Old Cats – Los gatos viejos (2010)

Regie: Pedro Peirano, Sebastián Silva | 99 minuten | drama | Acteurs: Bélgica Castro, Alejandro Sieveking, Catalina Saavedra, Claudia Celedón

Als de oude Isadora (Bélgica Castro) ontwaakt, blijkt uit de verwilderde blik in haar ogen duidelijk dat zij op dat moment lichtelijk panisch is. “Ik wil het niet,” roept zij, maar wat zij niet wil, weet zij zelf ook niet. Zij leeft met haar partner Enrique (Alejandro Sieveking) en twee oude katten een redelijk aangenaam leventje in een bescheiden appartement. Isadora is onderhevig aan een beginnend stadium van dementie en wisselt voortdurend heldere perioden af met momenten waarin zij volledig vergeet wat zij ook al weer moest doen, zoals het dichtdraaien van de kraan als zij een wasje doet. Haar partner Enrique verzorgt haar liefdevol, heeft begrip voor haar situatie, doet luchtig over dingen die zij vergeet, beurt haar voortdurend op en houdt daarmee hun leven op de rails.

De ochtend verloopt aanvankelijk kalmpjes. Dan belt haar lesbische dochter Rosario (Claudia Celedón). Zij is met haar partner Beatriz (Catalina Saavedra) – die zich Hugo laat noemen – terug van een vakantie. Rosario wil langskomen en kondigt aan een verrassing te hebben. Rosario heeft een extreem moeilijke relatie met haar moeder en heeft in het verleden onder allerlei valse voorwendselen regelmatig geld geleend. Isadora ziet haar liever niet komen, maar is door haar onevenwichtige geestestoestand niet in staat het bezoek tegen te houden. Enrique bespeurt direct gevaar van zijn stiefdochter. Rosario zal weer voor problemen gaan zorgen en hij stelt Isadora gerust met een belofte de hele dag bij haar te blijven om te vermijden dat de cokesnuivende en op geld beluste Rosario over haar heen walst en zo voor nog meer onheil zorgt.

Rosario verschijnt (en later haar vriendin Hugo), na aanvankelijke vriendelijkheden en meegebrachte cadeautjes blijkt al snel dat Rosario op meer en eigenlijk een vuil spelletje uit is. Zij wil dat de oude Isadora even snel een machtiging ondertekent die Rosario de beschikking over het appartement geeft. Rosario heeft uiteraard ‘de beste bedoelingen’ voor Mama. Daarna wordt een beerput van vuile trucs en dito spelletjes geopend en de emoties lopen over en weer hoog op.

Als Rosario en Hugo merken dat Isadora geestelijk niet meer in geheel goede doen is, loeren zij als roofdieren op een zwak moment. Zij manipuleren de twee zich kranig verzettende oudjes. Wanneer Rosario denkt het pleit te hebben beslist, weigert Isadora op het beslissende moment toch de machtiging te ondertekenen. Een eruptie van emoties tussen moeder en dochter komt op gang, verwijten over een liefdeloze opvoeding vliegen over de tafel en het onverbloemd uitgesproken wantrouwen over elkaars intenties wordt steeds groter. Rosario verwijt haar moeder dat zij nooit van haar heeft gehouden en krokodillentranen vloeien rijkelijk. Verdere gevolgen kunnen niet uitblijven, aangezien Rosario besloten heeft dat die middag de vereiste handtekening gezet zal moeten worden.

Boeiend is hoe de verhoudingen tussen de twee partijen voortdurend wisselen, hoe de stemming heen en weer slingert tussen weifelende instemming en pertinente afwijzing. Kunnen Isadora en Enrique zich met subtiele methodes verdedigen tegen het grove aanvalsspel van Rosario en Hugo? Kan de negatieve spiraal van de moeilijke moeder-dochterrelatie worden doorbroken? Kan de verhouding tussen moeder en dochter met hun belaste verleden nog tot enige vorm van vergeving komen of krijgen de ontwikkelingen een andere dramatische ontknoping?

Regisseur Sebastian Silva is er goed in geslaagd in dit klein gehouden, ingetogen gefilmde verhaal (dat zich bijna volledig in een klein appartement afspeelt) de spanning vast te houden. Daarnaast heeft hij ook een vleugje humor ingebouwd. Hierdoor is een goede balans bewaard gebleven. Bélgica Castro is de Grande Dame van de Chileense cinema en speelt haar rol van de langzaam dementerende  Isadora ontroerend levensecht. De momenten waarop zij in de spiegel kijkt en zich realiseert wat er met haar gaande is, zijn magnifiek vertolkt. De momenten waarop zij helder en strijdbaar is laten een 90-jarige dame zien die weet waar het in het leven om gaat. Ook Alejandro Sieveking speelt met verve zijn rol van partner die Isadora, die oprecht en lichtelijk wanhopig probeert zijn geliefde voor een zwak en toegeeflijk moment te behoeden.

In het scenario wordt de rol van dochter Rosario op enkele momenten wel met de nodige nadruk op pathos en sentiment neergezet. Haar gedrag en dat van partner Hugo is soms wat erg sterk aangezet. De overvloedige emoties worden door de camera die de acteurs dicht op de huid zit echter fraai in beeld gebracht.

‘Old Cats’ is qua sfeer en stijl een arthouse film pur sang. De vertolking van de verziekte moeder-dochterrelatie zal velen aanspreken. Een memorabele acteerprestatie van de 90-jarige Bélgica Castro!

Rob Veerman

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 15 december 2011
DVD-release: 10 april 2012