NWR (Nicolas Winding Refn) (2012)

Regie: Laurent Duroche | 63 minuten | documentaire

Nicolas Winding Refn. Als deze naam je als filmliefhebber niets zegt, ben je sterk in de minderheid. Dit Deense multitalent verraste vriend en vijand (Lars von Trier, als je deze docu mag geloven) met zijn prijs als beste regisseur op het Cannes Film Festival voor zijn neonoir actiethriller ‘Drive’ (2011), waarin Ryan Gosling de zwijgzame stuntman/vluchtauto-bestuurder Driver speelt. Eindelijk internationale erkenning voor deze regisseur/producent/schrijver, die geheel zijn eigen koers vaart, maar daarmee een vaste, steeds groeiende schare fans aan zich weet te binden.

In ‘NWR’, een documentaire van Laurent Duroche over de in 1970 geboren filmmaker, leren we Nicolas goed kennen. Alejandro Jodorowksi, regisseur en bron van inspiratie voor zijn veertig jaar jongere vakgenoot, leidt de documentaire in. Diep teleurgesteld in de filmwereld, vooral in Amerikaanse films, die hij bestempelt als kanker die de planeet besmetten (“met die achterlijke Spielberg”), is hij verheugd dat hij Nicolas Wending Refn ontdekt heeft. “Hij slaagt er in puur te blijven. Hij heeft me gered van een cinematografische depressie.”

We volgen Nicolas Wending Refn terwijl hij zich laat rijden door Kopenhagen (hij heeft zelf geen rijbewijs). Hij vertelt over zijn bezoekje aan het Deens Filmfonds, waar hij net geld heeft gekregen voor de opvolger van ‘Drive’, ‘Only God Forgives’. Ook zien we hem aan het werk in Bangkok, waar hij bezig is met voorbereidingen voor deze film.

Moeder Vibeke Winding schrijft de liefde van haar zoon voor films toe aan zijn dyslexie (naar eigen zeggen kon Nicolas pas lezen op zijn dertiende). Jesper Sorensen, Nicolas’ stiefvader, voegt daaraan toe dat Nicolas als kind al voortdurend aan het kijken was hoe iets op film eruit zou komen te zien. Nicolas zelf weet de kijker te boeien met zijn verhalen uit zijn jeugd: hoe hij graag in zijn puberjaren zijn ouders, posthippies, wilde choqueren, maar dat vrij moeilijk vond. “Ik gebruik geen drugs, want dat is slecht. Daarom ging ik horror- en exploitatiefilms kijken om te rebelleren.” Op zijn veertiende zag Nicolas ‘The Texas Chainsaw Massacre’ in een double bill met ‘The Hills Have Eyes’. Tot op de dag van vandaag noemt hij die eerste de beste film ooit. Aan zijn vrouw, Liv, liet hij bij het tweede afspraakje zijn favoriete film zien. Gelukkig voor hem schrikte haar dat niet af.

Nicolas bracht een groot deel van zijn jeugd door in New York, maar op zijn zeventiende verhuisde het gezin terug naar Denemarken. Toen hij op 23-jarige leeftijd aangenomen werd op de Deense filmschool, stond hij voor een lastige keuze: hij had net geld gekregen om ‘Pusher’ te maken. Ging hij voor een studie of nam hij meteen de sprong in het diepe? Iedereen verklaarde Nicolas voor gek, maar ‘Pusher’ kwam er en maakte indruk. Gaspar Noé hierover in ‘NWR’: “Het is opmerkelijk hoe realistisch de drugswereld is neergezet door Nicolas. De kloof tussen zijn eigen wereld en die hij weergeeft is immers immens groot.”

Na ‘Pusher’ kwam ‘Bleeder’ (1999) en met ‘Fear X’ draaide Nicolas zijn eerste internationale productie. Het werd (commercieel gezien) een gigantische flop en de film zorgde er voor dat de familie financieel volledig aan de grond kwam te zitten. Nicolas en Liv praatten openhartig voor de camera over deze moeilijke periode. Hun openheid komt niet uit de lucht vallen, eerder waren hun financiële problemen al onderwerp van documentaire ‘Gambler’ (2006) die over dezelfde periode gaat. Gelukkig keerde het tij na ‘Pusher 2’.

Regisseur Laurent Duroche heeft met ‘NWR’ een fascinerende documentaire gemaakt over een regisseur die weet wat hij wil en geen concessies doet. Deze manier van films maken neemt bepaalde, grote, risico’s met zich mee, maar alleen een echt talent overwint deze. En dat blijkt NWR te zijn. Met bijdragen van Ryan Gosling, Mads Mikkelsen en Zlatco Buric en opnames voor en tijdens het Cannes filmfestival van 2011, in Bangkok en in Kopenhagen is ‘NWR’ afwisselend, boeiend, soms grappig en inspirerend. Must-see.

Monica Meijer

‘NWR’ staat als extra op de DVD en blu-ray van ‘Drive’. ‘Drive’ verschijnt maandag 5 maart 2012 op DVD en blu-ray.