La graine et le mulet (2007)

Regie: Abdellatif Kechiche | 151 minuten | drama | Acteurs: Habib Boufares, Hafsia Herzi, Farida Benkhetache, Abdelhamid Aktouche, Bouraouïa Marzouk, Alice Houri, Leila D’Issernio, Abelkader Djeloulli, Olivier Loustau, Sabrina Ouazani, Mohamed Benabdeslem, Bruno Lochet, Cyril Favre, Sami Zitouni, Mohamed Karaoui, Henri Rodriguez, Nadia Taoul, Carole Franck, Paloma Casanova, Henri Cohen, Jeanne Corporon, Violaine de Carne, Hatika Karaoui, Gilles Matheron, Nourdine Midoun, Doris Stern, Salah Zaït    

Er zijn van die films waarvan je beseft dat ze bijzonder zijn, apart gemaakt, en zeer gedurfd. Toch zijn die films niet per definitie plezierig om naar te kijken, vooral als ze nét iets te lang zijn. ‘La graine et le mulet’, geschreven en geregisseerd door Abdellatif Kechich, is zo’n film. Het is een langdradige, langzame film, die lang niet bij iedereen in de smaak zal vallen, maar ondanks dat toch overladen is met prijzen op het filmfestival van Venetië en bij de Franse Césars.

Het verhaal gaat over Slimane (Habib Boufares), een man van begin 60, die na 35 jaar op een scheepswerf te hebben gewerkt ontslagen wordt. We maken al snel kennis met zijn familie, immigranten (net als de Tunesische regisseur van deze film), die in Frankrijk een bestaan hebben opgebouwd, waaronder zijn ex-vrouw en een groot aantal kinderen, met en zonder aanhang. Slimane zelf woont in een pension, en heeft een verhouding met de hospita daar, zeer tegen de wil van zijn familie. De dochter van de hospita, Rym (Hafsia Herzi), kan het goed met Slimane vinden en helpt hem als hij besluit een couscousrestaurant te openen op een oude boot. Maar het krijgen van de juiste vergunningen en een forse geldlening blijkt niet eenvoudig. Met behulp van zijn hele familie besluit Slimane de boot toch om te bouwen tot restaurant, om vervolgens allerlei hoge pieten uit te nodigen waarvan hij hoopt dat ze hem uiteindelijk de gewenste vergunningen en geldleningen zullen verschaffen.

Oorspronkelijk duurde de film 180 minuten, maar hij is ingekort naar 151 minuten. En zelfs dat is veel en veel te lang. De film komt te langzaam op gang, en daardoor heb je er al genoeg van nog voordat het interessant begint te worden, wat pas het laatste uur van de film het geval is. Af en toe is het te merken dat er stukken zijn weggeknipt uit de film, en worden er wel hele grote tijdssprongen gemaakt.  De manier waarop het verhaal in ‘La graine et le mulet’ wordt verteld is tegelijkertijd de sterkte en de zwakte van de film. De film bestaat grotendeels uit ellenlange gesprekken die tussen de, overigens als levensechte mensen neergezette, personages plaatsvinden. Deze gesprekken komen heel natuurlijk over doordat er niet in is geknipt, maar dit maakt het meteen ontzettend langdradig en op den duur oninteressant. Immers, net als in het echte leven gaan veel alledaagse gesprekken nu eenmaal niet over iets dat voor anderen (in dit geval het publiek) interessant is. En daar vervolgens tweeënhalf uur naar luisteren is erg vermoeiend. Door het onrustige handheld-camerawerk komt het daarnaast over alsof je je als kijker echt tussen de personages in de kamer bevindt, en het maakt dat je je als kijker niet op je gemak voelt.

Het moet wel gezegd worden dat het tonen van gesprekken een bijzondere manier is om personages bij de kijker te introduceren. Hierdoor komen we veel te weten over wie deze mensen zijn en wat hun doen en laten is. Overigens zijn de meeste mensen in deze film geen professionele acteurs. Dit maakt enkele prestaties nog eens extra bewonderenswaardig, bijvoorbeeld die van Hafsia Herzi. Zij speelt Rym, de dochter van de pensioneigenaresse, die Slimane door dik en dun steunt. Hoewel dit haar eerste speelfilm is, won zij maar liefst vier awards als beste vrouwelijke nieuwkomer voor haar rol, waaronder een César. En dit is zeer terecht, want door haar uitstekende acteerwerk weet ze absoluut de show te stelen.

Wie van de Franse cinema of van arthouse films houdt zit zeker op de goede plaats bij ‘La graine et le mulet’, hoewel het zelfs dán nog een lange zit zal zijn. Heb je niets met de Franse arthouse films, dan is dit een film die je maar beter kan mijden.

Franka Kersten

Waardering: 2

Bioscooprelease: 17 april 2008