Public Enemy Number One – Part II – L’ennemi public n°1 (2008)

Regie: Jean-François Richet | 130 minuten | actie, drama, thriller, biografie, misdaad | Acteurs: Vincent Cassel, Ludivine Sagnier, Mathieu Amalric, Gérard Lanvin, Samuel Le Bihan, Olivier Gourmet, Michel Duchaussoy, Myriam Boyer, Anne Consigny, Georges Wilson, Alain Fromager, Alain Doutey, Laure Marsac, Arsène Mosca, Christophe van de Velde, Luc Thuillier, Pascal Elso, Serge Biavan, Isabelle Vitari, Michaël Vander-Meiren, David Seigneur

Toch wel jammer dat veel mensen een vooroordeel hebben ten aanzien van Franse films. Een film als ‘Public Enemy Number One – Part II’ (en ook ‘Public Enemy Number One – Part I’), is inhoudelijk namelijk absoluut geschikt voor een breed publiek. Okay, het is even wennen natuurlijk, want voor de meeste mensen geldt dat ze vrijwel niets van de gesproken taal verstaan en dus bang zijn dat ze aan de ondertitels gekluisterd zitten. Daar moet je even doorheen.

En het kán wel, want met ‘Amelie’ (2001) is het ook gelukt, maar dat was een familiefilm. Een ander voorbeeld: ‘Cidade de Deus’ (‘City of God’) uit 2002, ook een misdaadfilm. Dit Braziliaanse meesterwerkje behoort tot een van de meest gekende en geliefde films van dit decennium en Portugees wordt door nog minder mensen gesproken dan Frans, althans, hier in Europa. Het moet wel gezegd dat die film in het in een andere league zit dan ‘Public Enemy Number One’, een hogere welteverstaan.

‘Public Enemy Number One’ is ‘gewoon’ een gangsterverhaal, weliswaar over eentje die echt bestaan heeft en die legendarisch was in Frankrijk, maar verder niet veel bijzonders. Zoals vaker gezegd: dit is het risico dat je als filmer neemt, of beter gezegd: de valkuil waarin je gemakkelijk stapt, wanneer je iets waar gebeurds verfilmt. Dan moet je de feiten naar je toe trekken en bij film betekent dat dat je het geschikt moet maken voor het witte doek. En dat heeft regisseur Jean-François Richet niet voldoende gedaan.

In het geval van deze film betekent dat dat je de hoofdfiguur een motief moet geven voor zijn handelen. Hij moet een doel hebben waarnaar hij streeft en dat doel moet hij halen, of niet. Dit is het basisprincipe van elke Hollywoodfilm, het lijmt alle gebeurtenissen aan elkaar en helpt je de belangrijke van de minder belangrijke te onderscheiden. Bij ‘Public Enemy Number One’ ontbreekt het hieraan, waardoor de film niet de kracht heeft die ze zou kunnen hebben. Alles blijft een beetje een opsomming, ondanks dat Mesrine redelijk genuanceerd wordt geportretteerd en zijn levensloop kleurrijk genoeg was.

Vincent Cassel is uitstekend gecast en ook zijn medespelers staan hun mannetje/vrouwtje. Ze moesten opdraven in heel wat spannende, goed gefilmde en modern geëdite actiescènes, inclusief schiet- en knokwerk en de nodige achtervolgingen, waarbij het metaal je om de oren vliegt. Het sterkste aspect van film is echter de art-direction, die feilloos het tijdsbeeld volgt, zodat de jaren zestig, zeventig en tachtig ongemerkt subtiel in elkaar overlopen. Waar de producenten al die mooie, goed geconserveerde auto’s uit die tijd vandaan hebben gehaald is een raadsel.

Het verhaal van een gangster is natuurlijk per definitie interessant, zeker als het een legendarische betreft. Maar dit gegeven alleen is niet genoeg om een sterke film op te leveren. Het goede acteerwerk en de uitstekende art-direction doen het geheel boven de middelmaat uit stijgen. Ook krijgen we inzicht in de donkere kanten van ‘volksheld’ Mesrine, die naast een charmante dief uiteraard een rancuneuze moordenaar was. Toch is het ontbreken van een onderliggende verhaallijn, die Mesrine’s leven en daden een richting geven, een groot gemis. Een gemis dat door de zinderend spannende eindsequentie niet wordt goedgemaakt.

Maar is dit reden genoeg om de grote zalen te mijden? Integendeel, want ook al is ‘Public Enemy Number One’ geen meesterwerk, het is wel goed verzorgde, kwalitatief hoogwaardige cinema, die ook nog eens stijf staat van keiharde actie. Echt een film die de mogelijkheid in zich heeft, de vooroordelen van de saaie Franse praatfilm én de schijnbaar onoverkomelijke ondertitels, bij velen weg te nemen. De bescheiden bioscooprelease is dus een gemiste kans.

Arjen Dijkstra

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 19 februari 2009