Planet of the Apes (2001)

Regie: Tim Burton | 119 minuten | actie, science fiction | Acteurs: Mark Wahlberg, Tim Roth, Helena Bonham Carter, Michael Clarke Duncan, Paul Giamatti, Estella Warren, Cary-Hiroyuki Tagawa, David Warner, Kris Kristofferson, Erik Avari, Lucas Elliot, Evan Parke, Glenn Shadix, Freda Foh Shen, Chris Ellis

‘Corpse Bride’, ‘Sleepy Hollow’, ‘Charlie and the Chocolate Factory’ en ‘Edward Scissorhands’. Dit zijn enkel een aantal films waarvan Tim Burton trots kan zeggen dat ze van hem zijn. Dit Amerikaanse genie is verantwoordelijk voor veel succesvolle films die de laatste jaren zijn verschenen. Naast een liefde voor fantasie en science fiction films, vindt de regisseur het blijkbaar prettig om met dezelfde acteurs samen te werken. Zo heeft hij naast Johnny Depp (met wie hij al vijf films heeft gemaakt) een persoonlijke voorkeur voor actrice Helena Bonham Carter. Als sexy mensaap schittert zij in Burtons Sci-Fi ‘The Planet of the Apes’.

Dat de evolutie in het voordeel van de mens heeft uitgepakt is wel duidelijk: de mens heerst over de wereld, en daarmee over alle dieren. In ‘The Planet of the Apes’ laat Burton ons zien wat er zou kunnen gebeuren als de evolutie anders was gelopen…of in de loop der (duizenden) jaren alsnog zou veranderen. De situatie zou precies omgekeerd zijn: mensapen zouden de macht hebben en mensen zouden in kooien opgesloten zitten en gebruikt worden als huisslaven of voor entertainment. Geen prettig idee. U.S. Air Force astronaut Leo Davidson, een rol van Mark Wahlberg, wordt met deze situatie geconfronteerd als er iets mis gaat tijdens zijn missie en als hij landt op een vreemde planeet. Als hij samen met een groep andere mensen wordt opgesloten, besluit hij te ontsnappen en erachter te komen wat er in godsnaam voor gezorgd heeft dat de rollen op deze planeet zijn omgedraaid. Tijdens zijn ontsnapping krijgt hij hulp van de vrouwelijke mensaap Ari, een rol van Helena Bonham Carter. Zij is altijd tegen de manier geweest waarop de mensapen de mensen behandelden en wordt op slag verliefd als zij Leo ziet. Beetje bij beetje ontdekt Leo hoe de geschiedenis in elkaar zit en wat hij eraan zou moeten doen om alles terug te draaien.

Als fantasie/science fiction-film is ‘The Planet of the Apes’ werkelijk geweldig. De acteurs zijn omgetoverd tot schitterende mensapen en alles aan hun apengedrag, tot en met manier van lopen en schreeuwen, klopt. Geen wonder dat de film voor de categorie ‘beste make-up’ in zowat elke denkbare Award-ceremonie genomineerd is. Burton heeft de apen een ziel en gevoelens gegeven, wat goed tot uiting komt in de verschillende karakters van de apen. Zo is Ari (Bonham Carter) een echt meisje die leuk, mooi en sexy gevonden wil worden, en die op zoek is naar de ultieme liefde. Voor een mensaap is zij absoluut aantrekkelijk gemaakt, met make-up en mooie kleren. Bonham Carter heeft ongetwijfeld uitvoerig studie gedaan naar het gedrag van apen; haar bewegingen, kreten, manier van aanraken en snuffelen doen absoluut aan een aap denken. Acteur Mark Wahlberg levert, in tegenstelling tot zijn andere films, hier een iets mindere prestatie. Vaak straalt hij in zijn films een en al actie uit, denk aan zijn rol in ‘Four Brothers’ en ‘The Italian Job’, al heeft hij met ‘Boogie Nights’ en ‘The Basketball Diaries’ ook bewezen een goede drama acteur te zijn. In ‘Planet of the Apes’ heeft hij iets te veel een strak gezicht zonder emoties, gelukkig nog net geen Schwarzenegger, maar wel op weg ernaar toe. Uiteraard is een mietje in deze situatie niet gewenst, maar helaas weet Wahlberg zijn emoties (hij móet toch bang zijn voor die enge mensenapen!) totaal niet over te brengen. Ondanks dat hij dus een en al actie uitstraalt, blinkt de film op het gebied van de actiescènes niet uit, echt spannend is de film niet.

Het idee dat de wereld ooit in handen zal zijn van mensapen geeft een akelig gevoel dat Burton erg goed bij te kijker naar boven weet te halen. Met name de laatste vijf minuten van de film zijn erg bepalend voor dit gevoel, het is dus erg belangrijk niet af te dwalen tijdens die iets trage actiescènes. ‘Planet of the Apes’ is door Burtons meesterlijke brein een goede fantasie/sci-fi-film geworden. Tip voor de mensheid: wellicht geen slecht idee om onze dieren ‘broeders’ met iets meer respect te behandelen. Je weet maar nooit…

Daphna Berger

Waardering: 3

Bioscooprelease: 23 augustus 2001