Lauf Junge lauf (2013)
Regie: Pepe Danquart | 103 minuten | actie, drama, oorlog | Acteurs: Andrzej Tkacz, Kamil Tkacz, Elisabeth Duda, Itay Tiran, Lukasz Gajdzis, Przemyslaw Sadowski, Jeanette Hain, Rainer Bock, Grazyna Szapolowska, Zbigniew Zamachowski, Miroslaw Baka, Jochen Hägele, Marcel Stefanski, Krzyszto Porowski, Franciszek Wielkoszynski, Szymon Kurylo, Jacek Wojciechowski, Filip Witkowski
Yoram Israel Fridman doolde tijdens de Tweede Wereldoorlog drie jaar lang door de bossen in Polen. Hij was destijds pas acht jaar en als Joods jongetje constant op de vlucht voor de nazi’s, die het land in hun greep hadden. Voorheen woonde Yoram in de getto van Warschau met zijn vader en moeder, die hem liefkozend ‘Srulik’ noemen. Wanneer de nazi’s het getto binnenvallen, weet het kereltje te ontsnappen. Zijn vader drukt hem nog net op tijd op het hart om zich schuil te houden, maar ‘nooit te vergeten dat hij Joods is’. Om zijn overlevingskansen te vergroten, neemt Srulik de veel Poolser klinkende naam Jurek aan. In de steenkoude winter van 1942 belandt hij al snel in het bos, waar hij zich aansluit bij een groepje met (Joodse) weeskinderen, die zichzelf in leven houden door bij boerderijen kippen en fruit te stelen. Tot op een dag een van de kinderen betrapt wordt en de anderen zich moeten opsplitsen om niet ten prooi te vallen aan de nazi’s.
Het bijzondere overlevingsverhaal van Yoram Israel Fridman werd door de Israëlische schrijver Uri Orlev in 2001 verwerkt tot een jeugdroman, die gretig aftrek vond bij prepubers. Voor hen gaf het verhaal een gezicht aan die honderdduizenden Joodse kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten vechten voor hun leven. De Duitse regisseur Pepe Danquart verwerkte Orlevs boek tot de film ‘Lauf Junge lauf’ (2013). De rol van Srulik wordt gespeeld door de eeneiïge tweeling Andrzej en Kamil Tkacz. In de barre winter van 1942 moet hij noodgedwongen langs de deuren bij boerderijen, in de hoop dat iemand hem binnen wil laten, te eten wil geven of een klusje kan aanbieden tegen betaling. Eén van de mensen die het beste met hem voorhebben is Magda (Elisabeth Duda), een vrouw wier echtgenoot en zonen met de Partizanen meevechten. Zij ziet in dat zijn kansen om te overleven groeien als hij de mensen ervan kan overtuigen dat hij een vrome katholiek is. Ze schenkt hem bovendien haar crucifix en dat opent meteen deuren. Echter, wanneer de nazi’s te dichtbij komen, stuurt ze de jongen weg.
In zijn lange tocht loopt Srulik/Jurek tegen vele obstakels op. Soms wordt hij hartelijk ontvangen, maar altijd ligt dat gevaar dat zijn ware identiteit de kop opsteekt op de loer. Tussen de welwillende Poolse burgers zitten soms ook verraders, en zo wordt hij gevangen door SS-officieren. Moedig als hij is, weet Srulik/Jurek toch te ontsnappen. En zelfs wanneer hij bij een ongeluk op een boerderij zijn hand verliest, weet dit ventje de hoop levend te houden.
‘Lauf Junge lauf’ bekijkt de verschrikkingen van de oorlog door de ogen van een kind. De film lijkt zich, net als het boek waar het op gebaseerd is, in eerste instantie ook te richten op de jeugd. Of het daardoor komt dat de film wel erg braafjes binnen de lijntjes kleurt, valt niet te zeggen. Maar feit is dat Danquart – die in 1993 een Oscar won voor zijn korte film ‘Black Rider’ – niets nieuws onder de zon brengt en nergens afwijkt van de standaard. Hij heeft het verhaal heel ‘veilig’ gefilmd. Desondanks is het allemaal oerdegelijk wat we krijgen voorgeschoteld. De locaties – er werd hoofdzakelijk gefilmd in het noorden van Duitsland – zien er dankzij cinematograaf David Gottschalk prachtig authentiek uit en ook het acteerwerk is prima. Al is er maar één die er daadwerkelijk bovenuit steekt en dat is Elisabeth Duda, die een integriteit en gelaagdheid meegeeft aan de getekende Magda. Zeker in de scène nadat de nazi’s haar huis in brand hebben gestoken omdat ze vermoedden dat Jurek zich er schuilhield, laat zij haar klasse zien.
Het is een van de schaarse momenten van opleving in deze verder vlakke maar oerdegelijke oorlogsfilm. ‘Lauf Junge lauf’ werd ongetwijfeld gemaakt met de beste bedoelingen, en dat is er ook aan af te zien. Maar een flinke dosis raffinement en panache had deze film absoluut veel goed gedaan.
Patricia Smagge
Waardering: 3
DVD-release: 12 augustus 2015