Kind Hearts and Coronets (1949)

Regie: Robert Hamer | 106 minuten | drama, komedie, misdaad | Acteurs: Dennis Price, Alec Guinness, Joan Greenwood, Valerie Hobson, Audrey Fildes, Miles Malleson, Clive Morton, John Penrose, Cecil Ramage, Hugh Griffith, John Salew, Eric Messiter, Lyn Evans, Barbara Leake, Peggy Ann Clifford

Londen had ooit de pretentie de Britse tegenhanger van Hollywood te worden. Met name de Ealing Studios was een uitstekende locatie om films op te nemen. De studio, die in 1902 werd opgericht en daarmee waarschijnlijk de oudste filmstudio ter wereld is, bloeide eind jaren veertig op met een reeks typisch Britse komedies, waarin Alec Guinness veelal de hoofdrol speelde. ‘The Ladykillers’ (1955), ‘The Man in the White Suit’ (1951) en ‘The Lavender Hill Mob’ (1951) zijn stuk voor stuk vlotte, gedistingeerde komedies die ook vele decennia na hun première nog prima te verteren zijn. Na nog wat laatste succesvolle stuiptrekkingen – succesvolle series als ‘Monty Python’, ‘Dr. Who’ en ‘Colditz’ werden er opgenomen – ging het lange tijd slecht met de Ealing Studios. In 2000 werd de studio opgekocht door nieuwe eigenaren die de boel ingrijpend renoveerden. Vol goede moed gaan de Britten er weer volop tegenaan om getalenteerde Britse acteurs als Kate Winslet en Ewan McGregor ook weer eens in eigen land films te laten maken.

Een van de grootste successen uit de glorietijd van de Ealing Studios is de gitzwarte komedie ‘Kind Hearts and Coronets’ uit 1949. Dennis Price speelt in deze film Louis Mazzini, die in de dodencel zijn memoires schrijft. Het verhaal laat zich vervolgens vertellen als een lange flashback, waarin duidelijk wordt hoe hij daarin terecht is gekomen. Mazzini’s moeder (Audrey Fildes) kwam uit een aristocratische familie, maar nadat ze een Italiaanse zanger van simpele komaf trouwde is ze onterft. Ze moest haar kind in armoede opvoeden en toen ze overleed kreeg ze zelfs geen plaatsje in het familiegraf. De volwassen Louis zint op wraak en zet zijn zinnen op datgene waar hij denkt al die tijd recht op te hebben gehad; de adellijke titel hertog D’Ascoyne. Om dat voor elkaar te krijgen moet hij wel eerst zien af te rekenen met de acht familieleden die hem in de lijn der opvolging nog voorgaan. Omdat ze niet allemaal zomaar dood neervallen zit er voor Louis niets anders op dan ze te vermoorden. En dus komt de ene na de andere D’Ascoyne (allemaal gespeeld door Alec Guinness) op mysterieuze wijze om het leven. Net wanneer Louis op het punt staat de adellijke titel over te nemen, gebeurt er echter iets waar hij geen rekening mee had gehouden; zijn oude vlam Sibella (Joan Greenwood) gooit roet in het eten!

‘Kind Hearts and Coronets’ heeft in de loop der jaren een indrukwekkende reputatie opgebouwd en staat te boek als een van de beste Britse zwarte komedies aller tijden. Deze film van regisseur Robert Hamer (‘Father Brown’, 1954) naar een roman van Robert Horniman is zeker een bijzonder werkje. Vooral de kille en koelbloedige manier waarop Louis Mazzini de moorden pleegt zijn zelden geëvenaard. Mazzini blijft in alle, maar dan ook álle gevallen een gentleman waardoor de macabere sfeer die als een alles omvattende deken over de film hangt nóg sterker wordt. En dan is er nog de zwartgallige humor waarmee Mazzini de moorden voltrekt. Steeds weer op een andere, nóg creatievere manier. De film is bovendien een plaatje om te zien, dankzij de prachtige zwart-witcinematografie en de uitstekende kostuums en make-up. En make-up was er zeker nodig om Sir Alec Guinness te kunnen omtoveren in acht (!) verschillende personages. Oud en jong, man en vrouw. Het zijn stuk voor stuk geslaagde creaties geworden, met ieder hun eigen maniertjes, accentjes en eigenaardigheden. De veelzijdige Guinness werd terecht geprezen voor zijn rol.

Maar ook de andere acteurs zijn zeer genietbaar. Dennis Price speelt de beste rol uit zijn carrière als de gedistingeerde maar uiterst koelbloedige Louis Mazzini. Price zou het succes van deze film niet meer weten te evenaren, worstelde jaren met zijn homoseksualiteit en alcohol en zou zichzelf begin jaren zeventig op veel te jonge leeftijd van het leven beroven. De chemie die hij – ondanks het feit dat zijn personage zich uiterst correct opstelt – heeft met Joan Greenwood is bijzonder. Zeker als je je bedenkt dat deze film is gemaakt in 1949. De romantische scènes tussen deze twee acteurs werden als behoorlijk aanstootgevend gezien in die tijd. Ook Valerie Hobson – die Edith D’Ascoyne speelt, de weduwe van een van Louis zijn slachtoffers met wie hij besluit te trouwen – is overtuigend in haar rol. Maar er gaat natuurlijk niets boven de achtvoudige rol van Alec Guinness. Ook al is hij in totaal maar zo’n tien minuten in beeld te zien, zijn bijdrage aan deze film is absoluut legendarisch.

Het is niet gemakkelijk minpunten te noemen van ‘Kind Hearts and Coronets’. Boze tongen beweren dat de film niet kan opboksen tegen zijn torenhoge reputatie. Feit is echter dat ‘Kind Hearts and Coronets’ op alle fronten voldoet. Zeker voor wie van zwartgallige humor houdt. De film heeft een goed geconstrueerd verhaal dat een interessante wending neemt aan het einde, de acteurs zijn stuk voor stuk overtuigend en het tempo zit er goed in. Fans van Sir Alec Guinness moeten dit meesterwerkje zéker in de collectie hebben, maar ook anderen die van die heerlijke oer-Britse sophisticated humor houden – zo zwart als maar mogelijk is – zullen er geen spijt van krijgen ‘Kind Hearts and Coronets’ eens te bekijken!

Patricia Smagge

Waardering: 4