Leonera (2008)

Regie: Pablo Trapero | 113 minuten | drama | Acteurs: Martina Gusman, Elli Medeiros, Rodrigo Santoro, Laura García, Tomás Plotinsky, Leonardo Sauma

De Argentijnse regisseur Pablo Trapero sleepte al vroeg in zijn carrière een aantal prijzen in de wacht. Langspeeldebuut ‘Mundo Grúa’ won onder meer in Rotterdam, Havana en Toulouse, en ook latere films als ‘Nacido y Criado’ en de roadmovie ‘Familia Rodante’ werden wereldwijd bekroond. Toch wemelde laatstgenoemde film van de genreclichés en wist hij de kijker nooit mee te slepen. Met Trapero’s vijfde speelfilm, ‘Leonera’, belanden we in een subgenre waar het gevaar van clichés ook al op de loer ligt: de gevangenisfilm. Gelukkig redt de Argentijn zich er prima uit.

De kracht van ‘Leonora’ is voor een groot deel te danken aan de formidabele actrice Martina Gusmán. Zij verbeeldt als de gevangen genomen Julia Zárate de transformatie van stuurloze studente tot geharde, verantwoordelijke moeder. Die transformatie doorloopt verschillende stadia, die stuk voor stuk emotioneel uitputtend zullen zijn geweest voor de actrice: de wanhoop van de zwangerschap, de ellende in de isoleercel, het gestuntel van een onervaren moeder om een krijsend kind stil te krijgen. Schijnbaar zonder enige moeite slaat Gusmán er zich doorheen, en alleen dat al is een reden om de film te zien.

Andere reden is de manier waarop Trapero omgaat met de onvermijdelijke clichés. Ze komen hier allemaal voorbij, van douchegevecht tot lesbisch geflikflooi, maar ze komen lang niet altijd versleten over. Terwijl in de meeste gevangenisfilms agressie en geilheid blinde krachten zijn waarmee gevangenen en personeel in extreme mate zijn behept, zoekt Trapero een menselijker invalshoek. Geweld komt voor uit verveling en irritatie, geflikflooi uit de behoefte aan warmte en steun. Het authentieke beeld dat hierdoor ontstaat, wordt nog versterkt door de keuze voor een gevangenis waarin zowel moeders als kinderen verblijven en door de genuanceerde manier waarop gevangenispersoneel wordt neergezet.

Helaas is niet alles even goed gelukt. Sequenties die het verhaal wat meer schwung moeten geven, zoals het verlof van Julia en de gevangenenopstand, gaan ten koste van de geloofwaardigheid. Ook zijn sommige sequenties aan de lange kant, terwijl andere niet echt ter zake doen. Maar ondanks die minpuntjes fascineert ‘Leonera’ van de eerste tot de laatste minuut. Met dank aan Martina Gusmán en aan de heerlijk stuiterende openingcredits.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 11 december 2008