Romance – Romance X (1999)

Regie: Catherine Breillat | 95 minuten | drama | Acteurs: Caroline Ducey, Sagamore Stévenin, Rocco Siffredi, Francois Berléand, Reza Habouhossein, Ashley Wanninger, Emma Colberti, Fabien de Jomaron, Carla, Pierre Maufront

Schandaalfilms. Als je op wilt vallen als cineast maak je een film die schoffeert, irriteert en kleineert. Het zal niet als een verrassing komen dat ‘Romance’ zo’n film is die de wereld op z’n kop zette. Critici konden hun walging niet onderdrukken, want er zat bandeloze seks in dit illustere werkje van Catherine Breillat. Een heuse pornoacteur had zelfs een rolletje weten te scoren in deze schandaalfilm. Veel ophef dus, maar was dat wel nodig?

Het antwoord is nee. ‘Romance’ is een vervelende rolprent waarin oeverloos veel in wordt gepraat. Ook tijdens de talloze seksscènes. Breillat is een oerfeminist en dat vertaalt zich in lang uitgesponnen (vagina)monologen, theatrale dialogen en tenenkrommende voice overs over vrouwelijk bewustzijn. Dat is op zich niet overkomelijk als je met een interessant personage te maken hebt. Helaas is dat niet het geval. De hoofdpersoon is namelijk een uitermate naar en vervelend mens is waar je geen sympathie voor op kunt brengen. Het kan gewoon niet. Marie, gespeeld door Caroline Ducey, is een egocentrisch mens dat enkel aan zichzelf denkt en dan met name haar seksuele ontdekkingstocht. De titelheldin is niet gelukkig met haar vriend en daarom stort ze van de ene one night stand naar de andere.

Je kunt dat vrijgevochten gedrag noemen, maar Marie komt vooral over als een narcistisch schepsel dat zich volledig in hedonisme stort. Tussen de regels door kun je opmaken dat de jonge vrouw een nymfomane is die worstelt met haar veeleisende seksdrive, maar inleefbaar wordt haar innerlijke strijd nooit. De reden? Ducey afstandelijke spel en kille uitstraling voorkomen dat je nooit mee kunt gaan in de verknipte psyche van deze vrouw. Daarnaast stelt ze zich nogal labiel op en dreigt ze zelfs met zelfmoord als ze niet aan haar trekken komt. Ook generaliseert ze het mannelijk geslacht en verhaalt ze over haar tragische bestaan, dat echt niet zo tragisch is. Kortom: ze stelt zich enorm aan.

In de kern van de film schuilt een tragisch verhaal over een geestelijk getormenteerde vrouw die walgt van wat ze is: een nymfomane. In een maatschappij die mannen toejuicht om met verschillende partners seks te hebben, maar tegelijkertijd vrouwen veroordeelt om hetzelfde gedrag is het moeilijk om als meisje je eigen seksuele identiteit te vinden. De feministische boodschap van ‘Romance’ is moedig gekozen en roept goede vragen op over de manier waarop onze maatschappij naar de seksen kijkt.

Het is de uitvoering waar de film in de fout gaat. Breillat gaat volkomen de mist in door de enorme hoeveelheid tekst die ze de acteurs in de mond legt. Gedurende de hele film wordt de kijker bedolven onder lange volzinnen uit de mond van Marie. Complexe gedachtes die met een slecht uitgevoerde filosofische inslag die de diepste zielenroerselen van een psychisch gekwelde vrouw moeten verwoorden. De teksten zijn pompeus, onnodig dramatisch en gaan soms over de top. De ellenlange woordenbrij met een belerend en uitleggerig toontje gaat de kijker al snel tegenstaan. Het blijkt al snel dat de cineaste de kijker absoluut op het hart wil drukken dat haar film echt een boodschap heeft en niet zomaar ‘een vies filmpje’ is. Deze kunstgreep pakt juist averechts uit, de stortvloed van woorden wordt snel vergeten en het oog neemt het over.

Wat blijft dan over? Een film over een nare vrouw die foute mannen uitkiest waarmee ze het bed deelt. Dan heb je expliciete seks, full frontal nudity en oeverloos gezeur. ‘Romance’ is pretentieuze porno die behendig alle doelgroepen ontwijkt. Arthouse gangers zullen de pornografie niet waarderen, terwijl de fans van ‘vieze filmpjes’ af zullen haken vanwege de quasipoëtische volzinnen die op hen afgevuurd worden.

Frank v.d. Ven

Waardering: 1

Bioscooprelease: 24 augustus 2000