La ronde (1950)

Regie: Max Ophüls | 89 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Anton Walbrook, Simone Signoret, Serge Reggiani, Simone Simon, Daniel Gélin, Danielle Darrieux, Fernand Gravey, Odette Joyeux, Jean-Louis Barrault, Isa Miranda, Gérard Philipe, Jean Clarieux, Paulette Frantz, Jean Landier, René Marjac, Marcel Mérovée, Jean Ozenne, Robert Vattier, Jacques Vertan, Charles Vissière

Met ‘La ronde’ trakteert Franse cineast Max Ophüls samen met de crème de la crème van de Franse acteurs en actrices de kijker op een verzameling ogenschijnlijk eenvoudige verhalen over lust en passie, die met elkaar op vernuftige wijze verbonden zijn. Door acteur Anton Walbrook in te zetten als soort alwetende verteller, die de personages introduceert en soms zelfs even een duwtje in de rug geeft om hen op de goede weg te helpen, krijgt de film een bijzondere sfeer. Walbrook doorbreekt regelmatig de vierde muur en richt zich met zijn komische commentaar op de kijker, terwijl soms ook duidelijk wordt dat hij zich op een filmset bevindt. Één keer gebruikt hij zelfs een filmklapper en we zien hem een filmstrip doorsnijden om een scène te censureren. Ook sterk is de metaforische opvoering van de draaimolen: in één scène fungeert de haperende kermisattractie als allegorie voor de tijdelijke impotentie van één van de personages. Erg grappig! Door het sterke acteerwerk van Walbrooks collega’s en de prachtige, overtuigende decors ben je dat besef van ‘het is een film’ trouwens al snel weer kwijt.

Simone Signoret speelt Léocadie, een prostituée die in 1900 in Wenen haar geld verdient bij burgers, jongens als de soldaat Franz (Serge Reggiani) mogen voor niets . Franz brengt een paar dagen later een fijne avond door met dienstmeisje Marie (Simone Simon), die op haar beurt de zoon van het echtpaar waar ze in dienst is verleidt. Deze Alfred (Daniel Gélin) slaagt er in een rijke maar getrouwde vrouw aan de haak te slaan. Elk personage is verbonden met iemand uit het volgende verhaal, waarop we uiteindelijk weer bij Léocadie terugkomen. Je kunt het zien als een soort dansavond, waarbij dansers verwisselen van partner. De liefde wordt niet gevonden, maar dat is ook niet de insteek van deze sarcastische reeks vertellingen. Harten worden gebroken, vlinders fladderen in buiken, het groene monster van de jaloezie steekt de kop op, en deze gevoelens overschrijden elke drempel naar de volgende sociale status. Nergens wordt met een vingertje gewezen, geen van de personages verdient meer onze sympathie dan de ander, en de moralistische boodschap dat korte romances minder bevredigend zijn dan ware liefde is natuurlijk duidelijk, maar wordt er niet ingewreven.

‘La ronde’ is gebaseerd op het destijds zeer controversiële toneelstuk “Reigen” (“Reidans”, 1920) van Arthur Schnitzler. Dit theaterstuk heeft talloze kunstenaars (filmmakers, muzikanten) geïnspireerd, zoals recentelijk Meirelles die het cyclische thema gebruikte voor zijn film ‘360’. In de capabele handen van Ophüls werkt het verhaal als film uitstekend. Het luchtige karakter van de losstaande scènes wordt perfect uitgebalanceerd door de inventieve structuur van de film. Mede geholpen door de aantrekkelijke cinematografie, de prachtige composities en de uitstekende muziek van Oscar Strauss is deze zedenschets over meerdere sociale klassen een feestje voor de zintuigen.

Monica Meijer