Public Enemy Number One – Part 1 – L’instinct de mort (2008)
Regie: Jean-François Richet | 110 minuten | actie, drama, thriller, biografie, misdaad | Acteurs: Vincent Cassel, Cécile De France, Gérard Depardieu, Roy Dupuis, Gilles Lellouche, Elena Anaya, Michel Duchaussoy, Myriam Boyer, Florence Thomassin, Shaun Gerardo
De toevoeging ‘Part 1′ aan de filmtitel geeft reeds aan dat er ook ‘Part 2′ komt. Dat is inmiddels gereed, maar of we daar ook verlangend naar moeten uitzien is de vraag. ‘Public Enemy Number One – Part 1′ laat geenszins een verpletterende indruk achter, eerder het gevoel dat er van deze film dertien in een dozijn gaan. Het is een typische genrefilm geworden. Zeker geen slechte, maar eerder een middelmatige misdaadfilm, zoals er al veel zijn gemaakt.
Jacques Mesrine (1936-1979) was een beruchte Franse gangster, die bijna zijn hele criminele loopbaan op de vlucht is geweest en diverse spectaculaire ontsnappingen achter de rug had. Uiteindelijk is hij bij de laatste arrestatiepoging onder een regen van politiekogels om het leven gekomen. Mesrine leidde een wild en avontuurlijk leven en stond vanwege zijn vele vermommingen bekend onder de bijnaam: ‘de man met de 100 gezichten’. De film begint veelbelovend met wat in 1979 in feite het einde van Mesrine is: Mesrine (Vincent Cassel) verlaat met zijn levensgezellin zijn schuilplaats, rijdt in een auto door de stad. Voor een stoplicht komt een klein vrachtautootje naast hem staan, de chauffeur maakt een vragend gebaar of hij in mag voegen. Mesrine laat hem voor, de auto staat stil, het dekzeil gaat omhoog en een groot aantal zwaar gewapende agenten staat ineens op twee meter afstand…. Einde van het verhaal??
Vervolgens springt de film een groot aantal jaren terug in de tijd. Mesrine zit in het Franse leger en bestrijdt Algerijnse vrijheidsstrijders. Een meedogenloze en vuile oorlog met veel martelingen en liquidaties. Met alweer een forse sprong is de volgende scène het einde van zijn militaire periode en komt Mesrine terug in Frankrijk. Zijn respectabele ouders hebben een keurig baantje voor hem geregeld. Hij komt echter meteen een oude vriend Paul (Gilles Lellouche) tegen, die over veel geld blijkt te beschikken en daar flink mee wappert. Mesrine stopt vrijwel meteen met werken en gaat met zijn vriend op het inbrekerspad. Zijn carrière in de misdaad gaat dan snel, hij raakt verslingerd aan gokken om hoge inzetten en bezoekt veel bars met prostituees. Daar ontmoet hij de prostituee Sarah (Florence Thomassin) en komt in contact met de criminele baas van Paul, Guido (Gerard Depardieu). Deze heeft zware, lucratieve en risicovolle klussen voor hem.
De film volgt zijn levensverhaal, zoals Mesrine dat zelf heeft beschreven. Behalve het boek dat Mesrine zelf schreef tijdens een periode in de gevangenis, hebben anderen ook veel boeken over hem geschreven. Of het allemaal ook echt zo is gebeurd, blijft onduidelijk. Voorts is het nodige gebaseerd op herinneringen van ex-makkers van hem en zijn slachtoffers (voor zover die dat kunnen navertellen). Het beeld van Mesrine is niet geromantiseerd, het was zeker geen gentleman-crook.
De rolbezetting kent een groot aantal bekende acteurs. Vincent Cassel acteert goed en charismatisch als Mesrine. Depardieu komt qua karakter nauwelijks uit de verf. Veel scènes zijn wat aan de vette kant en nadrukkelijk aangezet, ondersteund door suggestieve muziek. De locaties zijn in hoge mate realistisch, opnamen werden veelal gemaakt op de plekken waar Mesrine was geweest. De snelle montage is hypernerveus met veel korte opeenvolgende scènes. Dat maakt het geheel bijzonder onrustig en er is nauwelijks enige verdieping van zijn karakter. Nadruk ligt geheel op de actie en geweld, de man moet hyperactief zijn geweest. Ook de karakters van andere personages worden niet of nauwelijks uitgediept.
‘Public Enemy Number One – Part 1′ lijkt meer een film te zijn die goed gaat aanslaan in een Franstalige omgeving. In Frankrijk is zijn naam uiteraard nog steeds berucht en beroemd. Die bekendheid ontbeert Mesrine in Nederland. Met een film uit twee delen, blijft het einde van deel 1 open en eindigt eigenlijk ook abrupt. ‘Part 2′ zal ons wellicht meer inzicht bieden in de psychologie van Mesrine. De uiteindelijke afloop van Mesrine’s carrière is geschiedenis.
Rob Veerman
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 15 januari 2009