Maleficent (2014)

Regie: Robert Stromberg | 97 minuten | actie, avontuur, fantasie, romantiek | Acteurs: Angelina Jolie, Elle Fanning, Sharlto Copley, Lesley Manville, Imelda Staunton, Juno Temple, Sam Riley, Brenton Thwaites, Kenneth Cranham, Sarah Flind, Hannah New, Isobelle Molloy, Michael Higgins, Ella Purnell, Jackson Bews, Vivienne Jolie-Pitt, Eleanor Worthington-Cox

Het verhaal van de prinses die bij haar geboorte vervloekt wordt tot een honderd jaar durende comaslaap doet al eeuwen de ronde. Disney laat één van die versies, de geliefde animatieklassieker ‘Sleeping Beauty’ (‘Doornroosje’) (1959) opvolgen door een live action variant, waarin de kant – de titel verraadt het al – van de boze fee verteld wordt. In ‘Maleficent’ speelt Angelina Jolie de titelrol en hoewel haar prothese van uitstekende hoge jukbeenderen net iets meer afleidt dan de duivelse hoorns op haar hoofd, is haar genuanceerde vertolking van de gekwelde hoofdpersoon een geweldige prestatie.

We leren Maleficent kennen als jong meisje, bewoonster van één van de twee werelden. In het ene koninkrijk wonen mensen “zoals jij en ik”, aldus de voice-over, en in het nabijgelegen gebied, het schitterend vormgegeven The Moors, woont Maleficent samen met sprookjesachtige wezens, zoals trollen, feeën en andere fantasievolle gedaanten. In dat land vertrouwt iedereen op elkaar en hebben ze helemaal geen koning nodig. Wanneer Maleficent op een dag Stefan, een mensenjongen ontmoet, raken ze bevriend. De jaren verstrijken en de vriendschap bloeit langzaam op tot iets meer. Althans, dat denkt Maleficent. Op haar zestiende verjaardag geeft Stefan haar de spreekwoordelijke ‘true love’s kiss’, maar er is geen ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’. Stefan raakt afgeleid door zijn politieke ambities en klimt op van eenvoudige boerenjongen tot medewerker in het koninklijk paleis.

Wanneer de koning bij een veldslag op vernederende wijze verslagen wordt door Maleficent – die alleen maar haar land en diens inwoners wil beschermen – zweert hij wraak. Op zijn sterfbed belooft hij degene die Maleficent weet te vernietigen, de hand van zijn dochter en de macht over zijn koninkrijk. Koren op de molen voor Stefan (Sharlto Copley), die zijn band met Maleficent gruwelijk uitbuit en één van de weerzinwekkendste streken uithaalt die je voor mogelijk houdt. Mocht je nog geen kant hebben gekozen, dan is dit het moment waarop ieders sympathie naar de gebroken vrouw die Maleficent is uitgaat. De aangrijpende scène zit boordevol emotie en raakt de kijker in het hart.
In de komende jaren doet de geboorte van prinses Aurora – dochter van de inmiddels tot koning gekroonde Stefan en zijn vrouw – zich voor als een uitgelezen mogelijkheid om zich te revancheren. Het is in die scène dat ‘Maleficent’ het meest de Disneyklassieker ‘Sleeping Beauty’ volgt, maar Angelina’s ‘dominatrix’-achtige uitspraak geeft het een heerlijk slechte twist.

De drie feeën Flittle, Knotgrass en Thistlewit, nemen, zoals in de versie uit 1959, de zorg voor de baby op zich, maar hebben geen idee van wat daar allemaal bij komt kijken. Ondanks haar intense haat voor Stefan, kan Maleficent haar nieuwsgierigheid niet bedingen en houdt ze het gehannes van het kibbelende trio nauwgezet in de gaten. Waar zij falen, zorgt Maleficent dat het Aurora aan niets ontbreekt.

Aurora groeit op tot een beeldschoon en dolgelukkig meisje (gespeeld door de getalenteerde Elle Fanning). De casting van Elle Fanning is – net als die van Jolie – een gouden zet. Wanneer ze lacht – en dat doet ze veelvuldig – licht haar hele gezicht op en verspreidt ze een bijna magisch gevoel van blijdschap, vrolijkheid en kinderlijke verwondering.

Desondanks is ‘Maleficent’ absoluut geen kinderfilm, de actiescènes zijn daarvoor te heftig en duister. De Nederlandse leeftijdskeuring van twaalf jaar is goed gekozen, onbegrijpelijk dat de film in de Verenigde Staten en Engeland de keuring PG kreeg.

Het mag geen verrassing heten dat de fantasierijke setting onder leiding van debuterend regisseur Robert Stromberg er adembenemend uit ziet. Stromberg werkte onder andere als production designer aan ‘Avatar’ (2009) en ‘Oz the Great and Powerful’ (2013), en verbond zijn talenten als visual effects designer aan onder meer ‘Pan’s Labyrinth’ (2006), ‘3:10 to Yuma’ (2007) en “Boardwalk Empire” (2010). The Moors zijn schilderachtig en met een scherp oog voor detail neergezet en de metamorfose die het landschap ondergaat na de wrede daad van Stefan is geraffineerd. Ook de kostuums – vooral die van Maleficent natuurlijk – zijn weergaloos.

Een ander sterk punt van  ‘Maleficent’ is het scenario. Linda Woolverton (onder andere ‘Alice in Wonderland’, 2010; ‘The Lion King’, 1994) heeft fantastisch werk geleverd en geeft het verhaal van de schone slaapster de diepgang die het zo ontbeert. Wanneer je na het zien van ‘Maleficent’ de Disneyklassieker zult (her)kijken, is het bijna onmogelijk om Woolvertons versie te vergeten. Knap gedaan!

‘Maleficent’ is niet geheel zonder gebreken. Zo is de muziek van James Newton Howard niet altijd even subtiel. En in tegenstelling tot andere recente real live sprookjesfilms die vaak niet onder de twee uur uitkomen is de speelduur wat aan de korte kant – normaal een pré, maar we hadden nog wel wat meer van het samenspel van Elle Fanning en Angelina Jolie willen zien. Het gestuntel van de drie feeën – hoe leuk Juno Temple ook is – is soms een beetje over de top. Maar dat zijn maar kleine smetjes op een verder ijzersterke film met een geweldige slotacte. Met ‘Maleficent’ lijkt de waarheid eindelijk boven tafel te zijn, het is de definitieve versie van ‘Doornroosje’.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 29 mei 2014
DVD- en blu-ray-release: 8 oktober 2014