Jude (1996)

Regie: Michael Winterbottom | 114 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Christopher Eccleston, Kate Winslet, Liam Cunningham, Rachel Griffiths, June Whitfield, Berwick Kaler, David Tennant, Ross Colvin Turnbull, James Daley, Sean McKenzie    

Loodzwaar, depressief en gitzwart: de wereld van Jude is compromisloos. Deze verfilming van de cultroman ‘Jude The Obscure’ uit 1895 veroorzaakte in datzelfde jaar al voor een hoop controverse. De film deed het een eeuw later nog eens dunnetjes over. Titelheld Jude is een man met een bewogen levenswandel en dat lokt nu eenmaal reacties uit. Titelheld Jude (Eccleston) is een man van eenvoudige komaf. De metselaar heeft echter grootse plannen en hij wil het gaan maken als professor. Na een mislukt huwelijk verbrandt hij al zijn schepen achter zich af en kiest voor educatie. Het is hem niet gegund. Tijdens zijn studie ontmoet hij zijn nicht Sue (Winslet), een eigenzinnige, sterke vrouw waar hij als een blok voor valt. Zij ook voor hem, maar toch kiest ze voor meer zekerheid door te trouwen met een docent. Als dat huwelijk doodbloedt, komen neef en nicht samen. Er komt een kindje. Maar even daarvoor heeft Jude van zijn uit het oog verloren ex te horen gekregen dat zij samen een zoon hebben. Of hij er zorg voor wil dragen. Het kersverse gezin probeert er het beste van te maken, maar een ongetrouwd stel dat familie van elkaar is en kinderen heeft, is niet welkom in de harde maatschappij.

‘Jude’ is een keiharde film. De hoofdpersoon krijgt zoveel ellende over zich heen dat het pijn doet. Tegenslag na tegenslag. De trotse, maar ietwat naïeve man laat het gelaten over zich heen komen. Niets blijft hem bespaard, maar Jude breekt niet. De eigenzinnige Sue wel. Ook de kinderen van het stel blijft niets bespaard, wat een hartverscheurende scène oplevert. De sobere regie van Winterbottom past perfect bij de neerslachtige sfeer van de film. Het kleurenpalet is somber en uitgewassen, de muziek klinkt altijd in mineur en de cast ziet er altijd ongezond uit dankzij de spaarzaam ingezette make up.  De neerwaartse spiraal waarin de protagonist zich begint is onafwendbaar. Dat zie – en voel – je al vanaf de begincredits. Het sombere uiterlijk van de film, de donkere kleuren en het ingetogen spel van de cast dragen daar aan bij.

Eccleston is briljant gecast als introverte maar strijdbare pechvogel, Winslet zet de geknakte Sue sterk neer door haar open karakter langzaamaan te veranderen in dat van een gesloten en terneergeslagen mens. Je wilt dat deze mensen een goed leven krijgen. Erg knap als je nagaat dat hun vreemde verhouding (het blijft toch familie hè) nogal verontrustend is. Daarnaast zijn het ook niet overwegend sympathieke personages. De mindere karaktertrekken worden niet genegeerd.   Sterke acteursfilm met een aantal schokkende depressieve wendingen.

Frank v.d. Ven

Waardering: 4

Bioscooprelease: 26 september 1996