Rated X (2000)

Regie: Emilio Estevez | 110 minuten | drama | Acteurs: Charlie Sheen, Emilio Estevez, Rafer Weigel, Tracy Hutson, Megan Ward, Terry O’Quinn, Danielle Brett, Nicole de Boer, Deborah Grover, Dylan McFadyen, Taylor Estevez, Eric Cabral, Peter Bogdanovich

‘Rated X’ is een biografische speelfilm over twee broers, Artie en Jim Mitchell, die vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw in San Francisco een porno-imperium wisten op te bouwen, wat hen grote successen bracht, maar wat uiteindelijk uitmondde in een tragische moord.

De levens van Artie (Charlie Sheen) en Jim (Emilio Estevez) worden gevolgd vanaf hun kindertijd, als ze opgroeien in een arm gezin met een strenge, maar ook liefhebbende vader J.R. (Terry O’Quinn). In de jaren 60 verandert de maatschappij en San Francisco wordt een thuishaven van hippies en demonstranten tegen de Vietnam-oorlog. In dat klimaat, waar autoriteiten niet langer voor lief worden genomen en er een vrijere (seksuele) moraal ontstaat, ruikt Jim zijn kans. Als gesjeesde student aan de filmacademie ziet hij mogelijkheden om naaktfilmpjes te verkopen aan overal opduikende clandestiene theatertjes. Wanneer Artie uit militaire dienst terugkomt, zetten ze met zijn tweeën een eigen bioscoop annex filmstudio op. Van tamelijk onschuldige topless filmpjes gaan ze over tot echte hardcore pornografie.

Hoofdrolspelers Sheen en Estevez zijn in werkelijkheid ook broers, wat een aardig tintje geeft aan hun vertolking. Hun vader, Martin Sheen, heet eigenlijk Carlos Estevez en waar zoon Charlie (Carlos) de acteursnaam van zijn vader aannam, koos Emilio ervoor om zijn eigen weg in te slaan. Zowel Charlie als Emilio hebben in hun carrière heftige ups en downs gekend en een turbulent privéleven. Ook in dat opzicht is de zelfdestructieve drang naar alcohol en drugs van de filmbroers Mitchell een interessant gegeven. De onderlinge rivaliteit tussen Artie en Jim heeft gelukkig voor Sheen en Estevez nooit zulke dramatische vormen aangenomen. Licht storend is het feit dat Estevez en Sheen gewoon te oud zijn om nog geloofwaardig als student of beginnende twintiger door te gaan. In de bijna vijfentwintig jaar die de film beslaat (van 1967 tot 1991) worden ze niet echt ouder. Dat de Mitchells vroeg kalend waren en Sheen en Estevez het grootste deel van de film met grotendeels kaalgeschoren hoofden en rare snorrebaarden rondlopen, helpt ook al niet.

Estevez regisseerde de film ook en doet dat degelijk, maar niet spectaculair. De plot heeft een tamelijk lineair verloop en heeft soms een hoog “..en toen… en.. toen” gehalte. Het is alsof hij de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van de Mitchells één voor één afvinkt, zonder daarbij iets extra’s te willen leveren. Het grootste succes was ‘Behind the Green Door’ (1972), waarmee Marilyn Chambers (hier gespeeld door Traci Hutson) doorbrak als pornoster. Het komt hier uitgebreid aan de orde, evenals de talloze arrestaties wegens “obsceniteit” en spraakmakende rechtszaken, waarin het grondwettelijke principe van vrijheid van meningsuiting centraal staat. Dat laatste was al veel beter gedaan in ‘The People vs. Larry Flynt’ (1996), maar ‘Rated X’ investeert te weinig in wat dit alles nu precies betekent, behalve dat Artie en Jim alleen maar gretiger naar de cocaïne grijpen.

‘Rated X’ is enigszins verwarrend gebaseerd op het boek ‘X-rated’ van David McMuber. De erfgenamen van Artie waren zowel over het boek als de film overigens niet te spreken, omdat zij vonden dat Artie hier veel te negatief in naar voren kwam. Maar eigenlijk zijn geen van beiden bijzonder sympathiek. Ook weet Estevez te weinig de psychologische ontwikkeling van de personages voor het voetlicht te brengen, zodat de dramatische – en behoorlijk schokkende – ontknoping uit de lucht komt vallen, waardoor het niet de impact heeft die het zou moeten hebben.

Het is geen saaie film, maar er had veel meer ingezeten dan Estevez er uithaalt. Door de talenten van zijn broer en hemzelf niet op de juiste manier te benutten, heeft hij er een tamelijk oppervlakkige film van gemaakt, die slechts een ruwe schets geeft van het leven van de Mitchell broers.

Hans Geurts

Waardering: 2.5

DVD-release: 15 maart 2012