Loving (2016)

Regie: Jeff Nichols | 123 minuten | biografie, drama, romantiek | Acteurs: Ruth Negga, Joel Edgerton, Will Dalton, Dean Mumford, Terri Abney, Alano Miller, Chris Greene, Benjamin Booker, Justin Robinson, Dennis Williams, Keith Tyree, Sharon Blackwood, Rebecca Turner, Christopher Mann, Mike Shiflett, Winter-Lee Holland, Karen Vicks, Lance Lemon, Marquis Adonis Hazelwood, Marton Csokas

Richard Loving en Mildred Jeter hielden van elkaar. Hun liefde was zo sterk dat ze hevige stormen wisten te overwinnen. En hevige stormen waren er zeker, in het Virginia van de jaren vijftig, waar de blanke Richard en de donkere Mildred niet samen mochten zijn, omdat een achterhaalde wet in hun thuisstaat hen dat verbood. Het kostte hen bijna tien jaar, maar dankzij de tussenkomst van de American Civil Liberties Union (ACLU) – een organisatie die opkomt voor de rechten en vrijheden van Amerikaanse burgers – belandde de zaak ‘Loving vs. Virginia’ in 1967 voor het Amerikaanse hooggerechtshof, die het echtpaar in het gelijk stelde. Sinds die uitspraak is het aantal interraciale huwelijken in de Verenigde Staten flink toegenomen. De Lovings hebben daarmee een grote verandering in de Amerikaanse wet teweeggebracht, iets wat elk jaar op 12 juni herdacht wordt op ‘Loving Day’. Richard en Mildred bleven echter bescheiden; zeker Richard hield zich het liefst ver van de persmuskieten. Het echtpaar was dan ook zelf niet eens aanwezig op de dag dat het Supreme Court uitsluitsel gaf. De enige boodschap die Richard, via advocaat Bernard Cohen, wilde overbrengen was: “Mr. Cohen, tell the Court I love my wife, and it’s just unfair that I can’t live with her in Virginia.”

Wellicht is het mede door de mediaschuwheid van de Lovings dat hun verhaal nog niet eerder werd verfilmd. Het was dat filmmaakster Nancy Buirski in The New York Times een In Memoriam las over Mildred, die in 2008 overleed (Richard kwam al in 1975 om het leven bij een auto-ongeluk), dat zij zich liet inspireren tot de documentaire ‘The Loving Story’ (2011). Ook Colin Firth had interesse in het verhaal, en hij benaderde Buirski met zijn idee voor een speelfilm over de Lovings. “Ik werd geraakt door de eenvoud van het verhaal, en de manier waarop deze doodgewone mensen zo’n enorm veel hebben betekend voor anderen”, aldus Firth. De talentvolle schrijver/regisseur Jeff Nichols, bekend van ‘Take Shelter’ (2011) en ‘Mud’ (2012), werd op aanraden van niemand minder dan Martin Scorsese aangetrokken om Buirski’s documentaire te verwerken tot een filmscenario, en om de film te regisseren. Nichols, die erg geraakt was door het verhaal van de Lovings na het zien van ‘The Loving Story’, wilde alleen meewerken als hij de vrijheid krijgt om de film te maken zoals hij dat wil. “Hier was best een heel andere film van te maken, een met een commerciëlere insteek à la ‘The Help’ (2011).” Zijn benadering was echter om zo dicht mogelijk bij de echte Lovings te blijven; mensen van weinig woorden, nuchter en eenvoudig. En dat is ‘Loving’ (2016) dan ook geworden.

