Mediterranea (2015)

Regie: Jonas Carpignano | 110 minuten | drama | Acteurs: Koudous Seihon, Alassane Sy, Paolo Sciarretta, Pio Amato, Aisha, Pomodoro, Mary Elizabeth Innocence, Adam Gnegne, Bilal Fall, Naciratou Zanre, Annalisa Spirli, Vincenzina Siciliano, Fallou Fall, Sinka Bourehima, Francesco Papasergio, Joy Odundia, Susannah Amato, Ernest Zire, Mimma Papasergio, Annalisa Pagano, Davide Schipiliti

In ‘Mediterranea’ maken we kennis met Ayiva (Koudous Seihon) en Abas (Alassane Sy), die met hoop op een betere toekomst hun geboorteland Burkina Faso achterlaten. De gevaarlijke tocht, die meerdere maanden duurt, brengt hen over de Sahara (die ze te voet moeten doorkruisen) en de Middellandse Zee (waarin ze bijna verdrinken) en uiteindelijk in Zuid-Italië. Daar komen ze terecht in een woongemeenschap van Afrikanen die al eerder hun geluk beproefden in Europa. De twee jongemannen moeten dringend op zoek naar werk, want alleen dan krijgen ze een verblijfsvergunning. Maar de kans op een vaste baan blijkt erg klein. De teleurstelling is groot. Ayiva en Abas reageren daar op tegengestelde manier op. Ayiva zit niet bij de pakken neer, blijft optimistisch en leert de taal. Abas gooit z’n kont tegen de krib en vervloekt de situatie. Hij baalt van de slechte woonomstandigheden waarin immigranten terechtkomen en het feit dat ze bijna slaven zijn als sinaasappelplukkers.

’Mediterranea’ is geschreven en geregisseerd door Jonas Carpignano. Hij baseerde de film op waargebeurde feiten. Na de gewelddadige rellen tussen Afrikaanse immigranten en dorpsbewoners van het Zuid-Italiaanse dorp Rosarno, die in 2010 het wereldnieuws haalden, leerde hij zijn hoofdrolspeler Koudous Seihon kennen, en de twee raakten bevriend. Seihon speelt in ‘Mediterranea’ in feite delen van zijn eigen leven na.

‘Mediterranea’ schetst in losse scènes, soms zonder context, een genuanceerd en realistisch beeld van het leven van alledag van Afrikaanse vluchtelingen (maar hun nationaliteit is feitelijk onbelangrijk). En hoe actueel dit onderwerp ook is, Ayiva en Abas zijn niet gevlucht vanwege levensgevaarlijke situaties in hun thuisland – Ayiva’s zevenjarige dochter is bijvoorbeeld gewoon achtergebleven bij zijn zus in Burkina Faso – maar omdat ze hopen dat het in Europa gewoon beter is. Carpignano vergelijkt hun situatie zo met die van die van de Italianen die in het begin van de twintigste eeuw massaal de oversteek maakten naar de Verenigde Staten in de veronderstelling dat ze het daar economisch beter zouden hebben. Dat doet hij zelfs letterlijk, door een karakter deze vergelijking te laten maken.

De al eerder genoemde rellen, die de directe aanleiding vormden om ‘Mediterranea’ te maken, komen op het eind van de film voor, maar creëren een onverwachte omslag in de sfeer. Want ondanks de zware beproevingen van de immigranten, wist Carpignano tot dan de toon licht te houden door momenten van humor in de film te gebruiken. Het is niet allemaal ellende, er is ook ruimte voor het genieten van muziek (Rihanna!) of een biertje drinken met vrienden.

Naast de wat fragmentarische set up, geven ook de handheld camerabeelden de film een documentaire-achtige look. De acteerprestaties zijn daar ook naar. Vooral de van charisma overlopende Seihon is zeer overtuigend als de optimistische Ayiva, die je onmiddellijk in je hart sluit. Dat hij af en toe noodgedwongen een kleine crimineel is, vergeef je hem makkelijk. Met ‘Mediterranea’ vertelt Carpignano een relevant verhaal, wars van melodrama – al is het een uitdaging om tijdens het Skype-gesprek dat Ayiva met zijn dochter voert niet geëmotioneerd te raken.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 18 februari 2016
DVD-release: 26 mei 2016