Madame Satã (2002)

Regie: Karim Ainouz | 105 minuten | drama | Acteurs: Lázaro Ramos, Marcelia Cartaxo, Flavio Bauraqui, Fellipe Marques, Renata Sorrah, Emiliano Queiroz, Giovana Barbosa, Ricardo Blat, Guilherme Piva, Marcelo Valle, Floriano Peixoto, Gero Camilo

‘Madame Satã’ is geen film om blij van te worden. De hoofdpersoon doolt door ranzige stegen, houdt zich op in duistere kroegen vol prostituees, alcoholisten en freaks en woont in een bouwval. Tedere momenten biedt de film nauwelijks; het gaat er vooral ruw en rauw aan toe. João Francisco dos Santos also known as Madame Satã scheldt zijn vrienden bijvoorbeeld regelmatig de huid vol en loopt in bed over van agressie. De regisseur brengt deze seksuele escapades van zeer dichtbij in beeld. Met behulp van TL-belichting. En met de microfoon op tien. Zoent Dos Santos zijn vriend Renatinho (Fellipe Marques), dan is het gesmak op kilometers afstand te horen.

Lázaro Ramos kruipt volledig in de huid van Dos Santos: hij speelt dit ongeleide projectiel niet, welnee hij ís deze legendarische drag queen. Zijn acteerprestaties geven de film een extra dimensie en maken dat je blijft kijken naar deze zware kost.

Soepel laat Ramos alias Dos Santos een zin als De klok luidt en de nacht huilt van zijn tong rollen. Vervolgens beukt hij met verve een tegenstander tegen de grond, rolt hij een portemonnee en aait hij daarna over een babyhoofdje. Het personage dat hij speelt is 100 procent onvoorspelbaar. Dit gedrag komt voort uit woede. Dos Santos is kwaad op het leven zelf. Waarom leeft hij in armoe? Waarom moet hij zo ploeteren om zich staande te houden? Waarom bestaat er zo veel onrecht in zijn leven?

Dos Santos stikt van de vragen waarop hij geen antwoord heeft. Hij kijkt dan ook voortdurend getergd de camera in.

Jammer is wel dat hij van begin tot eind dezelfde blik heeft. Ondanks ingrijpende gebeurtenissen in zijn leven  hij belandt bijvoorbeeld in de gevangenis en breekt door als artiest  verandert hij geen spat.  En dat is niet realistisch. Spijtig is ook dat de film te weinig achtergrondinfo over hem geeft.  Onduidelijk is bijvoorbeeld of hij familie heeft en wat voor jeugd hij heeft gehad. Met deze gegevens zou zijn explosieve gedrag wellicht begrijpelijker zijn. Waardoor Dos Santos net wat meer sympathie zou kweken. Toch is hij hoe dan ook een fascinerend figuur.

Met zijn portret van Dos Santos debuteerde Karim Ainouz als regisseur. Actief in de filmwereld was hij al langer. Zo schreef hij bijvoorbeeld mee aan het script van ‘Abril Despedaçado’ van Walter ‘Central do Brasil’ Salles. Met ‘Madame Satã’ heeft Ainouz zichzelf als een veelbelovend filmmaker in de markt gezet.

Patricia Jacob

Waardering: 3

Bioscooprelease: 27 maart 2003