Masángeles (2009)

Regie: Beatriz Flores Silva | 126 minuten | drama | Acteurs: Antonella Aquistapache, Ignacio Cawen, Martín Flores, Nicolás Furtado, Juan Gamero, Elisa García, Myriam Gleijer, Héctor Guido, Lucio Hernández, Ileana López, Augusto Mazzarelli, Margarita Musto, Danilo Valverde, Enrique Vidal

De jaren zestig en zeventig waren roerig in Zuid-Amerika. Diverse landen waaronder Argentinië en Chili gingen gebukt onder een dictatuur. Ook Uruguay kwam in die tijd onder dictatoriaal bewind te staan, al was de situatie daar minder schrijnend dan in sommige omringende landen. Onder president Jorge Pacheco Areco gleed Uruguay in de jaren zestig langzaam af naar een dictatuur. In de steden kwamen guerrillabewegingen op, waarvan de Marxistische Movimiento de Liberación Nacional, beter bekend als de Tupamaros, de belangrijkste was. De naam Tupamaros stamt af van een Peruaanse indiaan (Tupac Amaru) die in de achttiende eeuw een opstand tegen de Spanjaarden leidde. In het begin ontvingen de Tupamaros de steun van de bevolking, maar dat veranderde toen zij de schuld kregen van de door de regering uitgevoerde excessen. Uiteindelijk werd het leger ingezet tegen de Tupamaros die in 1972 definitief verslagen werden. De machtsverhoudingen tussen het leger en de regering raakte steeds verder in elkaar verstrikt en een jaar later was de militaire dictatuur een feit.

In deze roerige periode speelt het verhaal van de film ‘Masángeles’ (2009) van de half Uruguayaanse, half Belgische regisseur Beatriz Flores Silva zich af. Aanvankelijk speelt de politieke onrust slechts op de achtergrond een rol, als we kennismaken met Aurelio Saavedra (Hector Guido), een invloedrijke en welgestelde politicus met een enorme voorliefde voor mooie, jonge vrouwen. Bij een van hen heeft hij een dochtertje, Masángeles (Antonella Aquistapache) verwekt. Het meisje is zeven jaar als haar moeder zichzelf van het leven beroofd. Aurelio is nu verantwoordelijk voor het kind en neemt haar op in zijn gezin, tot grote ontzetting van zijn vrouw en kinderen die niet van het bestaan van het meisje op de hoogte waren. Het meisje heeft al snel door dat ze zichzelf moet redden in dit huishouden, waar iedereen vooral met zichzelf bezig is en waar het om heel andere zaken draait dan ze gewend is. De groeiende onrust in Montevideo wordt in eerste instantie door de meeste familieleden weggewuifd. Alleen Masángeles’ halfbroer Santiago (Martin Flores) verdiept zich in de situatie en kiest partij voor de Tupamaros. Zijn passie trekt de aandacht van de inmiddels veertienjarige Masángeles, die verliefd op hem wordt.

‘Masángeles’ lijkt te zijn samengesteld uit twee verschillende verhalen en oogt dan ook als twee verschillende films. Wat begint als een klassiek familie-epos met soapachtige trekjes (Masángeles die zwanger raakt van haar halfbroer…!), eindigt met een uit bombastische dramatiek gebeeldhouwde apocalyps die zwaar overtrokken is. Subtiliteit is ver te zoeken in deze onevenwichtige film. Waar Beatriz Flores Silva wél sterk uitpakt is in het feit dat ze haar verhaal vertelt vanuit het oogpunt van het jonge meisje, die nog met een frisse en onschuldige blik de wereld inkijkt. Aanvankelijk bouwt ze het verhaal steentje voor steentje op. Maar al gauw worden alle clichés over Zuid-Amerika uit de kast getrokken en met geforceerde dramatiek op ons afgevuurd. Het prima acteerwerk van vooral de piepjonge Antonella Aquistapache, die het publiek met gemak inpalmt, ten spijt – ‘Masángeles’ biedt nét iets te veel van het goede. Wie goed kijkt ziet dat achter deze ambitieuze film een getalenteerd filmmaakster schuilt die met ‘En la puta vida’ (2001) al bewees het nodige in haar mars te hebben. ‘Masángeles’ is jammer genoeg een stapje terug in haar ontwikkeling als cineast.

Patricia Smagge