James White (2015)

Regie: Josh Mond | 88 minuten | drama | Acteurs: Christopher Abbott, Cynthia Nixon, Scott Mescudi, Ron Livingston, Makenzie Leigh, David Call, David Cale, Benjamin Bass, Lori Burch, Scott Cohen, Adriana DeGirolami, Jeanette Dilone, David Harris, Rosemary Howard, Sue Jean Kim, Lee Way Lan, Khalil Muhammad, Patrick Murney, Bhavesh Patel, Patrick Shane, Richard Topol, Shannon Viehmeyer

Van de vier dames uit de televisieserie “Sex and the City” is ze misschien niet de bekendste, maar wel de meest getalenteerde: Cynthia Nixon. Met name op het toneel verdiende de van origine blonde actrice, die haar haren voor de rol van advocate Miranda Hobbes in de populaire sitcom rood verfde, haar sporen. Zo heeft ze onder meer een Tony Award, een Theatre World Award en een Los Angeles Drama Critics Award op de schouw staan. Daarnaast heeft ze ook een Grammy (voor haar bijdrage aan hete beste ‘Spoken World Album’ van 2009 (‘An Inconvenient Truth’) én twee Emmy’s (voor haar bijrol in SATC en een gastrol in ‘Law and Order: Special Victims Unit’). Eigenlijk ontbreekt alleen die Oscar nog. Nixon maakte in 1980, op slechts veertienjarige leeftijd, een memorabel filmdebuut met ‘Little Darlings’. Daarna speelde ze onder meer in Sidney Lumets ondergewaardeerde politiedrama ‘Prince of the City’ (1981), ‘The Pelican Brief’ (1993), ‘Marvin’s Room’ (1996), ‘Igby Goes Down’ (2002) en ‘An Englishman in New York’ (2009). Haar beste rol moet nog komen, maar met haar bijdrage in ‘James White’ (2015) – die haar weer de nodige nominaties en prijzen opleverde, komt ze ongetwijfeld in de buurt.

De hoofdrol in dit speelfilmdebuut van ‘indie’-regisseur Josh Mond is voor Christopher Abbott (onder meer bekend van ‘A Most Violent Year’ uit 2014), die de titelrol voor zijn rekening neemt. Deze James White is een twintiger die een egocentrisch, losbandig leven leidt. Deze New Yorker slijt zijn dagen het liefst met feesten, dansen, drinken, meisjes scoren en een knokpartijtje op zijn tijd, om zijn roes vervolgens bij zijn moeder Gail (Cynthia Nixon), bij wie hij nog altijd in huis woont, uit te slapen. In korte tijd krijgt James echter drie heftige tegenslagen te verduren, die hij niet zomaar kan verdringen. Terwijl zijn moeder lijkt te zijn hersteld van kanker, komt zijn vader plots te overlijden. James heeft hem sinds de scheiding van zijn ouders niet meer gezien, en maakt bij de afscheidsdienst pas kennis met de nieuwe vrouw van zijn pa. Dat zijn moeder een periode van rouw inlast voor de man die haar in zijn ogen in de steek liet, kan hij niet verkroppen en dat mag iedereen weten. Hij vlucht weg, naar Mexico, waar hij een fijne tijd heeft met studente Jayne (Makenzie Leigh). Zijn kop in het zand steken, daar is James goed in. Maar dan krijgt hij een telefoontje: de kanker is teruggekeerd bij zijn moeder, en er is geen kans meer op genezing. Ineens wordt er naar James gekeken; hij moet er zijn voor zijn moeder, zeker nu. Met zijn nieuwe liefje keert hij halsoverkop terug naar huis, maar hij weet zich geen raad met zijn gevoelens. Juist op de cruciale momenten laat hij zijn moeder in de steek; iets wat zijn moeder hem uiteraard niet in dank afneemt. En dat zal hij weten ook!

‘James White’ is geen gemakkelijke kost. De film staat bol van de emoties, heftige uitbarstingen en pijnlijke confrontaties. De manier van filmen sluit hierop aan; de camera zit James, zeker aan het begin van de film, op de huid. Hij probeert te vluchten voor alles wat er om hem heen gebeurt, maar voor de camera kan hij niet wegrennen. De beelden zijn beweeglijk, chaotisch – net als James kan ook de camera geen rust vinden. Mogelijkheden om iets van zijn leven te maken worden James zowat in zijn schoot geworpen, maar hij kan er niet mee omgaan en weet zich geen houding te geven. De rusteloosheid van een generatie, lijkt Mond te willen zeggen. Hoe verder we komen in de film, hoe meer rust en tijd men lijkt te nemen voor de scènes. Alsof James eindelijk wat rust in zijn donder heeft gekregen. De film slaat hier en daar een beetje door in zijn emoties – iets minder heftige confrontaties tussen moeder en zoon zouden ook voldoende zijn geweest om het punt te maken, namelijk dat ze allebei eigenlijk stiekem heel erg behoefte hebben aan elkaars liefde en warmte. Maar deze intensiteit biedt wel ruimte aan Abbott en Nixon om de pannen van het dak te spelen, want dat doen ze zeker. Dit is geen standaard Hollywood-film, waarin aan het einde alles goed komt en iedereen nog lang en gelukkig leeft met elkaar. Dit is de keiharde realiteit en die is soms pijnlijk, heftig en naar. Maar soms ook heel intiem en teder. ‘James White’ is een film die het ene moment aantrekt, het andere moment afstoot, verwarring brengt maar soms ook voor opheldering zorgt. Laat je meeslepen met deze emotionele rollercoaster en oordeel zelf.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 28 januari 2016
DVD-release: 26 mei 2016