Mein Kampf – Den blodiga tiden (1960)
Regie: Erwin Leiser | 111 minuten | documentaire | Met: Heinrich Brüning, Friedrich Ebert, Alfred Frauenfeld, Adolf Hitler, Franz Pfeffer von Salomon, Walther Rathenau, Marinus van der Lubbe, Franz von Epp
De wonden van de Tweede Wereldoorlog waren nog zeer vers toen filmmaker Erwin Leiser zijn documentaire ‘Mein Kampf’ op de wereld losliet. Dat de film ook nog eens nooit eerder vertoonde beelden van de gruwelen die in de concentratiekampen plaatsvonden bevatte, maakte deze docu nog pijnlijker. Het is ook geen lichte kost die Leiser je voorschotelt. Hoe huiveringwekkend de beelden ook mogen zijn, het is wel echt gebeurd. Ook tegenwoordig is het beeld van graatmagere Joden in een deprimerend kamp hartverscheurend en keihard. De beelden zijn zo grotesk en gruwelijk dat je bijna niet anders kunt denken dan dat je naar een foute griezelfilm aan het kijken bent. Was dat maar zo…
In ‘Mein Kampf’ belicht Leiser de opkomst en ondergang van Hitler. Van de opkomende populariteit van de Nazi-partij tot aan de sluwe politieke trucs van Hitler: alles komt aan bod. Leiser maakt gebruikt van een lijzig pratende voice-over en dat irriteert af en toe. De monotone stem gaat op de zenuwen werken. Toch is ‘Mein Kampf’ een erg vaardig gemaakte documentaire. De film heeft vaart en er wordt geen woord te veel gezegd. De beelden zijn goed gekozen. Tegen het einde toe wordt de film bijna onkijkbaar vanwege de schokkende fragmenten in het concentratiekamp.
Het is te gemakkelijk om alleen Hitler verantwoordelijk te houden voor de gruweldaden die in WOII plaatsvonden. Toch gebeurt dat nog steeds te vaak. Het Nazisme werd in stand gehouden door een heel volk. Een massa die als een makke kudde achter een man en zijn verknipte ideeën aanliep. Iets dat nog steeds gebeurt ieder uur van de dag in verschillende landen.
Leiser is erin geslaagd een tijdloos document te maken dat zelfs ruim veertig jaar na dato indruk maakt. Het geluidsspoor is beschadigd wat resulteert in een paar passages waarin niets te horen is. Ook is de beeldkwaliteit niet al te best. Laat dat je er echter niet van weerhouden om deze belangwekkende film te gaan zien.
Frank v.d. Ven