Restless (2011)

Regie: Gus van Sant | 91 minuten | drama | Acteurs: Mia Wasikowska, Henry Hopper, Schuyler Fisk, Jane Adams, Lusia Strus, Ryo Kase, Chin Han, Kyle Leatherberry, Jesse Henderson, Austin Miller, Victor Morris, Colton Lasater, Sarah M Tucker, Ben Tucker

Regisseur (en scenarist) Gus van Sant heeft duidelijk een zwak voor jongeren die zich ophouden aan de rafelrand van hun generatie: daklozen (‘My Own Private Idaho’), getroebleerde genieën (‘Good Will Hunting’), of ontaarde moordenaars (‘Elephant’). Het elegante ‘Restless’ concentreert zich op de prille liefde tussen Enoch (Henry Hopper, zoon van Dennis) en Annabel (Mia Wasikowska). Hun curieuze romance speelt zich af in de nagloeiende herfstzon, op verstilde begraafplaatsen, in ziekenhuizen, in nachtelijk bos. En de ‘cute-meet’ tussenbeide vindt plaats tijdens een afscheidsdienst.

Terwijl de gemiddelde tienerjongen zich afvraagt hoe hij het verjaarsfeestje van het populairste meisje van de klas binnen kan crashen, verschaft de eigenaardige Enoch zich clandestien toegang tot begrafenissen. Hij zoekt niet de nabijheid van de cake, maar die van de dood. Als een medewerker hem betrapt (“Je bent of de grootste pechvogel op aarde, of je doet alsof.”) reikt Annabel hem een reddende hand. Ze laat hem niet meer los. In hun zwarte kleren en met hun korte, blonde koppies vormen ze een schattig stelletje. Kletsen ze met elkaar, dan leunt hij achteloos tegen een muurtje en doet zij een balanceerloopje op een stenen richel. Hij de bedachtzame muurbloem, zij de springerige tomboy met een voorliefde voor hoedjes: kalverliefde voor gothics. “Hij is nogal anders”, verklapt Annabel aan haar zus Elizabeth (Schuyler Fisk). “Anders kan best goed zijn”, zegt Liz welwillend, doch op haar hoede. Later, in een ontwapenende scène, zal ze Enoch nog stevig aan de tand voelen. Enoch zelf vertelt zijn beste vriend Hiroshi (Ryo Kase), een Japanse Kamikazepiloot in vol ornaat, tijdens een potje zeeslag dat Annabel “met kankerkinderen” werkt. Maar zij is degene die hersenscans ondergaat. Vandaar, misschien, dat ze haar schetsboek meeneemt naar een plaatselijke begraafplaats, om daar de natuur in kaart te brengen. Wie weet in een poging haar eigen plek in dit alles te bepalen. “Dus… hoe lang?”, vraagt Enoch haar uiteindelijk. “Drie maanden”, is haar antwoord. Hij: “Je kunt heel wat doen in drie maanden.”

In meerdere opzichten roept deze film herinneringen op aan Hal Ashby’s ‘Harold and Maude’ uit 1971 – eveneens een dodelijk mooie ode aan het leven. Ook in ‘Restless’ wordt het onherroepelijke eind verzacht door schoonheid (niet in het minst van de soundtrack) en joie de vivre. De feeërieke blos op Annabels wangen blijft in elke situatie overeind – in talloze outfits – terwijl Enochs doodgravers-cool in haar nabijheid tot volle wasdom komt. Zelfs een ziekenhuisbed biedt hier een weergaloos uitzicht over een zilveren rivier. Het leven ís ook mooi als Enoch en Annabel in elkaars nabijheid zijn, omdat ze elkaar onversaagd maken en samen opgaan in één fantasie. Ze gaan zelfs een beetje op elkaar lijken. Hun liefde is in Van Sants handen een lichtvoetige, tragikomische danse macabre, zelfs op het moment dat ze franse frietjes wegspoelen met een milkshake. Wasikowska en Hopper redden zich samen uitstekend, maar krijgen ook nog eens steun en begrip van een paar sterke bijrollen. Zie Ryo Kases gelaten acceptatie van het feit dat Enochs aandacht steeds meer naar Annabel uitgaat. Schuyler Fisk overtuigt als Annabels nuchtere, oudere zus en Jane Adams (‘Happiness’) weet de weinige ruimte die ze krijgt – aan de eettafel, in de hal – tot leven te brengen. Ze is Enochs in stilte bezorgde tante, door hem altijd op een armlengte afstand gehouden.

Martijn Laman


Waardering: 4

Bioscooprelease: 20 oktober 2011
DVD- en blu-ray-release: 8 februari 2012