My Week with Marilyn (2011)

Regie: Simon Curtis | 99 minuten | drama, biografie | Acteurs: Michelle Williams, Emma Watson, Dominic Cooper, Julia Ormond, Kenneth Branagh, Judi Dench, Toby Jones, Eddie Redmayne, Dougray Scott, Derek Jacobi, Geraldine Somerville, Zoë Wanamaker, Miranda Raison, Simon Russell Beale, Philip Jackson

Regisseur Simon Curtis heeft de tijd genomen voor zijn speelfilmdebuut. Na zo’n twintig jaar tv-films en series te hebben gemaakt, wilde hij een bijzonder project kiezen voor zijn stap naar het witte doek, en met ‘My Week with Marilyn’ is hem dat uitstekend gelukt. De liefde voor zijn onderwerp spat van het scherm af en hij weet zijn ijzersterke cast tot grote hoogtes te stuwen. Vooral Michelle Williams doet het uitmuntend in de titelrol. Ze slaagt er niet alleen in het icoon Marilyn accuraat weer te geven, met al haar unieke trekjes en maniertjes, maar weet ook overtuigend de mens achter de wereldster vorm te geven, Norma Jean, de fragiele, onzekere, maar ook levenslustige vrouw die behoefte heeft aan oprechte aandacht en liefde. De film is een interessante blik achter de schermen van een bekende filmproductie – waarbij de confrontaties tussen Britse acteergigant Laurence Olivier (Kenneth Branagh) en Hollywoodster Monroe voor amusante en soms pijnlijke momenten zorgen. Maar het belangrijkste en meest saillante aspect van de film is natuurlijk de bewuste intieme week – dramatisch en tragisch, maar ook bruisend en erotisch geladen – die regisseurshulpje Colin Clark (Eddie Redmayne) mocht doorbrengen met deze onweerstaanbare wereldster. En hoewel de film maar eventjes de gordijnen opent, is datgene wat achter de ramen te zien is meer dan genoeg om samen met Clark weg te kunnen dromen in dit onwaarschijnlijke, waargebeurde (als we Clark mogen geloven) sprookje en werkelijk het gevoel te hebben tijd met de échte Marilyn te hebben doorgebracht.

De sfeertekening van tijd en plaats en de verbeelding van het reilen en zeilen binnen een filmproductie zijn erg goed gelukt. Props als een ouderwetse open auto waarin Colin komt aangereden – mooi van boven gefilmd en later in close-up om de houten afwerking van het dashboard te tonen – of een fotogenieke locatie als Windsor Castle geven de productie net dat beetje extra glans. Het maakt het onderdompelen in deze perfect ogende wereld heel gemakkelijk. Wanneer echter in deze wereld het heel menselijke drama van Marilyn op de voorgrond treedt, is het meteen extra confronterend. Wanneer zij keer op keer een simpele zin niet uit haar mond weet te krijgen, is het in het begin zeker amusant, maar op een gegeven moment heb je toch te doen met Marilyn, helemaal wanneer ze alle mislukte takes aan het einde van de dag terug moet zien, en in tranen uitbarst. Clark merkt terecht op dat Olivier beter alleen de geslaagde takes aan haar kan tonen, dat is beter voor haar zelfvertrouwen. Want wanneer ze het eindelijk goed doet, schittert ze en domineert ze het scherm als geen ander. Dat moet zelfs Olivier zelf toegeven.

Maar Marilyn zelf ziet alleen maar minachting en afkeuring in de doorgaans geconstipeerde gezichtsuitdrukkingen van Olivier. Zelfs wanneer ze voor haar applaudisseren of haar complimenteren voelt ze zich niet oprecht gewaardeerd. Ze heeft vrijwel niemand die “aan haar kant staat”, behalve haar acteercoach Paula Strasberg (Zoë Wanamaker), die haar bijstaat met haar method acting (!), en een innemende Dame Sybil Thorndike, met verve gespeeld door Judi Dench, die Olivier meteen bij de eerste dag op zijn nummer zet wanneer hij Monroe afsnauwt. Het is één van de belangrijkste redenen waarom Clark zo dichtbij haar kan komen en zij bereid is lief en leed, en geest en lichaam, met hem te delen.

