Pour le Mistral – Le Mistral (1966)

Regie: Joris Ivens | 32 minuten | documentaire

‘De Mistral’ laat weer eens zien hoe mooi de films van Ivens zijn wanneer hij zich kan concentreren op een klein gegeven dat hij esthetisch gezien helemaal kan uitbuiten. Regelmatig zijn het natuurverschijnselen geweest die de filmmaker tot wonderschone prestaties wisten te prikkelen. Of het nu gaat om de neerspattende regen in de Amsterdamse grachten, de kronkelingen van de Seine in Parijs, of, in het geval van ‘De Mistral’, de effecten van een harde windstroom in Frankrijk, de Nederlandse filmmaker wist het allemaal prachtig en bijna poëtisch in beeld te brengen.

‘Pour le Mistral’ is wat aan de lange kant voor een simpele sfeertekening, maar kent, net als ‘La Seine a rencontré Paris’ een interessante perspectiefwisseling die de film er uiteindelijk beter op maakt. Juist op het moment dat de commentaarstem meldt, terwijl er mooie beelden van luchtpartijen verschijnen, dat ‘De Fransen van hun Mistral houden’ en de kijker zich opmaakt voor de aftiteling, verschijnt er een omslagpunt in de film. De kijker was al “getrakteerd” op beelden van de uitwerking van de wind op de bomen, mensen, en (boerderij)dieren, maar nu komt er een interessante montage langs waarbij verschillende mensen zich door de wind heen worstelen – in bruidsjurk, op de fiets, met omhoogwaaiende rok (à la Marilyn Monroe) – en er ineens het beeld stil wordt gezet. Dit zorgt voor aparte stilstaande beelden van beweging die soms bizar en soms juist erg dynamisch overkomen. Maar ze zijn altijd interessant.

De film is weliswaar tamelijk lang, met een soms wat pretentieuze voice-over, maar de beelden zijn vaak zo aantrekkelijk en de montage van Ivens zo dynamisch dat ‘De Mistral’ zelden verveelt en vooral fascinatie en bewondering oproept.

Bart Rietvink