijk waarom de verschillende experts in de documentaire hun mening geven over waarom zij wel of niet geloven dat de Vrijmetselaars een gevaarlijk genootschap is. Wat dat betreft is de gegeven informatie een beetje verwarrend. Veel van de dingen die de Vrijmetselaars hebben bereikt zijn erg positief geweest en toch wordt er beweerd dat ze een gevaarlijke sekte zijn. Deze bewering wordt echter totaal niet ondersteund door logische argumenten.

Een verwarrend detail is ook dat er steeds wordt gerefereerd naar een ‘geheime genootschap’, om vervolgens de hele ins & outs van deze genootschap op tafel te leggen en uitgebreid te bespreken. Er komt zelfs iemand aan het woord die zelf een Vrijmetselaar is. Enigszins vreemd aangezien deze genootschap ‘geheim’ hoort te zijn…

De theorieën in de boeken van Dan Brown zijn spannend en intrigerend en zijn vaak de voornaamste redenen waarom zijn boeken het zo goed doen. Jammer genoeg is, op de interessante theorieën na, de documentaire (in tegenstelling tot ‘Illuminati’) niet heel verhullend of spannend. De informatie wordt vrij saai gepresenteerd en de eindeloze discussies over of Dan Brown wel of geen correcte informatie in zijn boeken heeft gebruikt zijn ook al niet meer zo interessant als in het begin toen ‘The Da Vinci Code’ net uitkwam. Voor de fans van ‘Het Bernini Mysterie’ is deze documentaire een leuke aanvulling. Maar als je het boek niet hebt gelezen en je ook niet heel veel in het onderwerp hebt verdiept kun je je beter beperken tot de eerste dvd van ‘Het Bernini Mysterie Ontrafeld’.

Daphna Berger