Inside Deep Throat (2004)

Regie: Fenton Bailey, Randy Barbato | 90 minuten | documentaire | Met: Dennis Hopper, Linda Lovelace, Gerard Damiano, Harry Reems, Larry Parrish, Arthur Sommer, Ron Wertheim, Barbara Boreman, Dick Cavett, Gore Vidal, Erica Jong, Ruth Westheimer, Camille Paglia, Hugh Hefner, John Waters, Alan Dershowitz

‘Deep Throat’, de beroemdste, beruchtste en vooral meest winstgevende pornofilm ooit is een dankbaar onderwerp voor een documentaire. Een film, gemaakt in een tijdperk dat het betreffende genre nog vooral gemaakt werd op amateuristische 8mm-filmpjes, wist blijkbaar de gevoelige snaar te raken van het grote publiek en werd een gigantisch succes. Kwam het door de uitzonderlijke kwaliteit van de film, die in ieder geval heel origineel hardcore porno combineerde met humor, of was het gewoon een toevalstreffer: de juiste film op het juiste tijdstip.

‘Inside Deep Throat’ laat er geen twijfel over bestaan dat het succes van ‘Deep Throat’ een toevalstreffer was. Het had niets te maken met de ‘kwaliteit’, want die was vrij beperkt, zo gaf regisseur Damiano in de jaren zeventig zelf al toe. Het enige echt vernieuwende was misschien dat er aandacht werd besteed aan de vrouw die klaarkomt. Daarmee was deze film echter nog lang geen emanciperende film, zoals de filmmakers zelf nogal naïef wel lang dachten.

Wat ‘Deep Throat’ echt interessant maakt zijn de gevolgen die de film heeft gehad. Gevolgen die de makers en acteurs al snel totaal niet meer in de hand hadden. De georganiseerde misdaad strijkt de winst op terwijl voor- en tegenstanders tot op het hoogste politieke niveau een verhitte strijd voeren. Daarmee is ‘Deep Throat’ een icoon geworden van een veranderende Amerikaanse samenleving. Een verandering die in de jaren zestig begon en die nog altijd gaande is en de Amerikaanse samenleving diep verdeelt: progressieven en conservatieven, en vooral de extreem-radicale en hypocriete varianten aan beide zijden, hebben ‘Deep Throat’ gebruikt om als voorbeeld van hun argumenten te dienen. Waar de een de film zag als ultieme uiting van vrijheid, zag de ander diezelfde film als de teloorgang van alle normen en waarden. Iedereen had een mening over ‘Deep Throat’.

En de betrokkenen zelf? ‘Inside Deep Throat’ volgt nadrukkelijk de wederwaardigheden van de drie ‘hoofdrolspelers’: regisseur Gerard Damiano, een kapper die de pornoindustrie indook, Linda Lovelace, een naïef meisje dat door ‘Deep Throat’ totaal onvoorbereid een superster werd, en Harry Reems, de acteur die in de film dokter Young speelt terwijl hij in eerste instantie niet eens als acteur aangetrokken was.

Juist die invalshoek maakt van ‘Inside Deep Throat’ een mooie en zeer onderhoudende documentaire. De individuele gevolgen van ‘Deep Throat’ voor deze drie personen zijn volkomen verweven met de bredere maatschappelijke gevolgen van de film. Damiano en Reems worden zelfs gearresteerd. Damiano lijkt in alles de typische pornoregisseur: alle gevolgen zijn van hem afgegleden zonder duidelijke merkbare gevolgen. Oké, hij heeft er niets aan overgehouden omdat hij als vrij snel werd ‘uitgekocht’ door zijn medeproducenten, de georganiseerde misdaad. Maar los daarvan kan hij vooral met een grote glimlach terugkijken op het hele avontuur.

Reems ging het wat minder goed af. Op het hoogtepunt van de heksenjacht door de overheid wordt Reems zelfs aangeklaagd en veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf. De toenmalige openbare aanklager blikt graag terug, en heeft geen greintje spijt van zijn ultraconservatieve vervolging. Hoewel Reems er uiteindelijk strafrechtelijk toch nog goed van afkomt, betaalt hij een hoge prijs voor zijn rol in ‘Deep Throat’.

Het meeste bekende en interessante verhaal is echter dat van Linda Lovelace. Van het ene op het andere moment wordt het naïeve meisje een wereldberoemde pornoster, om enkele jaren later fel tegenstandster te worden van de gehele porno-industrie. Lovelace verongelukte in 2002, maar keek vlak voor haar dood nog wel terug op die tijd. Een getekende vrouw die niets heeft overgehouden aan de film: voor- en tegenstanders hebben haar uitgekotst, gescheiden van haar man, en financieel zat ze aan de grond.

‘Inside Deep Throat’ is een zeer onderhoudende documentaire die het onderwerp vanuit allerlei kanten bekijkt. Inhoudelijk, maar niet zonder gevoel voor drama en humor worden de vele gevolgen van ‘Deep Throat’ getoond. De film zelf is, zeker 35 jaar na dato, het kijken nauwelijks meer waard, zelf niet voor de meest verstokte pornoliefhebber. Gelukkig is er nu de documentaire, die zeker net zo lang mee moet kunnen gaan.

Daniël Brandsema


Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 10 november 2005