La fille du RER (2009)

Regie: André Téchiné | 105 minuten | drama | Acteurs: Émilie Dequenne, Michel Blanc, Catherine Deneuve, Mathieu Demy, Ronit Elkabetz, Nicolas Duvauchelle, Jérémie Quaegebeur, Djibril Pavadé, Alain Cauchi, Raphaëline Goupilleau, Arnaud Valois, Bruno Mary, Jessica Borio, Benoît Soles, Shoshana Lok

Regisseur André Téchiné heeft zich in zijn filmverhaal laten inspireren door een voorval dat in 2004 in Frankrijk heeft plaatsgevonden, maar wijkt in zijn filmscenario in belangrijke mate af van werkelijke gebeurtenissen. Frankrijk was in rep en roer toen een jonge vrouw claimde in een trein te zijn aangevallen, waarbij antisemitische elementen de boventoon voerden. Zij was door een groep jongeren met een mes bewerkt en er waren hakenkruisen op haar lichaam getekend. De overheid, radio, tv, kortom: iedereen stortte zich op het verhaal, schreef in geuren en kleuren over dit schandalige voorval en had een opinie gereed, een hele bevolkingsgroep werd met de vinger nagewezen, maar toch ontstonden er ook al snel vragen over wat er nu precies werkelijk gebeurd was… Waren de feiten die zoals zij werden gepresenteerd, of was er iets heel anders aan de hand?

De film is in feite in twee stukken verdeeld, in het eerste deel gaat het om de omstandigheden die tot het verhaal van Jeanne hebben geleid en in het tweede deel gaat het veel meer om de consequenties van haar verhaal. Jeanne (Emilie Dequenne)zoekt werk, haar moeder Louise (Catherine Deneuve) is weduwe, haar man is als militair omgekomen. Louise ziet een advertentie bij een gerenommeerd Joods advocatenkantoor. Zij kent de eigenaar van lang geleden, deze is in haar jeugd nog eens verliefd op haar geweest. Louise regelt een afspraak voor dochter Jeanne. Ondertussen ontmoet Jeanne tijdens het rollerskaten in Parijs de jonge Franck (Nicolas Duvauchelle), die haar – na aanvankelijke terughoudendheid van haar zijde – geroutineerd versiert. Franck is een getalenteerd worstelaar. Na enig chatten via internet ontmoeten zij elkaar opnieuw en al snel zijn zij hevig verliefd. Franck is een type dat uitermate direct, op het agressieve af, voor zijn mening uitkomt en die niet terugdeinst om mensen in gezelschap te bruuskeren of shockeren. Jeanne is echter hevig verliefd en verblind; geeft zich volledig en zonder voorwaarden aan hem over, haar geluk kent geen grenzen.

Franck krijgt onder onduidelijke omstandigheden een aanbod op een winkel te gaan passen, waarbij al snel duidelijk wordt dat dit een louche opzetje is voor andere handeltjes. Al snel wordt hun prille geluk verstoord door een incident in de winkel waar zij op de voorraad moeten passen. De zaken nemen een dramatische wending…. Jeanne ziet haar intense geluk en ideale droomwereldbeeld ruw en op dramatische wijze verstoord en komt uiteindelijk tot een ondoordachte daad met enorme gevolgen en consequenties. Zij blijkt het middelpunt te worden van een enorme mediahype, een effect dat zij niet had beoogd en waarvan zij de vergaande gevolgen op dat moment nog niet kan overzien. Wat er dan over Jeanne, als dader en slachtoffer tegelijk, heen komt is nauwelijks te beschrijven en is eigenlijk drama en komedie tegelijk.

Louise ziet dan in dat haar dochter hulp nodig heeft en wendt zich ten einde raad tot haar vroegere schoolvriendje met het verzoek haar dochter te helpen. Deze heeft zijn eigen redenen met dit verzoek in te stemmen en de gehele familie trekt zich een weekendje terug op het uiterst luxueuze buiten van advocaat Samuel Bleistein (Michel Blanc). Met de hulp van Samuels kleinzoon Nathan (Jeremy Quagebeur) komen de werkelijke gebeurtenissen uiteindelijk naar boven…. Ook de gevolgen worden ons niet onthouden.

De geschiedenis en de gebeurtenissen zijn an sich intrigerend en leerzaam. Toch slaagt regisseur Téchiné er niet geheel in uit te leggen wat hij nu eigenlijk wil vertellen in zijn verhaal. Wat waren de beweegredenen van Jeanne om te doen wat zij heeft gedaan? Voorts zijn de diverse verhaallijnen bij de personages wat oppervlakkig tot elkaar gebracht. Het geruzie en de scheidingsproblematiek van het jonge Joodse koppel heeft bijv. geen enkele toegevoegde waarde in het verhaal. Daarnaast ligt er ook een zweem van klasse- en standsverschillenproblematiek die nauwelijks iets aan de diverse personages en het verhaal toevoegen. Daarmee is een zekere onbalans in het verhaal ontstaan.

Catherine Deneuve speelt adequaat de rol van Alice’s moeder. De montage van de film is relatief hijgerig tot soms wat slordig, scènes worden snel afgebroken en ingewisseld voor een geheel nieuwe lijn. De wat mindere punten van de verhaallijnen en de diverse personages worden zeker gecompenseerd door vooral het sterke spel van Emilie Dequenne die Jeanne overtuigend neerzet. Ook Nicolas Duvauchelle brengt buitengewoon geloofwaardig de persoon van Jeanne’s vriend Franck tot leven.

Eén onbezonnen daad, een heel land in rep en roer en de geest is uit de fles. De media laten in feite de onder de bevolking levende angsten en onzekerheden zien. Later schamen zij zich de ogen uit het hoofd, inclusief alle overheidsinstanties. Het toont weer aan dat allen, ook het journaille, een bijzondere verantwoordelijkheid hebben. Bijten mag (en moet) wanneer nodig, maar als de messen worden geslepen is grote zorgvuldigheid vereist. ‘La Fille du RER’ is een film die misschien in cinematografisch opzicht niet echt de top vertegenwoordigt, maar die wel een interessant maatschappelijk verhaal vertelt.

Rob Veerman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 18 juni 2009