Menteur (2009)

Regie: Tom Geens | 78 minuten | drama | Acteurs: Jean-Benoît Ugeux, Luc Bromagne, Christelle Cornil, Corentin Lobet, Hélène Theunissen, Colette Sodoyez, Bella Wajnberg, Monique Fluzin, Léniac Brule, Lune Maillard, Pierrot Biebuyck, Katja Vandelm, Véronique Perreault, Jean-Marc Librale, Pascale Vyvere, Quentin Lemenu, Batiste Sornin, Mireille Verboomen, Philippe Peeters, Alexia Depicker, Antoine Vanden Berghe, Jean-Michel Vovk, Vincent Doms, Guy Theunissen, Estelle Marion, Anne-Lise Evrard, Judith Spronck, Anoushka Pegoff   

De maatschappij heeft hoge verwachtingen van ons. Sommigen, zoals Antoine Malo (Jean-Benoit Ugeux), de centrale figuur in ‘Menteur’ (2009), kunnen of willen daar niet tegenop boksen. Zij schoppen bewust tegen heilige huisjes aan. Maar Antoine is niet tegen alle druk bestand. Tegen de druk van zijn ambitieuze familie bijvoorbeeld, die hem als risée beschouwd. Zij zien Antoine als een idioot, een loser die niets zal bereiken in zijn leven. Ze steken de draak met hem en dat begint aan hem te vreten. Wanneer zijn jongere broer Daniel (Corentin Lobet) de splinternieuwe auto voor komt rijden die hij van zijn baas heeft gehad, barst er bij Antoine iets. Hij zal zijn familie wel eens laten zien dat hij net zo succesvol kan zijn als zijn broer. Hij koopt van zijn laatste geld een pak en solliciteert op alle aansprekende functies die hij maar tegenkomt. Na enkele afwijzingen begint hij zijn moed te verliezen. Hij ziet maar één uitweg en dat is liegen. In zijn brieven, in de sollicitatiegesprekken, tegen zijn familie. Hij slaat er zo in door dat zijn leugens uiteindelijk een eigen leven gaan leiden.

‘Menteur’ (‘leugenaar’) werd geregisseerd door de in Engeland woonachtige Vlaming Tom Geens. Het is een realistisch sociaalmaatschappelijk drama, in een haast documentaire stijl gefilmd. Het verlangen naar sociale erkenning, dat in elk van ons schuilt, staat centraal. De neurotische Antoine personifieert het individu in de marge, dat door zijn omgeving genegeerd wordt. Hij heeft een tegendraadse houding aangenomen om zijn wanhoop te verbloemen, maar achter zijn façade zien we al snel wie hij daadwerkelijk is. In de gesprekken die hij met zijn spiegelbeeld voert, zien we dat hij er alles voor over heeft om eindelijk eens de goedkeuring van zijn ouders te verdienen. Vooral de mening van zijn vader is immens belangrijk voor hem. Zijn vader, die zijn eigen diploma’s ingelijst aan de muur heeft hangen en hem met de nek aankijkt zolang hij geen aansprekende job heeft gevonden. Zoals zijn broertje, die het allemaal maar mooi voor elkaar lijkt te hebben. De wanhoop die Antoine voelt, is heel goed te begrijpen, de manier waarop hij ermee omgaat, neigt naar het absurde: hij besluit zijn succesvolle carrière als manager gewoon bij elkaar te liegen.

Tom Geens maakte een bescheiden, maar verontrustend filmpje. De wanhoopsdaden van sociale outcasts, waar je soms over hoort op het nieuws, lijken na het zien van deze film ineens een stuk beter te verklaren. De regisseur lardeerde de tragiek van zijn hoofdpersoon met subtiele humor en eindigt met een even wrange als ironische noot. ‘Menteur’ wordt gedragen door de sterke hoofdrolspeler Jean-Benoit Ugeux, die op perfecte wijze de onrust, nervositeit en wanhoop van Antoine door laat klinken. Zijn blik is verwilderd en zijn monologen onheilspellend. Hij kruipt onder je huid en laat je niet meer gaan. Indringend filmpje.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

DVD-release: 4 februari 2014 (DVD-box Actes Belges)