Le ragazze dello swing – The Swing Girls (2010)
Regie: Maurizio Zaccaro | 212 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Lotte Verbeek, Elise Schaap, Andrea Osvart, Sylvia Kristel, Viviana Dragani
Zo wereldwijd bekend als de Amerikaanse Andrew Sisters werden ze niet, maar in Italië kent iedereen nog de liedjes van het Trio Lescano. De populariteit van de drie Nederlandse zusjes Leschan steeg in het fascistische bolwerk van Benito Mussolini, in de tweede helft van de jaren dertig, tot ongekende hoogten. Dat Alexandra (Sandra), Judith (Giuditta) en Kitty (Caterina) een moddervet Nederlands accent hadden, stond hun succes niet in de weg. De kranten bestempelden hen tot ‘de verpersoonlijking van de hemelse drie-eenheid’. Niet slecht voor drie joodse meisjes uit Den Haag. Tussen 1939 en 1943 groeide het trio uit tot de symbolen van het fascistische regime. Aanvankelijk was het geen enkel probleem dat de meisjes joodse roots hadden, blijkbaar bleven de persoonlijke favorieten van Mussolini buiten schot. In 1943 werden Alexandra, Judith en Kitty echter alsnog opgepakt, op verdenking van spionage. In de onschuldig klinkende teksten van hun liedjes zou wel eens een boodschap voor de geallieerden verstopt kunnen zitten…
Het verhaal van het Trio Lescano was aardig in de vergetelheid geraakt, tot het laatst overgebleven zusje Judith in 2007 overleed. Van de rijkdom die ze ooit ervaren had, was weinig meer over – ze stierf eenzaam en in armoede. Gabriele Eschenazi kwam op het idee om het verhaal van het Trio Lescano te verfilmen. Maurizio Zaccaro en Laura Ippoliti schreven het scenario voor de televisiefilm ‘Le ragazze dello swing’ (2010), waarin in twee delen wordt teruggeblikt op de opkomst en ondergang van het fameuze trio. De Nederlandse actrices Lotte Verbeek (Judith) en Elise Schaap (Kitty) werden samen met de Hongaarse Andrea Osvart (Alexandra) gecast in de hoofdrollen. Sylvia Kristel speelt de rol van hun moeder, de gewezen operazangeres Eva de Leeuw. Te zien is hoe de zusjes Leschan van serveersters en variétémeisjes uitgroeien tot een swingende act van internationale allure, dankzij de juiste contacten. Hun ontdekker is de mislukte clown Gennaro Fiore (Gianni Ferreri), maar de écht grote successen komen pas wanneer de corpulente doch gewiekste impresario Pier Maria Canapa Canapone (Giuseppe Battiston) zich over hen ontfermt. Als de fascistische partij van Mussolini de macht overneemt, worden de meisjes gebombardeerd tot nationaal symbool. Geheel tegen hun zin, want de joodse zussen voelen er niets voor om het fascisme te verheerlijken.
In ruim tweehonderd minuten gunt regisseur Zaccaro ons een blik op een bijna vergeten deel van de Italiaanse geschiedenis. Hoewel het allemaal vrij onschuldig begint, is gelijk al te zien dat de gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog op de loer liggen. De nadruk in het eerste gedeelte van deze miniserie ligt echter op de ontdekking van de zusjes Leschan als muzikale sensatie. Luchtig en licht, met swingende muzikale intermezzo’s en ontluikende romances. In het tweede deel, bij het uitbreken van de oorlog, wordt het wat zwaarder maar ook dan blijft ‘Le ragazze dello swing’ eenvoudig te verteren. Voor Italiaanse begrippen is het erg ongebruikelijk om in vreemde talen gesproken dialoog niet na te synchroniseren, maar in deze miniserie is toch echt onvervalst Nederlands te horen. Uiteraard draagt dit bij aan de geloofwaardigheid. Verbeek, Schaap en ook de Hongaarse Osvart (die ook Nederlands spreekt) vormen een charmant en overtuigend centraal trio – vooral Verbeek weet diepgang in haar spel te brengen. Kristel zal nooit een geweldig actrice zijn – ook hier lepelt ze haar tekst nogal houterig en uitdrukkingsloos op – maar het zij haar vergeven. En dat haar accent door merg en been gaat werkt hier in feite in haar voordeel. In de bijrollen zien we gedegen Italiaanse (televisie-) acteurs als Gianni Ferreri, Sergio Assisi en Giuseppe Battiston. Ook de gerenommeerde actrice Marina Massironi (‘Pane e tulipani’, 2000) is te zien.
‘Le ragazze dello swing’ is niet altijd even subtiel, hier en daar wat kort door de bocht en op sommige fronten had het verhaal wat zorgvuldiger uitgewerkt kunnen worden. Zo lijkt te worden toegewerkt naar een apotheose, maar die blijft uiteindelijk uit. Maar het relaas van de drie Nederlandse zusjes Leschan is zeker meeslepend te noemen, vooral dankzij het uitstekende spel van Lotte Verbeek, Elise Schaap en Andrea Osvart. De sfeerschets is vrij overtuigend (dankzij prima camerawerk van Fabio Olmi, de zoon van regisseur Ermanno Olmi, mooie sets en kostuums) en de muziek klinkt nog altijd als een klok. ‘Le ragazze dello swing’ is een fijne miniserie die diepgang mist maar prettig wegkijkt en een onderwerp voor het voetlicht brengt dat nog niet veel aandacht gekregen heeft maar deze wél verdient.
Patricia Smagge