Iedereen=Dogtroep (2008)

Regie: Udo Akemann, Jos Bus, Hans Wolbers | 105 minuten | documentaire

Wie wil er niet graven, fikkie stoken, springen, vliegen, gek doen, uitproberen, zoeken, zingen, of juist zwijgen, dansen en springen, toeteren, knippen en plakken, lassen, zagen, spelen, verwonderen, verbazen en betoveren? Iedereen toch? Dogtroep deed het, publiekelijk en groots.

Op straat deed men dingen die stout zijn, maar niet echt vervelend, eerder fascinerend en interessant, vaak ook grappig. Oprichter Warner van Wely verwoordt het als volgt:”je legt een tube tandpasta op straat en je laat iemand er heel hard overheen fietsen, zodat de klodders je om de oren vliegen en vervolgens pakt die figuur een tandenborstel, doet er wat van de tandpasta op en begint te poetsen.” Dingen die je voor normaal aanziet, waarvan je hebt geleerd dat het zo moet (“van tandpasta hoor je maar een klein beetje te nemen”), worden in een heel andere context geplaatst.

Mensen moesten zich niet ergeren, maar verbaasd zijn en op zijn minst even stilstaan, wakker worden uit hun dagelijkse sleur. ‘Infiltreren’ noemt men het in vakjargon. Een andere veel gebruikte vorm was de processie, waarbij circusachtig aandoende figuren op zelfgemaakte voertuigen of met ander gekke apparaten, gek uitgedoste idioten en loslopende theatrale figuren een bonte stoet vormden, vaak begeleid door een alternatieve straatband. Tegenwoordig kom je dit soort acts nog regelmatig tegen op festivals, Dogtroep was in Nederland een van de eersten die het zo deden. Die processies verwijzen een beetje naar een exotiek die we in ons kleine kikkerlandje voorheen niet kenden, zelfs niet in Amsterdam.

Sleutelwoorden: fantasie en creativiteit, of: inventiviteit. En alles groot en groots. Dat werd Van Wely op een gegeven moment iets te veel en hij gaf het estafettestokje over aan Trees Schreurs, die Dogtroep landelijke bekendheid wist te brengen. Haar kon het allemaal niet groots en bombastisch genoeg en ze bracht Dogtroep (samen met Jos Zandvliet) naar grote locaties met een (eindelijk) betalend publiek. Het bekendste succes vond plaats op het NSDM terrein in Amsterdam, waar men tijdens de voorstelling ‘Noordwesterwals’ een heel dok vol met water liet stromen, een huzarenstukje. Het werd de grote doorbraak en het begin van een succestocht die tot in Rusland reikte.

En hoe kan het dan ineens allemaal voorbij zijn? Een succesvol bedrijf houdt er toch ook niet ineens mee op? Okay, de subsidiekraan ging dicht en dat was het uiteindelijke nekschot, maar daarvoor liep het ook al mis. Helemaal antwoord op de vraag “waarom nu eigenlijk?” krijgen we niet, of hooguit indirect. Ja, er komen een aantal concrete zaken aan bod, die grote impact hadden op de saamhorigheid en motivatie, maar die waren eigenlijk symptomatisch. Of is het met theater gewoon zo, dat het op een gegeven moment gewoon stopt, of dat iedereen het zat is, al dat ‘gedoe’? Want dat is het ook, veel gedoe. Altijd onderweg, altijd nieuwe dingen bedenken, altijd bouwen, verrassen, altijd weer buiten in de regen spelen, nat en koud, op een gegeven moment ben je dat misschien wel beu. Bovendien waren de samenwerkingen zo intens, dat is wel wat anders dan achter je bureautje en om vijf uur naar huis.

In de documentaire krijgen we naast veel interviews ook veel moois te zien uit straatacts en voorstellingen en zijn ook veel van die mooie jaren 70 en 80 beelden, met dat typische gevoel uit die tijd, dat rebelse, dat zoekende, dat vrije wellicht (misschien past het ook allemaal niet meer zo in deze tijd?). Wat een fijn toeval dat Dogtroep zo veel filmmateriaal heeft van haar verleden, best uitzonderlijk voor een theatergroep. Het komt nu in ieder geval goed van pas, anders was het alleen maar geouwehoer over het verleden geweest. Als extraatje volgt de film van die beroemde voorstelling ‘Noorwesterwals’ (apart op de dvd) wat (ondanks het feit dat je nooit 100% ervaart wat men toen ervoer) een waar cadeautje is!

Een prachtig document van een unieke groep unieke theatermakers, op wie we met zijn allen best trots op mogen zijn, al was het alleen maar omdat zij de term ‘locatietheater’ praktisch hebben uitgevonden. En hoewel ze zijn gestopt hebben ze wel veel theatermakers geïnspireerd, die nog steeds actief zijn, zoals de groepen ‘Warner en Consorten’ (de nieuwe groep van de oude oprichter), ‘Vis a Vis’, ‘Lunatics’ en ‘Het Monsterverbond’. Dogtroep is dood, maar locatietheater leeft!

Arjen Dijkstra

Waardering: 4