Pandora’s Box – Pandora’nin kutusu (2008)

Regie: Yesim Ustaoglu | 112 minuten | drama | Acteurs: Onur Ünsal, Derya Alabora, Tsilla Chelton, Övül Avkiran, Osman Sonant, Tayfun Bademsoy, Nazmi Kirik, Emrah Tinte

De Turkse film ‘Pandora’s Box’ is gemaakt met Europees geld en heeft een Europees hart. In dit familiedrama uit 2008 geen Turkse politiek, terroristische dreiging of geloofskwesties. Het verhaal over een oude vrouw die tegen haar wil naar de grote stad wordt gestuurd, had dan ook uit ieder Europees land kunnen komen. Zij het een paar decennia eerder.

Van een Europese film uit 2008 verwacht je iets over de grootstedelijke melting pot en het lief en leed dat daaruit voortkomt. Niks daarvan in ‘Pandora’s Box’. Hier gaat het om de verschillen tussen de gestresste stadsmens en de gemoedelijke plattelander. Die verschillen krijgen de gestalte van een generatieconflict tussen de oude Nusret en haar driekoppige kroost. Nusret wil niets weten van de moderne tijden waarin haar kinderen leven. Die kinderen hebben in hun jachtig bestaan weer geen tijd voor hun demente moeder, die als een stuk ballast van het ene naar het andere adres wordt gesleept.

Het is duidelijk aan wiens kant regisseur Yustim Ustaoglu staat. Het leven in de stad maakt de mens maar asociaal, terwijl de buitenmens nog tijd vrij maakt voor zijn naasten. Deze visie komt even idealistisch als achterhaald over. Bovendien zijn de wijsheden die de oude Nusret spuit, niet erg geloofwaardig voor een demente vrouw die regelmatig op het tapijt poept. Het idee van de diepzinnige plattelandsbewoner tegenover de oppervlakkige stadsmens is sowieso niet helemaal van de 21e eeuw.

Met zijn versleten thematiek en uitwerking is ‘Pandora’s Box’ van begin tot eind voorspelbaar. Dat de film het net redt komt door zijn ambachtelijkheid. Van opbouw tot ritme, van dialoog tot acteerwerk, alles in deze film is tot in de puntjes verzorgt. Ustaoglu is bovendien niet vergeten dat het bij film draait om beeld. Het zijn dan ook de beelden die ‘Pandora’s Box’ boven de middelmaat doen uitstijgen: kinderen met moeder in de lift, oma en kleinzoon aan de maaltijd, oudste zoon in zijn eentje op weg naar een benzinepomp. Die beelden maken van ‘Pandora’s Box’ nog geen meesterwerk, maar zorgen samen met de ambachtelijkheid wel voor een paar uur verantwoord vermaak.

Henny Wouters