Vrijwel de hele cast is sterk maar de hele film draait om de zon heen die Michelle Williams heet. Ze weet een welhaast perfecte balans te vinden tussen de ster en de mens. Tijdens iconische momenten als haar aankomst op Londen met het vliegtuig, gedurende reacties tijdens persmomenten, of in haar recreaties op de filmset komt ze dichtbij de Marilyn die we allemaal kennen, met haar gegiechel, fotogenieke poses, geplaag met journalisten, of soms wat (bewust?) dommige opmerkingen. Maar als de privé-Marilyn is ze ook geloofwaardig (voor zover we dat kunnen weten) en waakt ze er tijdens haar frivole momenten voor dat ze net niet teveel giechelt en huppelt zodat de ze geen karikatuur wordt. Natuurlijk is de echte Marilyn onnavolgbaar en zijn haar energie en excentriciteiten door niemand perfect te imiteren maar Williams komt een heel eind. Echt magisch wordt het wanneer ze zelf van het een op het andere moment de knop omzet en van de normale “girl next door” verandert in een poserende, met het publiek flirtende Marilyn Monroe. Nadat ze eerst samen met Colin een Windsor Castle heeft bezocht en bij de uitgang opgewacht wordt door een groepje verbaasde aanwezigen, vraagt ze kort “Shall I be her?” tegen Colin – bijna om hem een plezier te doen – en betovert vervolgens alle toeschouwers met haar glimlachjes, getuite lippen, en soepel buigende lichaam, om na wat “kodak momentjes” weer rustig aan de arm van Colin weg te lopen. “Wie is die jongen toch?”

Soms is het niet duidelijk waar de ster begint en de mens ophoudt. Ze lijkt het bijvoorbeeld ook zelf echt leuk te vinden om de universiteitsjongens van Eton te plagen wanneer deze op het schoolplein op haar af komen gerend. Het is niet allemaal maar een act. Dus wanneer ze zegt dat ze gelukkig is als die grote wereldster is dit misschien voor een klein deel wel waar. Vaak zien we haar echter ook ongelukkig, suf en onder invloed van pillen en alcohol omdat ze genoeg heeft van de onsympathieke mensen om haar heen die allemaal wat van haar willen. Op plotniveau laat de film weliswaar slechts wat vluchtige momenten zien in het leven van Marilyn, de diepte en pathos worden gecommuniceerd door Michelle Williams zelf. Haar innerlijke strijd en verdriet is voelbaar. Ze heeft de wens om gerespecteerd te worden als actrice, maar ook om gewoon een simpel leven te leiden en een goede echtgenote en moeder te zijn. Ze geniet soms wel van haar sterrendom maar diep in haar hart zou ze het waarschijnlijk allemaal vaarwel willen zeggen. Ze beseft echter maar al te goed dat ze gevangen zit, wat prachtig gecommuniceerd wordt in een scène op de achterbank van haar auto na een spannende zwemscène met Colin in een plaatselijk meertje, wanneer ze droevig uit het raam kijkt en hij haar hand wil vastpakken. Zij schuift haar hand weg, waarna een shot van buitenaf haar betraande gezicht toont achter het raam. Ze kan niet aan deze prille liefde toegeven. Ze heeft verplichtingen: aan haar man, aan haar publiek, aan de filmproducenten. Als ze geluk heeft, kan ze wat momenten voor zichzelf creëren en zich even vrij voelen. De film voelt in dit opzicht soms aan als ‘Roman Holiday’, waarin prinses Audrey Hepburn door een gelukkig incident zich ook enkele dagen een “normale” vrouw kon voelen, met behulp van charmeur Gregory Peck. Helaas liep het voor Marilyn een stuk minder sprookjesachtig af. Colin Clark, op zijn beurt, zag zijn droom uitkomen in die bewuste week en heeft hier een leven lang op kunnen teren. Volgens eigen zeggen hoefde Colin, toen Marilyn hem overkwam, alleen maar te zorgen dat hij zijn ogen open hield. Het is aan te raden om bij het kijken van deze droom van een film hetzelfde te doen.

Bart Rietvink

Waardering: 4

Bioscooprelease: 26 januari 2012
DVD-release: 21 juni 2012