Mutiny on the Bounty (1962)
Regie: Lewis Milestone, Carol Reed | 178 minuten | drama, avontuur, geschiedenis | Acteurs: Marlon Brando, Trevor Howard, Richard Harris, Hugh Griffith, Richard Haydn, Tarita, Percy Herbert, Duncan Lamont, Gordon Jackson, Chips Rafferty, Noel Purcell, Ashley Cowan, Eddie Byrne, Frank Silvera, Tim Seely
MGM heeft letterlijk kosten nog moeite gespaard voor het maken van deze film. Niet alleen werd het complete schip The Bounty levensgroot nagemaakt, ook werd er veel aandacht besteed aan de prachtige kostuums. Dat heeft zo zijn effect gehad, want het resulteerde in een schitterende verfilming van dit epische verhaal.
Met grote namen als Marlon Brando, Richard Harris (tegenwoordig het meest bekend als Dumbledore uit ‘Harry Potter’ 1 en 2) en Hugh Griffith (‘Ben Hur’) is ‘Mutiny on the Bounty’ voor velen al een must see. Dat dit Lewis Milestone’s (‘All Quiet on the Western Front’, ‘Les Miserables’) laatst geregisseerde film is zal daar waarschijnlijk alleen nog maar een schep bovenop doen. Maar de film is niet alleen een aanrader vanwege de acteurs; het zit vol prachtige plaatjes van tropische paradijzen en knap camerawerk, om nog maar te zwijgen over het fabuleuze schip dat – hoe kan het ook anders – een prominente plek in het verhaal inneemt.
Gebaseerd op het historische boek van Charles Nordhoff en James Norman Hall, dat op zijn beurt weer is geinspireerd op het waargebeurde verhaal, brengt Milestone met ‘Mutiny on the Bounty’ de geschiedenis weer tot leven, en hoe. Trevor Howard, als de onmenselijk wrede Bligh boezemt angst in bij iedereen aan boord, en wekt afgunst op bij iedereen die kijkt. Hij is briljant in zijn spel en zo overtuigend dat je blij bent wanneer Christian (Brando) en de rest van de bemanning eindelijk besluiten tot muiterij – en dat duurt langer dan geanticipeerd, veel langer.
Brando is fenomenaal als eerste officier Fletcher Christian. Hier zijn zijn latere typerende manier van spreken en gelaatstrekken uit ‘The Godfather’ al aantoonbaar aanwezig. Maar belangrijker, hij is geloofwaardiger dan ooit als pretentieuze upper class Brit (inclusief accent) en aristocraat die uiteindelijk het bevel over legendarische het schip overneemt. De krachtigste scène, waarvoor hij eigenlijk een Oscar had moeten krijgen, is die als hij voor het eerst (en voor het laatst) zijn geduld verliest tegenover kapitein Bligh. Een meer dan memorabele scène.
Buitengewoon zijn onder andere ook Tim Seely (Midshipman Ned Yong) en Tarita in de rol van Maimiti, het Tahitiaanse liefje van Christian; de liefde hangt duidelijk in de lucht. Richard Harris (matroos John Mills) doet het ook zeker niet onaardig als aanvoerder en opstoker van de bemanning tegenover Bligh. Mill’s maatje Smith (Hugh Griffith) mag in deze opsomming niet ontbreken. Saillant detail is echter dat Griffith vroegtijdig is ontslagen wegens dronkenschap op de set. Dit verklaart het af en toe afwezig zijn van zijn personage in sommige scènes.
Dankzij Marlon Brando’s capsones op de set – zo regisseerde hij bijvoorbeeld het liefst zelf: enkele cameramannen luisterden niet naar Milestone, alleen naar hem – ontvingen Brando en de film al voor zijn release negatieve publiciteit, waardoor de film uiteindelijk flopte. De torenhoge kosten – deels aan Brando’s absurde wensen te danken – hebben daar ook een groot aandeel in gehad, want de opbrengst was maar half zo groot als de gemaakte kosten.
Al leidde ‘The Mutiny of the Bounty’ uiteindelijk – door zijn eigen toedoen – tot het vallen van de sterrenstatus van Brando, toch wist hij er iets aan over te houden; na het filmen treedde hij in het huwelijksbootje met tegenspeelster Tarita (Maimiti).
Ondanks de negatieve publiciteit, die ondertussen allang overboord is gegooid, kan men niet ontkennen dat ‘Mutiny on the Bounty’ een ware klassieker is die in geen enkele collectie mag ontbreken. Het is te hopen dat deze vaak ondergewaardeerde film eindelijk het succes en de status krijgt die hem toekomt.
Trouwens, voor liefhebbers van de zeevaart die na het zien van de film verliefd zijn geworden op het schip The Bounty is er goed nieuws. In de film ‘Treasure Island’ (1990) is het schip nogmaals in al zijn glorie te bewonderen. Verder werd het schip ook gebruikt in de Disney sequel van ‘Pirates of the Caribbean’ en ligt hij – enkel uitstapjes daargelaten – na ruim veertig jaar nog steeds voor anker in de haven van St. Petersburg, Californië.
Tessa Obbens