Keane (2004)

Regie: Lodge H. Kerrigan | 100 minuten | drama, thriller | Acteurs: Damian Lewis, Abigail Breslin, Amy Ryan, Liza Colón-Zayas, John Tormey, Brenda Denmark, Ed Wheeler, Chritopher Evan Welch, Yvette Mercedes, Chris Beuer, Lev Gorn, Frank Wood, Alexander Robert Scott, Phil McGlaston, Tina Holmes

Hoofdpersoon Keane is een man van ongeveer 33 jaar, gescheiden en vader van een dochter van een jaar of acht. Althans, dat zegt hij. Want hoe betrouwbaar deze Keane is, wordt nooit helemaal duidelijk. Zijn dochter of ex-vrouw komen in de film ook verder niet voor. Terwijl hij toch vooral zijn dochter mist. Sterker nog, zijn voornaamste bezigheid is zijn zoektocht naar haar en haar ontvoerder. Hij loopt over straat, schijnbaar een normale man. Totdat ‘iets’ zijn onrust aanwakkert, hij begint te mompelen en tegen zichzelf zegt hij dat ze hier ergens moet zijn. Plotseling is deze gewoon uitziende man een meelijwekkend figuur, totaal wanhopig en zich vastklampend aan voorbijgangers die niks met hem te maken willen hebben.

Wat is werkelijkheid en wat zijn gedachtenkronkels? Wat je als kijker ziet is in ieder geval werkelijkheid: hoofdpersoon Keane in meestal nogal wanhopige toestand, op straat, in zijn hotelkamer, of in een poging tot toenadering tot Lynn en Kyra. Regisseur Kerrigan neemt ook de tijd om dit alles te tonen. Alleen al de eerste scène, waarin de man gedesoriënteerd op het metrostation staat en zijn wanhoop met de seconde toeneemt, duurt tergend lang. Het maakt van ‘Keane’ een film die je met verontrust gemoed bekijkt. Het is wachten op het moment dat hij zichzelf niet meer in de hand heeft en zichzelf of iemand anders iets aandoet, op totdat iemand anders hem een ram geeft. Zo’n moment komt ook, overigens zonder al te directe onomkeerbare gevolgen voor Keane of zijn toestand.

Halverwege het verhaal komen Lynn en Kyra in beeld: een alleenstaande moeder met dochter, ongeveer net zo oud als Keane’s eigen dochter. Een nieuwe reden voor verontrusting dus. Zeker als Keane ogenschijnlijk normaal en rustig overkomt op Lynn, en Lynn hem al snel vertrouwt. De (gewone) vriendschap die zich ontwikkelt wordt mooi en subtiel in beeld gebracht, hoewel de snelheid waarmee Lynn Kyra aan Keane’s zorg toevertrouwt wel erg hoog is. De enige verklaring kan zijn dat Lynn zelf ook de nodige problemen en zorgen heeft, bijvoorbeeld met haar man die aan de andere kant van het land werkt en woont en van wie zij afhankelijk is.

Hoewel de tijd ruimschoots wordt genomen om Keane en zijn problemen te tonen, is ‘Keane’ ook een film waarin de plot belangrijk is. Het gaat er niet alleen om, om iemand in beeld te brengen die grote psychische problemen heeft en daardoor moeite heeft met allerlei alledaagse feiten en fantasieën. ‘Keane’ probeert wel degelijk een spanning op te bouwen die zich toespitst op Keane en Kyra. Ze trekken veel met elkaar op, leren elkaar kennen en vertrouwen, maar de kleine Kyra ziet ook hoe Keane van het ene op het andere moment kan veranderen van een rustige en vriendelijke vaderfiguur tot een meelijwekkend en agressief hoopje mens. Natuurlijk ontkomt Keane er niet aan om Kyra te zien als zijn verloren dochter, hoewel geen moment echt duidelijk wordt of hij nu echt denkt dat Kyra zijn dochter is of een perfecte subsituutdochter. Helaas wordt het einde van de film wat slordig en onduidelijk uitgewerkt, waardoor uiteindelijk niet duidelijk is wat het lot van Keane en Kyra is.

De drie hoofdrollen worden uitstekend gespeeld in ‘Keane’. De camera zit voortdurend dicht op Keane’s huid, en dat geeft de film een realistisch karakter. Het meest overtuigend is ‘de film dan ook als hij door de camera wordt geobserveerd als hij gedesoriënteerd door zijn leven heen worstelt. Op het einde, als het plot zelf meer op de voorgrond komt, verliest ‘Keane’ echter aan kracht door de onduidelijke uitwerking ervan.

‘Keane’ is toch vooral een goede film vanwege de moedige aanpak van een moeilijk thema: een man die lijdt aan grote psychische problemen, maar die niet als gek of zielig wordt neergezet. Soms voel je medelijden, maar net zo vaak antipathie voor deze man die zichzelf en anderen voortdurend in de weg zit. Dat de relatie tussen zo’n instabiele man en een klein meisje ook nog de rode draad van deze film is, maakt het tot een realistisch maar kwetsbaar getoond verhaal. Geen verhaal over een man die zichzelf al gillend de haren uit het hoofd trekt om vervolgens als een psychopaat een spoor van bloed en verderf achter zich te laten, maar een écht verhaal over het grijze gebied tussen ‘gek’ en ‘gezond’, en tussen waanbeeld en werkelijkheid.

Daniël Brandsema

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 14 augustus 2008