Miss Congeniality 2: Armed and Fabulous (2005)

Regie: John Pasquin | 115 minuten | actie, komedie, misdaad | Acteurs: Sandra Bullock, Regina King, Enrique Murciano, Heather Burns, William Shatner, Treat Williams, Ernie Hudson, Diedrich Bader

‘Miss Congeniality’ was geen hoogvlieger, maar werd gered door Sandra Bullocks natuurlijke charme en toegankelijkheid. Het was leuk om haar te zien veranderen in een Miss, omdat dit zo tegengesteld is aan haar personage in de film alsook aan haar eigen persoon en het type rollen dat ze normaal speelt. Het zorgde zowel voor humor, vanwege de ongemakkelijkheid van Bullock in haar nieuwe hoedanigheid, als verbazing over haar overtuigende transformatie tot schoonheidskoningin. Deze sterke punten ontbreken in het vervolg, terwijl de clichés uit de vorige film intact zijn gebleven en er nog een stel nieuwe aan toe zijn gevoegd.

Bullocks af en toe typisch Miss-achtige gedrag was amusant in deel 1, omdat het altijd met een knipoog gebeurde. We wisten dat ze eigenlijk het hele gebeuren op de hak nam. In deel 2 moeten we geloven dat Bullock écht haar jongensachtige no-nonsense houding achter zich heeft gelaten en een oppervlakkige Miss is geworden. Haar bitcherige houding is ongeloofwaardig en oninteressant, zowel op dramatisch als op komisch vlak.

Wanneer ze in het begin van de film een persoonlijke stylist krijgt toegewezen om haar weer tot een dame om te toveren, bekruipt de kijker even het gevoel dat we een kopie te zien gaan krijgen van de eerste film. Maar nee, het hele trainingsproces wordt overgeslagen, en de nadruk komt te liggen op de relatie tussen Hart en haar bodyguard. De aanvankelijke opluchting maakt al snel plaats voor teleurstelling, want het wordt er allemaal niet beter op. De transformatie van grofgebekt en “lelijk eendje” tot echte dame uit deel 1 misschien niet veel meer dan een variant van het “Pygmalion” thema uit ‘My Fair Lady’, de uitwerking was amusant en geslaagd, mede door de inbreng van Michael Caine. In ‘Miss Congeniality 2’ is de persoonlijke assistent van Hart een clichématige, flamboyante homoseksueel geworden, waarvan er tegenwoordig wel minstens één is terug te vinden in de gemiddelde sit com op t.v. Daar komt bij dat het verhaal over de stroeve relatie tussen Hart en bodyguard Fuller te afgezaagd voor woorden is. Het is een typische interculturele “buddy film” geworden, waarbij de hoofdpersonages elkaar vanaf het begin in de haren vliegen, maar toch samen moeten werken, en uiteindelijk de beste vrienden worden. Fuller is een agressieve, ruwe bolster met een (uiteindelijk) blanke pit, die botst met de hautaine, denigrerende (houding van) Hart. Dit hele contrast komt volkomen geforceerd over, en de scène waarin ze ineens dichter tot elkaar groeien is al even gekunsteld.

Het meeste in de film is ergens anders al eerder, en veel beter, gedaan. Waar Bullock in het origineel er nog in slaagde om het simpele verhaal de benodigde meerwaarde te geven, is het in het vervolg onbegonnen werk. Een aantal scènes werkt dankzij haar nog net iets beter dan ze eigenlijk zouden moeten, maar over het algemeen is het een geval van zwemmen tegen de stroom in. Er is nauwelijks iets verrassends te vinden in de film, en er valt praktisch niets te lachen. Een Tina Turner- travestie optreden van Gracie en Sam is één van de weinige vermakelijke momenten in de film, al doet ook dit aan als een wat verplicht nummer. Het gebrek aan trots en gene in deze scène siert het tweetal (en vooral Bullock, vanwege het belachelijke kostuum dat ze aanheeft).

Het is een verademing wanneer Gracie in de laatste akte van de film besluit om haar bitcherige Miss-gedrag vaarwel te zeggen, en weer in haar oorspronkelijke FBI-pak en tonele verschijnt. Even gaat er een rilling door je heen: dit is hoe we haar kennen en willen zien. In een stoer slow-motion moment steekt ze de straat over richting haar vrienden, dat ruw, en komisch onderbroken wordt door een toeterende auto. Dit soort zelfspot is wat het eerste deel aantrekkelijk maakte. Jammer dat het hier te weinig en te laat is.

Enkele momenten met mogelijk potentieel vinden plaats aan het einde en het begin van de film. Er is een scène waarin Gracie bij een kleine bewonderaar langsgaat, en waarbij we even een ongekunstelde aandoenlijkheid zien die in de rest van de film grotendeels ontbreekt. In een andere scène laat Bullock in haar reactie op het verbreken van de relatie door haar vriend zien dat ze best talent heeft voor drama. Hoewel dit verhaalelement zelf weer geforceerd overkomt en er niets mee wordt gedaan, zien we hier wel weer een interessant, ongedwongen soort acteerwerk bij Bullock. Het is betreurenswaardig dat te verwaarlozen dramatische momenten als deze uiteindelijk de meeste indruk maken in een film die als komedie dienst moet doen.

Bart Rietvink

Waardering: 1.5

Bioscooprelease: 24 maart 2005