Mononoke-hime – Princess Mononoke (1997)

Regie: Hayao Miyazaki | 134 minuten | animatie, avontuur | Engelse stemmencast: Gillian Anderson, Lewis Arquette, Corey Burton, Jennifer Cihi, Billy Crudup, Claire Danes, Keith David, John DeMita, Debi Derryberry, John Di Maggio, Minnie Driver, Alex Fernández, Jack Fletcher,  Julia Fletcher, Pat Fraley, John Hostetter, Leslie Ishii

Voordat de Japanse regisseur Hayao Miyazaki internationale bekendheid vergaarde met zijn Oscarwinnende anime ‘Spirited away’ maakte de filmmaker de productie ‘Princess Mononoke’. Laatstgenoemde animatiefilm werd een blockbuster in Miyazaki’s thuisland. De prent overtrof  de bezoekersaantallen van ‘E.T’ in Japan.

Toen de Amerikaanse Disneystudio’s hoorde over het enorme succes van de prent in Azië, werd al snel de beslissing genomen om de anime in Noord-Amerika te distributeren. De marketing rondom ‘Princess Mononoke’ verliep niet zo soepel, als van Disney verwacht mag worden. De film verdween in de anonimiteit en werd een cult-hit. Miyazaki’s volgende prent werd wel genoeg gepushed en gehyped. Met als resultaat een Oscar. Hoewel iets donkerder en dreigender van opbouw, is de kwaliteit van ‘Princess Mononoke’ gelijk aan ‘Spirited Away’. Beide films zijn interessant voor een groot publiek.

De thematiek van ‘Mononoke-hime’ is veel prominenter aanwezig. De boodschap van mens versus natuur wordt nadrukkelijk belicht in de prent. Regisseur Miyazaki wordt wel eens de ‘Japanse Walt Disney’ genoemd, maar dat is niet terecht. Waar de Amerikaanse studio’s nogal eenzijdig hameren op hun moralistische visies, daar laat Miyazaki’s Studio Ghibli de kijker vrij om te kiezen. In deze film komt dat duidelijk naar voren, door zowel de egoïstische motieven van de mens als van de natuur te tonen. Er zijn geen typische ‘heroes’ en bad guys’ in de productie. Voor beide kampen valt iets te zeggen, het schemergebied tussen goed en fout huist in alle karakters.

De manier waarop de personages worden uitgediept, is ontzettend knap uitgevoerd. De regisseur weet hoe hij met de bevooroordeelde blik van de kijker moet omgaan. In eerste instantie weet een karakter al snel de sympathie op te wekken, om er vervolgens een dubbele agenda op na te houden.  Het omgekeerde geval gaat ook op. De slechteriken blijken er opeens menselijke en sympathieke kanten op na te houden. Na afloop van de film, kan ieder voor zich een eigen mening vormen over de motieven en drijfveren van een personage. Deze manier van karakterontwikkeling geeft de film diepgang.

Waar deze Aziatische productie ook in excelleert is in de aparte sfeer. Prachtige animaties, mooie achtergronden en de stemmige, epische soundtrack van componist Joe Hiashi vormen een betoverend geheel. De kracht van de prent ligt in de sprookjesachtige ambiance en de respectvolle benadering van het genre van animatiefilms. Alle mogelijkheden van dit medium worden benut, aansprekende karakters, surrealistische taferelen en fantasievolle settings zijn allemaal terug te vinden in deze film. De prent richt zich niet op een specifieke doelgroep zoals Disney of sommige anime’s dat wel doen. Kinderlijke humor, komische bijfiguren zijn niet te vinden in deze film, extreem geweld en seks ook niet. Af en toe is de sfeer grimmig en vloeit er bloed maar het wordt nergens obsceen of gruwelijk. De Engelse voice-cast bestaat uit gelauwerde Amerikaanse en Britse acteurs die verrassend goed werk afleveren. De nasynchronisatie is nagenoeg perfect en de cast is zorgvuldig gekozen. Een unicum in de anime-geschiedenis. De roman- en graphic novellschrijver Neil Gaiman tekende voor de Engelse vertaling van deze Japanse productie.

Mensen die van fantasy-, avonturen- en animatiefilms houden, zullen niet teleurgesteld worden door dit moderne sprookje van Hayao Miyazaki. De volwassen toon en de diepgang van de film maken van Hayao Miyazaki’s prent een onverslijtbare klassieker die nog vele generaties zal boeien en inspireren.

Frank v.d. Ven