Richard Loving

Richard Loving (Joel Edgerton) is een blanke, hoogblonde bouwvakker in Caroline County, die in 1958 verliefd wordt op de achttienjarige Mildred Jeter (Ruth Negga), een donker meisje uit de buurt. Nadat Mildred ontdekt heeft dat ze zwanger is, besluit Richard met haar te trouwen. Maar omdat hun huwelijk in strijd is met de rassenwetten in Virginia, rijden ze naar Washington DC om elkaar het jawoord te geven. Richard heeft bovendien grootse plannen om een huis voor hen te bouwen in het achterland, op een steenworp afstand van hun beider families. Maar dan worden ze ’s nachts van hun bed gelicht door sheriff Brooks (Martin Csokas), die hen arresteert omdat ze de rassenwet schenden. Ze belanden in de gevangenis. Eenmaal voor de rechter krijgen ze de keuze: of ze gaan beide vijf jaar de gevangenis in, of ze verlaten de staat Virginia en keren er de eerstvolgende 25 jaar niet meer terug. Richard en Mildred kiezen eieren voor hun geld en verhuizen naar Washington, waar ze in een huis van Mildreds nicht kunnen wonen. Maanden verstrijken en wanneer de baby zich aankondigt, wil Mildred terug naar huis, om het kind in het bijzijn van hun beider families geboren te laten worden. In het diepste geheim keren ze terug, maar nadat de kleine Sidney geboren is, worden ze toch weer gearresteerd. Eenmaal terug in Washington worden nog twee kleine Lovings geboren, maar met name Mildred kan maar niet aarden in de stad. Ze besluit president John F. Kennedy een brief te schrijven. Niet veel later belt Bernard S. Cohen (Nick Kroll), een advocaat van de ACLU, haar op: hij wil hen dolgraag vertegenwoordigen en de staat Virginia voor de rechter dagen.

‘Loving’ is opmerkelijk sober, intiem en klein, zeker als je bedenkt wat voor een impact de zaak ‘Loving’ had. Die soberheid komt het beste tot uiting in het personage Richard Loving: type ruwe bolster, blanke pit; no nonsens en wars van uiterlijk vertoon. Hij is echter ook koppig en ontoegankelijk en hij wantrouwt zijn omgeving. Wanneer advocaat Cohen hen benadert en aangeeft dat ze niks hoeven te betalen voor zijn diensten, vertrouwt hij de zaak voor geen meter. Met een cynisch “You get what you pay for”, tracht hij Cohen af te wimpelen. Ergens zit zijn trots hem in de weg. Hoewel hij verre van romantisch overkomt, zijn zijn motieven natuurlijk juist uitermate romantisch: het enige dat hij wil, is bij zijn vrouw zijn. Zijn vrouw van wie hij zielsveel houdt. Mildred is veel toegankelijker dan haar echtgenoot, staat meer open voor de pers en laat zelfs fotograaf Grey Villet (Michael Shannon) van LIFE Magazine in hun huis, omdat ze begrijpt dat een beetje media-aandacht hun zaak alleen maar in het zadel zal helpen. Ruth Negga, een Ierse toneelactrice met Ethiopische roots, weet Mildreds van huis uit zachte karakter treffend te koppelen aan haar strijdvaardigheid en streven naar respect. Haar Oscarnominatie voor beste actrice is dan ook zeker terecht. In het scenario had de diepgaande, intense en onverwoestbare liefde tussen Mildred en Richard nog wat verder uitgediept kunnen worden, zodat het een karakterschets van hun liefde had kunnen worden.

Nichols haalt grote thema’s aan met kleine gebaren. Racisme is op allerlei manieren aanwezig in de levens van Richard en Mildred, maar wordt niet uitvergroot. Waar andere films, die meer uit zijn op het uitlokken van emoties, dat ongetwijfeld dat ongetwijfeld met grootse gebaren zouden hebben uitgespeeld – briesende, schuimbekkende rednecks die allerlei narigheid uitspoken – blijft ‘Loving’ sober en bescheiden. Racisme is geen ‘ding’, het is er gewoon. Vindt ook Richards aardsnuchtere moeder (Sharon Blackwood), die als vroedvrouw zonder al te veel poespas de kleine Sidney ter wereld brengt, met Mildreds familie in haar kielzog, en haar zoon tussen neus en lippen zegt dat ie misschien niet met Mildred had moeten trouwen. Zelfs de ‘bad guy’, sheriff Brooks, is niet zo’n kwaaie als je op het eerste gezicht denkt: hij dient slechts de wet. Historische nieuwsbeelden die de tijd moeten duiden blijven tot een minimum beperkt. Enerzijds is die nuchtere aanpak verfrissend, anderzijds maakt dat gebrek aan emotionele uitschieters de film een tikkeltje saai. Nichols hoeft zijn publiek niet in te peperen hoe belangrijk dit verhaal op sociaal-maatschappelijk niveau is; dat kunnen ze zelf wel bedenken. ‘Loving’ is een prachtig geschoten en knap geacteerde, ingetogen verfilming van een waargebeurd verhaal dat zestig jaar geleden speelde maar nog altijd relevant is.

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 23 februari 2017
DVD- en blu-ray-release: 21 juni 2017