La fabrique des sentiments – The Feelings Factory (2008)

Regie: Jean-Marc Moutout | 104 minuten | drama | Acteurs: Elsa Zylberstein, Jacques Bonnaffé, Bruno Putzulu, Hiam Abbass, Anne-Katerine Normant, Jean Ségani, Octave Novel, Josiane Stoléru, Nathaly Coualy, Gérard Watkins, Marceline Loridan Ivens, Scali Delpeyrat, Serge Renko, Eric Bougnon, Carole Baillien, Marie-Pierre Chaix, Mariane Plasteig, Pierre Pellet, Morgane Lombard, Annick Christiaens, Jean-Claude Frissung, François Caron, Christophe Desenclos, Roland Menou, Christophe Paou

Steeds meer mensen wonen en leven alleen. Sommigen kiezen hier bewust voor; zij hebben niemand nodig om gelukkig te zijn en hechten veel waarde aan hun vrijheid om te doen en te laten wat ze willen en met wie ze willen. Maar niet iedereen die alleen woont is een happy single. Er zijn ook veel mensen die juist hunkeren naar een levensgezel. Vooral als je als vrouw de 35 bent gepasseerd en je biologische klok voelt tikken. Een van die vrouwen is Eloïse (Elsa Zylberstein). Voor de buitenwereld lijkt deze intelligente 36-jarige Parijse het goed voor elkaar te hebben; ze heeft een goede baan als notarisklerk, heeft een leuke vriendengroep, woont in een prachtig appartement in het centrum van de stad en ziet er bovendien goed uit. Maar schijn bedriegt, want Eloïse is eenzaam en smacht naar een partner. Het meest nog hunkert ze naar een gezin. Gelukkig speelt de moderne maatschappij handig in op de wensen van mensen zoals zij en zijn er talloze manieren bedacht om mensen op een kunstmatige, zeg maar gerust gefabriceerde manier bij elkaar te brengen.

Zo stort Eloïse zich op het fenomeen speed-dating. Het principe hiervan is simpel; zeven mannen en zeven vrouwen krijgen zeven minuten om elkaar te leren kennen. Vervolgens zijn ze er vrij in om met een (of meerdere) potentiële partners een vervolgafspraak te maken. Succes is uiteraard niet gegarandeerd, maar niet geschoten is altijd mis. De film ‘La fabrique des sentiments’ (2008) van Jean-Marc Moutout gebruikt een van deze speed-date avonden als startmotor om een integer portret te schetsen van Eloïse, typisch een vrouw van deze tijd. Ze wil te veel, te snel. Een carrière, een sociaal leven, maar ook een gezin. Als blijkt dat ze ook nog eens ernstig ziek is, is er helemaal haast bij geboden kinderen te krijgen, want wie weet kan het straks wel helemaal niet meer. Tijdens het speed-daten ontmoet ze een aantal potentiële partners. Hoewel de gesprekken maar vluchtig zijn, heeft ze toch een idee voor zichzelf kunnen vormen. Jean-Luc (Bruno Putzulu), een aantrekkelijke maar aalgladde jurist, is de beste kandidaat. Na twee afspraakjes belandt ze al bij hem in bed en Eloïse vertelt haar beste vriendin Marie (Anne-Katerine Normant) dat ze verliefd is. Maar Jean-Luc blijkt zich anders te hebben voorgedaan dan hij in werkelijkheid is. Wanneer ze in een boekenwinkel zwartkijker André (Jacques Bonnaflé) – die ze ook tijdens de speed-date heeft leren kennen – tegenkomt, besluit ze hem het voordeel van de twijfel te gunnen. Hij ziet haar in elk geval wel zitten.

‘La fabrique des sentiments’ heeft twee gezichten. Aan de ene kant is dit een parodie op de hele bedrijfsvoering die achter fenomenen als speed-dating schuilgaat. Mensen verdienen geld aan de emoties van anderen. Aan de andere kant krijgen we een treffend portret voorgeschoteld van een moderne vrouw die worstelt met haar eenzaamheid. Regisseur Jean-Marc Moutout probeert die tegenstelling ook te vangen in zijn manier van filmen – van de vluchtige en haast brutale wijze van filmen tijdens de speed-dates (met veel close-ups van gezichtsuitdrukkingen en maniertjes – springt hij net zo makkelijk over naar een intiem moment – een van de sterkste scènes in de film – tussen Eloïse en haar hoogbejaarde oma. Het sterkst komt deze film naar voren als een karakterschets van de hoofdpersoon, die vooral vanwege haar herkenbaarheid tot de verbeelding spreekt. Moutout geeft Eloïse de kans zich volledig bloot te geven. Het begin van de film is overtuigend. Jammer genoeg zakt de boel na verloop van tijd een beetje in. Moutout komt bovendien met een eind op de proppen dat niet eens zozeer voorspelbaar is, maar toch een onbevredigend gevoel achterlaat. Het slotstuk doet derhalve wat geforceerd aan. Datzelfde geldt trouwens voor een droomsequentie halverwege de film, die geen enkel nut dient.

Dat ‘La fabrique des sentiments’ niet helemaal uit de verf komt heeft overigens niets te maken met de uitstekende Elsa Zylberstein, die een prestatie van formaat neerzet. Al in de jaren negentig werd deze Française driemaal genomineerd voor een César (de Franse tegenhanger van de Oscar), al bleven films als ‘Beau Fixe’ (1992) in ons land hangen in de obscuriteit. Zylberstein raakt eigenlijk pas de laatste jaren meer bekend bij het grote publiek, dankzij films als ‘Modigliani’ (2004)- waarin ze schittert naast Andy Garcia – en ‘Il y a longtemps que je t’aime’ (2008). Moutout schreef het scenario voor ‘La fabrique des sentiments’ met Zylberstein in gedachten en de actrice was bovendien nauw betrokken bij de afwerking van het script. In haar kielzog zet ook Jacques Bonnaflé een heel aardige prestatie neer als de raspessimist André die door toedoen van Eloïse een beetje opbloeit. Het is zonde dat de geweldige Palestijnse actrice Hiam Abbas (‘The Syrian Bride’, 2004 en ‘Lemon Tree’, 2008) wordt weggestopt in een piepklein rolletje als Eloïses arts. Een getalenteerde actrice als zij verdient veel beter dan zo’n ondankbare plaats op de tweede rang.

Hoewel ‘La fabrique des sentiments’ zeker geen slechte film is, komt deze prent van Jean-Marc Moutout toch niet helemaal uit de verf. De set-up van de film mag er zijn, maar wanneer we ongeveer halverwege zijn, stort de boel als een kaartenhuis is elkaar. Het sterke acteerwerk van hoofdrolspeelster Elsa Zylberstein zorgt er gelukkig nog voor dat je toch blijft kijken om te zien hoe het afloopt, maar ook zij kan niet verhelpen dat deze prent, van de regisseur van onder meer ‘Violence des échanges en milieu tempéré’ (2003) toch enigszins tegenvalt.

Patricia Smagge