Hotel Atlântico (2009)
Regie: Suzana Amaral | 107 minuten | drama | Acteurs: Júlio Andrade, Gero Camilo, Emerson Danesi, Renato Dobal, André Frateschi, Luis Guilherme, Helena Ignez, Lorena Lobato, Marcia Martins, João Miguel, Jiddú Pinheiro, Mariana Ximenes
De eerste beelden zetten direct de toon van de film die komen gaat; donker, smoezelig, naargeestig en kleurloos. Naarmate de ‘artiest’, de anonieme hoofdpersoon die we alleen bij deze benaming zullen kennen, verder het land in trekt, worden de ontmoetingen vreemder en kleurrijker, maar de ‘unheimlichkeit’ blijft hem – en de kijker – de hele film achtervolgen. Waar de slonzig uitziende werkloze acteur ook gaat, hij wordt voortdurend achtervolgd door de dood of dreiging daarvan. In een goedkoop hotel wordt een lijk naar buiten gebracht; onderweg in de bus berooft een depressieve Poolse zichzelf van het leven en even later is onze hoofdpersoon zelf zijn leven niet meer zeker als hij van twee malafide uitziende mannen een lift aanneemt. Ook als hij dat overleefd heeft, is hij niet gevrijwaard van gevaar en belandt, deels aan zichzelf te wijten, in het ziekenhuis na een auto-ongeluk, waar een opportunistische dokter voor zijn eigen gewin het been van onze protagonist amputeert. Gelukkig vindt de vroegrijpe dochter van de arts dit geen probleem, of valt zij misschien gewoon op mannen in rolstoel.
Kortom, een film vol bizarre ontmoetingen, de één nog vreemder dan de ander en een hoofdpersoon die dit alles gelaten ondergaat, alsof hij wel weet wat hem te wachten staat, of er simpelweg geen moeite mee heeft. Dit soort personages is vaak moeilijk te volgen, laat staan in staat de sympathie te winnen bij de kijker. Als het hem allemaal zo weinig interesseert, waarom zou dat ons dan wel moeten doen? De afstand wordt alleen maar groter door de surrealistische gebeurtenissen en onnavolgbare karakters. João Miguel is een welkome verrassing als vriendelijke ziekenbroeder maar op dat moment lijkt niemand meer te vertrouwen.
De religieuze verwijzingen duiden op de alomtegenwoordigheid van het katholicisme in Brazilië, al heeft de hoofdpersoon duidelijk maling aan het sacrament van welk religieus symbool dan ook en verricht hij zelfs de ziekenzalving bij een stervende vrouw omdat hij toevallig in een geleend priestergewaad langs haar huis liep. De slotscènes duiden op welhaast een catharsis bij de hoofdpersoon, die wat al te hoogdravend aanvoelt. De film, gebaseerd op een novelle van João Gilberto Noll, slaat op deze manier net de plank mis: de surrealistische sferen en cyclische vertelling komen in ‘Hotel Atlântico’ niet tot hun recht wat de kijkervaring reduceert tot slechts blijvende verwarring en te weinig diepgang om te kunnen raken.
Ruby Sanders