Iron Sky (2012)

Regie: Timo Vuorensola | 93 minuten | actie, science fiction, komedie | Acteurs: Julia Dietze, Christopher Kirby, Götz Otto, Udo Kier, Peta Sergeant, Stephanie Paul, Tilo Prückner, Michael Cullen, Ben Siemer, Tom Hoßbach, Milo Kaukomaa, Vivian Schneider, Fang Yu, Irshad Panjatan, Claus Wilcke, Samir Fuchs, Monika Gossmann, Jessica Veurman-Betts, Mark Mineart, George Koutros, Dieter Gring, Harald Koch, James Quinn, Yuki Iwamoto

Nazi’s op de maan. Het knotsgekke idee alleen al bracht een grote groep filmliefhebbers ertoe om geld in te leggen voor de Finse regisseur Timo Vuorensola om zijn plannen voor een maffe cultfilm te verwezenlijken. Door voorfinancierders interessante kijkjes achter de schermen te gunnen op een speciaal afgeschermd gedeelte van de filmwebsite en ze zelfs inspraak te laten hebben in bepaalde productionele beslissingen, verzekerde de film zich al in een vroeg stadium van een trouwe schare fans. Door een voorbeeldig promotioneel gebruik van sociale media was de film al een hit lang voordat hij eindelijk werd uitgebracht. Als ‘Iron Sky’ ergens in geslaagd is, dan is het wel om te bewijzen dat je door te investeren in een loyale achterban heel ver kan komen. Maar een doldwaze premisse maakt nog geen goede film. Daar is meer voor nodig dan één gebbetje. Dus de vraag is vooral: maakt ‘Iron Sky’ de belofte waar?

En dat blijkt helaas toch een beetje tegen te vallen. De maannazi’s worden in 2018 bij toeval ontdekt als voor een promotiestunt van de zittende Amerikaanse president een neger naar de maan gestuurd wordt. Hoewel haar naam niet genoemd wordt, is het overduidelijk dat het om Sarah Palin gaat (er staat zelfs een opgezette ijsbeer in de Oval Office). Dat was misschien leuk toen het idee voor de film werd uitgewerkt, maar in de tussenliggende jaren is de echte Palin te ver naar de achtergrond verdwenen en doet het gedateerd aan. James Washington (Christopher Kirby), de negerastronaut die door de maannazi’s gevangen wordt genomen komt ook niet helemaal uit de verf. Het idee van een ’Albinisierer’ – een middeltje dat van hem een albino maakt, zodat hij arisch aandoet – is goed gevonden, maar terug op aarde slaan de grappen over zijn blanke negerschap behoorlijk dood.

Wel goed, zij het een beetje geforceerd af en toe, is Renate Richter (Julia Dietze), de onderwijzeres die alle kindertjes op de maan moet voorbereiden op hun uiteindelijke toekomst op aarde. De sprookjesvorm van het nationaal-socialisme dat zij predikt is sterk en haar ontsteltenis als ze erachter komt dat de nazi’s eigenlijk helemaal geen vrede willen is overtuigend. Ook haar beoogde echtgenoot Klaus Adler (Otto Götz), de potentiële nieuwe leider van de nazi’s, doet het goed. Zijn strijd met voorganger Wolfgang Kortzfleisch (een heerlijk schmierende Udo Kier) is erg vermakelijk. Zij het nergens hilarisch. En dat is wel wat de film nodig heeft – een beetje hilariteit. Met zo’n vergezocht concept als nazi’s die zich 70 jaar lang schuilhouden op de maan moet je over the top durven gaan en dan gebeurt gewoon niet.

De film is te belegen en kent te weinig memorabele scènes om een echte culthit à la ‘Army of Darkness’ te worden. De stijl en toon zijn daarvoor ook te onvast. De lange productieperiode heeft de film wat dat betreft geen goed gedaan. Wel indrukwekkend – zeker voor een film met dit budget – zijn de special effects. Zij het dat het ruimtegevecht dat zo’n beetje het laatste halfuur van de film beslaat zo ongeïnspireerd geregisseerd is dat zelfs de effecten het niet meer goed kunnen maken. Gelukkig maakt de soundtrack, verzorgd door de Sloveense band Laibach, heel veel goed. Maar uiteindelijk is het verhaal van de totstandkoming van ‘Iron Sky’ interessanter dan de film zelf. En dat is jammer.

Wouter de Boer

Waardering: 2.5

DVD- en blu-ray-release: 25 oktober 2012