Oliver Twist (2005)

Regie: Roman Polanski | 130 minuten | drama, familie | Acteurs: Ben Kingsley, Barney Clark, Leanne Rowe, Mark Strong, Jamie Foreman, Harry Eden, Edward Hardwicke, Jeremy Swift, Ian McNeice, Frances Cuka, Michael Heath, Gillian Hanna, Alun Armstrong, Andy de la Tour, Peter Copley, Joseph Tremain, Filip Hess, Lewis Chase, Jake Curran, Chris Overton, Richard Durden, Timothy Bateson, Andy Linden, John Nettleton, Teresa Churcher, Gerard Horan, Morgane Polanski, Liz Smith, Levi Hayes, Ophelia Lovibond, Patrick Godfrey, Frank Mills, Turbo, David Meeking, Paul Brooke, Andrea Miltner, Kay Raven, Robert Orr, Paul Eden, Nick Stringer, James Babson, Richard Ridings    

Iedereen kent wel in meer of mindere mate het zielige verhaal van het weesjongetje dat werd geschapen door Charles Dickens. Het is dan ook niet de eerste keer dat het verhaal uit 1837 werd verfilmd. Het is wel de eerste keer dat dit werd gedaan onder regie van Roman Polanski die steeds weer zijn eigen stempel weet te zetten op de films die hij regisseert.

Vooral de sfeer in de film is op een indrukwekkende manier vastgelegd. De kleuren, het licht, de kostuums Alles klopt met elkaar en met het gevoel dat de scène moet uitstralen. Ook de muziek  die werd gecomponeerd door Rachel Portman en in het geheel wordt uitgevoerd door het concertgebouworkest van Praag – heeft daarin een versterkende rol. Het is dan ook jammer dat niet alle acteurs de sfeer en hun rol exact te pakken hebben. Eigenlijk stellen ze, met uitzondering van Ben Kingsley, Leanne Rowe en Harry Eden, allemaal teleur.

Barney Clark overtuigt niet als het wanhopige weesjongetje dat meer ellende dan vriendelijkheid te verwerken krijgt. Hij kan vreselijk zielig kijken, maar de kijker voelt zijn verdriet en wanhoop niet. Pas in de laatste scène, waar hij afscheid neemt van zijn voormalige meester in dievenzaken, Fagin, wordt Clark geloofwaardig. Bill Sykes en Toby Crackit zijn slechts typetjes. Maar ook mr. Bumble, het gehele bestuur van het werkhuis en de familie Sowerberry blijven karakters uit een boek en komen niet tot leven.

Leanne Rowe krijgt een pluim voor haar versie van de stoere en zelfstandige Nancy, die het durft op te nemen tegen de wrede Sykes. Oliver roept bij Nancy iets op waardoor ze sterker in haar schoenen kan staan dan ze ooit voor mogelijk heeft gehouden. Deze worsteling in Nancy, tussen haar angsten en haar kracht, geeft Rowe uitmuntend weer. Ook Harry Eden draagt zijn rol met verve. Als Dodger is hij de meest getalenteerde kleine dief in het gevolg van Fagin en de eerste die zich over Oliver ontfermt.

Ben Kingsley echter, steelt de show. Hij zet een ontroerende en grappige Fagin neer, die toch heel gemene trekjes vertoont. Zijn liefde voor Oliver is oprecht, maar toch overwint in dit karakter zijn overlevingsdrang. Soms moeten er mensen opgeofferd worden, zodat Fagin de strop ontloopt. Deze onhoudbare situatie drijft Fagin tot het randje van de afgrond der waanzinnigheid en erover. Een compliment gaat naar de dialectdeskundigen en taaltrainers die hebben meegewerkt aan deze klassieker. De taal klopt tot in de puntjes en de accenten zijn een lust voor het oor. Vooral het taalgebruik van Fagin en zijn jongens is fantastisch.

Deze nieuwe versie van Oliver Twist boeit dankzij de prachtige beelden en het acteertalent van Kingsley, Rowe en Eden. Het is wel een wat lange zit. Vooral het eerste half uur voelt twee keer zo lang. Maar als je verwachtingen niet te hoog gespannen zijn, is Polanskis nieuwste film een must see voor eenieder die van dit soort Dickensiaanse kostuumdramas houdt.

Vera de Looff

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 27 oktober 2005