Persona non grata (2008)
Regie: Fabio Wuytack | 90 minuten | documentaire
Op de website van Fabio Wuytack wordt over ‘Persona non Grata’ geschreven: ‘Een wervelende documentaire over een wervelend leven.’ En daar is dan ook alles mee gezegd, letterlijk.
De film, over het leven van de verbannen priester Frans Wuytack gemaakt door zijn zoon Fabio, wervelt over het doek en stipt de vele fragmenten aan uit het indrukwekkende levensverhaal van Padre Fransisco. Dit verhaal van de Belgische priester die in 1967 naar Carácas (Venezuela) vertrekt en zich daar vestigt in de sloppenwijken, bevat zoveel gebeurtenissen dat het voor de maker niet gemakkelijk moet zijn geweest te kiezen wat er nu uit te lichten. Helaas is dit inderdaad niet gelukt waardoor het een grote janboel is geworden. Het geraas van de stad en de mensen trekt aan je voorbij zonder echt ergens bij stil te staan. Dit maakt de documentaire – naast de vele personen die aan het woord komen en de continue afwisseling van beelden uit het heden en verleden – tot een bonte knipperende kerstboom die na 1,5 uur uitgaat en je achterlaat met de gedachte: ‘wat heb ik nu eigenlijk gezien?’.
Deze ‘boom’ is met zorg opgetogen, de versierselen zijn prachtig. Geen plekje wordt onbenut gelaten en aan ieder detail is gedacht. Het verveelt niet en je ziet dat hij met zorg is samengesteld. Toch ontbeert de film het persoonlijke verhaal, ondanks (of misschien wel dankzij) dat de film gemaakt is door zijn eigen zoon. Het begin is nog veelbelovend met persoonlijke woorden van Fabio over zijn vader en een paar privéfoto’s. Hier wordt dus geen gevolg aan gegeven.
Minstens is te verwachten dat de maker zou onderzoeken wat al deze gebeurtenissen van invloed hebben gehad op priester Frans. Nog wat dieper: wat heeft het voor stempel gedrukt op het gezinsleven dat vader zich altijd heeft ingezet voor de underdog? Ook al is de zoon pas geboren na de verbanning, zijn vader is ook later nog op de barricade gesprongen voor slachtoffers van de Golfoorlog en voor de Palestijnen. Dat vechten tegen een overmacht zit in hem en maakt tot wie hij is. De jaren in Carácas draagt hij met zich mee: het geweld en de gevangenis, maar ook de energie van de mensen en de vreugde als hij met de arme bewoners iets voor elkaar hadden gekregen wat door iedereen voorheen tot onmogelijk was verklaard. Hij heeft een diepe indruk achtergelaten bij de sloppenwijkbewoners van Carácas, zij moeten minstens ook een diepe indruk bij hem hebben achtergelaten. En de verbanning, wat heeft dat met deze inspirerende man gedaan en doet het dat nog steeds? Wie ís deze man eigenlijk?
Het zou mooi zijn als de film niet van grote afstand zijn leven aanschouwde. Hier had zoonlief door middel van montage of interviews veel meer mee kunnen doen. In plaats van diep te graven koos hij voor de oppervlakte. Het had een indrukwekkende film van een indrukwekkende man kunnen worden. Nu is het een mooi overzichtsplaatje van een – nog steeds ontzettend – indrukwekkende man die in zijn eentje ervoor zorgde dat in de sloppenwijken van Carácas tot op de dag van vandaag kinderen naar school kunnen en er een riolering ligt. Het laat je maar weer eens realiseren dat one man can make a difference.
Barbara Plasmans