Phoenix (2014)

Regie: Christian Petzold | 110 minuten | drama | Acteurs: Nina Hoss, Ronald Zehrfeld, Nina Kunzendorf, Michael Maertens, Imogen Kogge, Kristen Block, Uwe Preuss, Eva Bay, Sofia Exss, Megan Gay, Claudia Geisler-Bading, Daniela Holtz, Valerie Koch Trystan Pütter, Felix Römer, Kathrin Wehlisch



Het vergelijken van films is een heikele onderneming, zelfs als het werk van één regisseur betreft. In het geval van Christian Petzold is er echter moeilijk aan te ontkomen. Het recept van het ingetogen ‘Barbara’, waarin Nina Hoss als verbannen DDR-arts gebiologeerd wordt gevolgd, wordt in Petzolds nieuwste nog eens beproefd. Hoss laat haar regisseur ook in ‘Phoenix’ niet in de steek, maar in dit onevenwichtige post-holocaustdrama werkt de samenwerking minder goed.

In het op Hubert Monteilhets ‘Le retour des cendres’ gebaseerde ‘Phoenix’, waarin een verminkt concentratiekampslachtoffer haar identiteit probeert terug te winnen terwijl haar echtgenoot haar weigert te herkennen, is het overdaad in plaats van understatement, en de beide hoofdrolspelers – naast Hoss keert ook ‘Barbara’-protagonist Ronald Zehrfeld terug – hebben het daar moeilijk mee. ‘Phoenix’ heeft gewoonweg een te ingewikkelde premisse, waardoor de handeling moeilijk tot leven komt.

De Joodse Nelly (Hoss) keert in de herfst van 1945 terug uit de kampen; na een gezichtsreconstructie gaat zij op zoek naar haar echtgenoot, die zij vindt in een Berlijnse nachtclub. Nelly komt er in het vlotte eerste kwart van de film snel achter dat deze Johannes (Zehrfeld) haar in WOII heeft verraden en ervan overtuigd is dat zij is omgekomen; dat laatste is echter niet lang vol te houden als Johannes de hem schijnbaar onbekende vrouw gebruikt om de erfenis met Nelly af te wikkelen – zogezegd omdat ze zo op elkaar lijken.

Speelt Johannes een spel met de onverwacht teruggekeerde Nelly? Ja, ben je geneigd te zeggen, maar het publiek krijgt weinig sleutels aangereikt van Petzold, en de beschikbare info schept verwarring. Zehrfeld kan dan ook weinig met zijn personage, terwijl Hoss – één van de beste actrices van haar generatie – er wonderwel in slaagt de kijker mee te slepen in Nelly’s zieleroerselen. Dat laatste, tevens de kracht van ‘Barbara’, houdt de spanning erin. Wil Nelly Johannes terug, of neemt zij wraak? Hoss maakt wederom het verschil.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 26 maart 2015
VOD-release: 18 augustus 2015
DVD-release: 18 augustus 2015