Le silence de Lorna (2008)

Regie: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne | 105 minuten | drama | Acteurs: Arta Dobroshi, Morgan Marinne, Jérémie Renier, Fabrizio Rongione, Alban Ukaj, Olivier Gormet    

‘Le silence de Lorna’ is het felrealistische portret van de jonge Albanese vrouw Lorna (Arta Dobroshi) die een schijnhuwelijk is aangegaan met de junk Claudy (Jérémie Renier), om zo de Belgische nationaliteit te verkrijgen.  De gebroeders Dardenne hebben naam en faam opgebouwd met hun indringende en sterk psychologisch getinte drama’s. Een eerste Gouden Palm wonnen zij in 1999 in het Festival van Cannes met ‘Rosetta’, een tweede in 2005 met  ‘L’enfant’. ‘Le silence de Lorna’ werd in 2008 in Cannes bekroond als winnaar van het beste scenario.

Schijnhuwelijken gaan gepaard met veel geld en vrijwel altijd zit er een criminele organisatie achter met forse financiële belangen. Voor deze criminelen gaat geld boven alles en heiligt het doel de middelen. Het ‘huwelijk’ van Lorna met de junk Claudy is er alleen voor de buitenwereld. In het huis waar zij zolang verblijven slapen zij in aparte kamers. Claudy probeert wanhopig van zijn verslaving af te komen, maar de dealers blijven op de deur kloppen. Hij draagt zijn geld over aan Lorna om zo geen drugs te kunnen kopen en sluit zich vrijwillig op in het appartement waar zij wonen. Hij kan de straat niet op als Lorna steeds de sleutel meeneemt. In zijn wanhoop belt hij haar echter voortdurend op haar werk, waardoor zij steeds opnieuw met zijn problemen geconfronteerd wordt. Zij zijn echter tot elkaar veroordeeld. Zolang zij de Belgische nationaliteit nog niet verkregen heeft, moeten zij bij elkaar blijven. Ook daarna kunnen zij niet meteen scheiden, dat zou Lorna alsnog in de problemen kunnen brengen. Zij is dit huwelijk aangegaan voor geld en om de papieren en zo haar droom, een snackbar met haar Albanese vriend te kunnen starten, waar te maken. Gelijktijdig onderhoudt zij de relatie met haar Albanese vriend Sokol (Alban Ukaj), die steeds ergens in Europa werkt om ook snel geld te verdienen. Deze is op de hoogte van het complot, Lorna en Sokol zullen – als alles achter de rug – met een ‘schone lei’ een nieuwe toekomst opbouwen. Ook voor hen is het doel dus heilig.

Voor dit schijnhuwelijk met Claudy heeft Lorna een hoop geld ontvangen van Fabio (Fabrizio Rongione), een plaatselijke zware jongen. Lorna zal nog meer ontvangen als zij later een nieuw huwelijk kan aangaan met een Rus die bereid is daar veel voor te betalen. Fabio heeft er dus belang bij dat het huwelijk tussen Lorna en Claudy eindigt zonder dat de Belgische nationaliteit van Lorna in gevaar komt.

Lorna is in eerste instantie uitsluitend om het geld ‘gehuwd’. Fabio heeft het voornemen om Claudy via een overdosis drugs te laten overlijden. Lorna is hiervan op de hoogte, maar realiseert zich steeds meer de problematiek van Claudy. Zij ziet zijn worsteling met zijn drugsverleden waar hij wanhopig probeert vanaf te komen. Zij wordt geconfronteerd met een groot ethisch dilemma. Wil zij hier nog wel volledig aan meewerken of is er misschien iets anders mogelijk? Het scenario maakt dan ineens een aantal verrassende slagen en de dramatische ontwikkelingen volgen elkaar dan snel op.

Het spel van Arta Dobroshi is zeer overtuigend. De uit Prishtina (Kosovo) afkomstige actrice is daar door de gebroeders Dardenne ontdekt en heeft in enkele maanden tijd Frans moeten leren. Zij acteert bijzonder naturel en door de beperkte hoeveelheden dialoog ligt de nadruk vooral op de uitbeelding van haar stemmingen en gevoelens die zij overtuigend weet te vertolken. Jérémie Renier (Claudy) is een vaste acteur bij de Dardenne-broers en bewijst  zich- sterk vermagerd voor zijn rol als junk – ook dit keer weer indringend. Olivier Gourmet heeft een piepkleine gastrol als agent die enkele vragen stelt. Anders dan in vorige films van de gebroeders Dardenne is de cameravoering dit keer relatief statisch. Dat past uitstekend in de sfeer die deze film oproept. Vooral de fotografie is schitterend, de personages en karakters zijn fraai uitgewerkt. Hoe lang kun je zwijgen? Hoeveel offer je op voor de hoop op een betere toekomst? Welke prijs ben je bereid te betalen? Vragen die in het kader van deze film allemaal aan de orde komen en in welke zin de film ook een boodschap bevat.

Alhoewel de problematiek zwaarmoedig overkomt is de film geenszins een psychologische slijtageslag. Dat komt mede door de omgeving die dit keer totaal anders is, er is niet geschoten in de verpauperde industriële omgeving van Seraing, maar in de stad Luik zelf waar de sfeer van de grote stad doorklinkt. De film is daardoor lichter van toon. Ook het verhaal zelf is – hoe tegenstrijdig dit ook mag klinken – voor een niet onbelangrijk deel een fraai gelaagd verhaal van liefde en hoop. ‘Le silence de Lorna’ is indringend en tegelijkertijd intiem. Passiviteit slaat om in actie. Gevoelvol en ingetogen. Absolute aanrader!

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 16 oktober 2008