Planet Earth (2006)
Regie: Alastair Fothergill | 813 minuten | documentaire | Originele stemmencast: David Attenborough
De prijswinnende tv-serie “Planet Earth” breekt met alle conventies en gaat alle omschrijvingen te boven. Te zeggen dat de cinematografie uitmuntend is, is namelijk nogal een understatement. Het geduld en het vakmanschap waarmee de crew van de BBC Natural History Unit aan de slag is gegaan om deze fenomenale beelden van onze planeet in HD vast te leggen verdient alle mogelijke lof. Toegegeven, er kwam soms ook een hoop geluk aan te pas, wat ervoor zorgt dat er diverse bijzondere en unieke scènes te zien zijn, zoals de chimpansees die een jonge chimpansee eten (de reden hiervan blijft onduidelijk) in de aflevering “Jungles”, schattige babyeendjes die een ongelofelijk hoge sprong maken uit het nest in de aflevering “Seasonal Forests”, beelden van de prachtige en meest bedreigde kattensoort op aarde, de Amoerpanter in diezelfde aflevering, de spectaculaire sprong van een grote witte haai die in de lucht een pelsrob grijpt in “Shallow Seas”, de hoogste en daarom meest indrukwekkende opnamen van de Mount Everest ooit (gemaakt met een Nepalees spionagevliegtuig), de lijst gaat maar door en door. De elf oorspronkelijke afleveringen bieden de kijker een keur aan ontzagwekkende en adembenemende beelden die gezien moeten worden om geloofd te worden. Soms zijn de beelden hartverscheurend, maar zoals een volwassene het aan een kleuter uit zou leggen: “zo is de natuur”. Toch is het een verdrietig beeld om de uitgehongerde ijsbeer met gevaar voor eigen leven een groep walrussen aan te zien vallen. En het beeld van het kleine olifantje dat in de Kalahari woestijn de verkeerde kant opgaat, zich met elke stap verder verwijderend van zijn moeder, gaat je ook niet in de koude kleren zitten. Maar bovenal is het genieten geblazen: van de prachtige paradijsvogels die de kunst van het verleiden uitgevonden lijken te hebben, van de pasgeboren grizzlybeertjes die gevolgd worden op hun eerste dag in de wijde wereld…
Vijf jaar deden de makers erover, veertig camerateams bezochten alle zeven continenten en tweehonderd locaties van onze aarde. Het leverde een ongelooflijke hoeveelheid subliem beeldmateriaal op, waarbij de onmogelijke taak een en ander in hapklare brokken te veranderen een hels karwei moet zijn geweest. Wat fijn voor de makers dat dit levenswerk zoveel voldoening gegeven heeft, want “Planet Earth” is terecht een veel bejubelde serie van epische proporties. De Nederlandse ondertitel luidt “Het ultieme portret van onze aarde” en daarmee is eigenlijk alles gezegd. Alle loftuitingen zijn meer dan verdiend. Het budget voor deze productie is een bedrag waarmee een ontwikkelingsland makkelijk zijn begrotingstekort kan vullen, dus de verwachtingen waren hoog. Iedere scepticus die echter vooraf mopperde dat het weggegooid geld was, krijgt het deksel op de neus, want het is elke penny waard geweest.
Uitvoerend producent en regisseur Alistair Fothergill leidde zijn team, dat uit zes producenten bestond (Andy Byatt, Mark Linfield, Vanessa Berlowitz, Mark Brownlow, Huw Cordey en Jonny Keeling). Hij wist hen tot grootse daden te inspireren. Met het beste materiaal dat er voor handen was werden kwalitatief hoogstaande opnamen gemaakt. In eerste instantie was de BBC huiverig om High Definition camera’s in te zetten, omdat deze techniek nog in de kinderschoenen stond, maar het is een gok geweest die goed uit heeft gepakt. Voor de beelden vanuit de lucht werd een lens gebruikt met 400mm inzoommogelijkheid, zodat de dieren van een kilometer afstand ongestoord gefilmd konden worden.
David Attenborough (‘Deep Blue’, ‘The Blue Planet’) doet de voice-over en uiteraard is hij de beste keuze voor deze functie. Zijn commentaar is daadwerkelijk van toegevoegde waarde en nergens irriteren zijn opmerkingen. Ook de muziek van George Fenton is een uitstekende aanvulling op de prachtige beelden. Zo is “Planet Earth” een genot voor het oog en het oor! Niet alleen enorm educatief, maar ook erg onderhoudend.
Zijn er dan helemaal geen punten van kritiek? Eigenlijk niet. Hooguit zou je kunnen zeggen dat het de serie ontbreekt aan een bepaalde lijn. Door de aarde in thema’s te behandelen is er geen duidelijke dramatische opbouw aanwezig, maar bezwaarlijk is dat natuurlijk niet. Het kost de serie in ieder geval geen punten.
De afleveringen “Saving Species”, “Into the Wilderness” en “Living Together” gaan dieper in op de bedreigingen waar onze planeet mee te maken krijgt. Dat de klimaatverandering een grote impact heeft op de flora en fauna is een open deur en werd ook al duidelijk in de afzonderlijke afleveringen (zonder dat het overigens opdringerig is). De deskundige manier waarop dit onderwerp ter discussie komt is echter zeer de moeite waard.
De making of, de “Planet Earth Diaries”, die als extra zijn toegevoegd bieden een informatief en vaak humoristisch kijkje in de keuken van de makers. Er wordt getoond hoe bepaalde uitdagingen aangenomen werden, zoals het filmen van de grote witte haai die de arme pelsrob tot prooi maakt, de gulzige piranha’s, het filmen van de apenbroodbomen in Madagascar (met een filmballon, een soort luchtballon met een stoeltje voor de cameraman eronder). Deze korte documentaires (elk zo’n tien minuten) geven niet alleen blijk van een groot doorzettingsvermogen van de crew achter “Planet Earth”, maar bewijzen ook dat zij enorm creatief zijn en voor alles een oplossing weten te vinden. Respect voor deze mensen!
Als u maar een titel aanschaft dit jaar, of zelfs dit decennium, laat het dan “Planet Earth” zijn. Meer waar voor uw geld is er niet.
Monica Meijer