Monster’s Ball (2001)

Regie: Marc Forster | 111 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Billy Bob Thornton, Halle Berry, Heath Ledger, Sean ‘P. Diddy’Combs, Taylor Simpson, Gabrielle Witcher, , Amber Rules, Peter Boyle, Charles Cowan Jr., Taylor LaGrange, Mos Def, Anthony Bean, Francine Segal, John McConnell, Marcus Lyle Brown, Milo Addica, Leah Loftin, Cronji Calhoun, Larry Lee, Troy Poret, Paul Smith, Marshall Cain, Will Rokos, Anthony Michael Frederick, John Wilmot, Dennis Clements, Stephanie Claire, James Haven, Ritchie Montgomery, Clara Infinity Daniels, Carol Sutton, Bernard Johnson

‘Monster’s Ball’ zal waarschijnlijk de geschiedenis ingaan als die film waarmee de Afro-Amerikaanse Halle Berry een Oscar won. De actrice was de eerste zwarte vrouw die een gouden beeldje won. En dat hebben we geweten, de ontroerde Berry huilde tranen met tuiten tijdens het Oscargala. De beelden gingen de hele wereld rond en Berry zette zichzelf in één keer op de kaart.

En toegegeven, Berry speelt een sterke rol, maar het gewilde gouden mannetje had eigenlijk naar haar tegenspeler moeten gaan. De werkelijke held van ‘Monster’s Ball’ is de altijd betrouwbare Billy Bob Thornton. De beste man zet in een ware tour de force een complex personage neer die langzaamaan steeds doorgrondelijker en sympathieker wordt. En dat is een knappe prestatie als je nagaat dat Thornton een gesloten, racistische gevangenbewaarder speelt. Daarover later meer, laten we eerst naar het verhaal achter de film kijken.

‘Monster’s Ball’ draait om het gezin Grotowski. De familie is de ergste variant op ‘The American Dream’. Vader Buck (Boyle) is een racistische redneck die zijn bekrompen visie op de wereld overdraagt op zijn zoon Hank (Thornton) en kleinzoon Sonny (Ledger). Pa duldt geen tegenspraak en zijn dominante persoonlijkheid hangt als een zwarte schaduw over het gezin. De zoons voelen zich diep ongelukkig onder het schrikbewind van hun vader. Als er iets traumatisch gebeurt knapt er iets in Hanks psyche. De man kapt met zijn baan als gevangenbewaarder en knoopt een relatie aan met de zwarte Leticia (Berry), een doodongelukkige moeder van een overleden zoon. Hank bewaart echter een geheim, Leticia’s ex-man (Combs) is onder zijn handen ter dood veroordeeld.

‘Monster’s Ball’ is zware kost. De film snijdt thema’s als racisme, zelfacceptatie, boete en schuld aan. De complexe situaties waarin de hoofdpersonen verzeild raken zijn tragisch, schrijnend en intriest. Soms slaat Forster iets te ver door met het continu opstapelen van ellende. Zo is de ene zelfmoord nog niet verwerkt of de volgende schokkende gebeurtenis dient zich alweer aan. De personages en de kijker wordt geen rust gegund. Forster toont geen genade en laat de toch al loodzware sfeer verder escaleren door steeds hardere plotwendingen op je af te vuren: komt het ooit nog goed met de personages?

De naargeestige sfeer moet je maar liggen, want Forster doet niet aan relativerende humor en kalme tussenpozen. Er moet geleden worden. Op zich is een moeilijke, zwaardere film geen enkel probleem voor een echte filmfreak, maar ‘Monster’s Ball’ is wel een moeilijke film. Moeilijk in de zin van geloofwaardigheid en inlevingsvermogen. Sommige gebeurtenissen zijn nogal ongeloofwaardig in beeld gebracht. Zo is Hank’s transformatie van racistische redneck naar een begrijpende, liefdevolle minnaar wel erg kort door de bocht. De beste man kiepert zijn vervelende pa de deur uit en voila: hij is een herboren mens.

Ook Hanks vader blijft een raadsel. Waarom is hij zo kwaad op de wereld? Waar komt zijn racistische aard vandaan en waarom vervloekt hij de inmiddels overleden moeder van zijn zoon? Wezenlijke vragen die niet beantwoord worden, met als gevolg dat Buck een karikaturale bruut blijft. Jammer, want Boyle speelt vrij aardig. Hoewel de daden van enkele personages behoorlijk vaag blijven, is het acteerwerk van ‘Monster’s Ball’ uitmuntend. Thornton weet de gaten in het plot op te vullen met zijn beheerste spel. Ook Berry is goed op dreef als gefrustreerde moeder. Hoewel de zwarte actrice de hele film zonder make up rondloopt, blijft het verbazingwekkend om te zien hoe mooi en naturel ze eruit ziet.

Dat Berry mooi is is geen schokkende conclusie. Forster zag dat ook al, vandaar dat hij de actrice in een sekscène heeft gecast. Leuk voor haar fans, maar de lang uitgesponnen vrijscène is te langdradig. Dat seks voor ontlading zorgt bij de gestresste Hank en Leticia mag duidelijk zijn, maar daarvoor hoef je geen vijf minuten uit te trekken meneer de regisseur. ‘Monster’s Ball’ heeft geen erotisch geladen passage nodig om op te vallen.

Op enkele minpuntjes na is ‘Monster’s Ball’ een overtuigende en ontroerende film. De chemie tussen Berry en Thornton is indrukwekkend en het acteerwerk is van een hoog niveau, zelfs rapper P. Diddy (Combs) is te pruimen in zijn eerste rol. Of de film inderdaad Oscarwaardig is moet je zelf maar bepalen, er zijn zeker betere films in dit genre te vinden.

Frank v.d. Ven

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 2 mei 2002