Runaway Jury (2003)

Regie: Gary Fleder | 127 minuten | drama, thriller | Acteurs: John Cusack, Gene Hackman, Dustin Hoffman, Rachel Weisz, Bruce Davison, Bruce McGill, Jeremy Piven, Nick Searcy, Stanley Anderson, Cliff Curtis, Nestor Serrano, Leland Orser, Jennifer Beals, Gerry Bamman, Joanna Going, Bill Nunn, Luis Guzmán, Dylan McDermott

Het blijft een typisch volkje, die Amerikanen. Waar anders ter wereld kan het gebeuren dat zwaarlijvige mensen de fastfoodketens aanklagen omdat deze hen nooit zouden hebben gewaarschuwd dat driemaal per dag hamburgers eten wel eens slecht voor je gezondheid zou kunnen zijn? Ook de tabaksindustrie is al meermalen voor de rechter gesleept, terwijl het toch echt de mensen zelf zijn die de keuze maken om een sigaret of sigaar op te steken. De woorden ‘I’ll sue you’ zijn erg snel gezegd in de Verenigde Staten. Schrijver John Grisham, gespecialiseerd in rechtbankthrillers, maakte dankbaar gebruik van deze schijnbaar onbedwingbare drang tot aanklagen van de Amerikanen en schreef diverse bestsellers, waarvan er heel wat inmiddels verfilmd zijn. In ‘The Pelican Brief’ werden milieuvervuilers aangepakt, in ‘The Rainmaker’ waren malafide verzekeringsmaatschappijen aan de beurt en in ‘Runaway Jury’ sleept een wanhopige weduwe een belangrijke pion in de wapenindustrie voor het gerecht.

Twee jaar nadat James Woods (Dylan McDermott) samen met tien anderen door een gefrustreerde ex-collega is doodgeschoten, spant zijn weduwe Celeste (Joanna Going) een rechtszaak aan tegen de fabrikant van het moordwapen. Zij acht het bedrijf medeplichtig omdat elke willekeurige gek zo’n schietijzer kan kopen. Zij wordt hierin bijgestaan door de idealistische advocaat Wendell Rohr (Dustin Hoffman), die hoopt een statement te kunnen maken tegen het vuurwapenbeleid in de VS. De tegenpartij wil de zaak koste wat het kost winnen en schakelt de meedogenloze en manipulatieve ‘juryconsultant’ Rankin Fitch (Gene Hackman) in, die met behulp van de nieuwste informatietechnologiën zeer secuur een jury weet samen te stellen die ten gunste van de wapenhandelaar zal oordelen. Hij heeft echter geen rekening gehouden met Nicholas Easter (John Cusack), een jurylid met zijn eigen verborgen agenda. In ruil voor een flinke smak geld biedt hij samen met zijn doortastende vriendin Marlee (Rachel Weisz) beide partijen aan het besluit in hun voordeel uit te laten vallen. Zowel Rohr als Fitch worden voor het blok gezet. Zal het recht uiteindelijk zegevieren?

Niet elke verfilming van een boek van Grisham is even succesvol. ‘A Time to Kill’ (1996) en ‘The Firm’ (1993) waren geslaagd, maar ‘The Pelican Brief’ (1993) was al een stuk minder en ‘The Rainmaker’ (1997) kun je ronduit saai noemen. Met ‘Runaway Jury’ hoopte regisseur Gary Fleder (‘Don’t Say a Word’, ‘Kiss the Girls’) de lijn van de succesvolle films weer door te trekken. Mede dankzij de all star cast lukt hem dat aardig. ‘Runaway Jury’ stelt, zij het zonder daadwerkelijk de vinger te wijzen, de corruptie binnen het Amerikaanse rechtssysteem aan de kaak en doet dit op een van begin tot einde spannende wijze. Het had misschien allemaal wel wat intelligenter gekund, maar met deze hapklare brokken blijft Fleder in ieder geval dicht bij de stijl van Grisham en dat zullen diens vele fans zeker kunnen waarderen. Net als het boek, waarin overigens niet de wapen- maar de tabaksindustrie werd aangeklaagd, is de film niet altijd even geloofwaardig. Fleder bluft zich er echter behendig doorheen. De spanning, de dynamische manier van filmen van Fleder en de indrukwekkende cast maken dus een hoop goed.

Hoewel ze al decennialang bevriend zijn, speelden Dustin Hoffman en Gene Hackman nooit samen in een film. Het lukte Gary Fleder om ze eindelijk eens bij elkaar te brengen voor ‘Runaway Jury’. Hoffman maakt helaas een wat ongeïnspireerde indruk als de brave Wendell Rohr, in tegenstelling tot Hackman die zich uitleeft als de gluiperige Fitch. Hackmans rol biedt ook veel meer mogelijkheden om te imponeren dan die van Hoffman. Hij krijgt bijvoorbeeld een paar smeuïge oneliners toebedeeld, waarmee hij de show mag stelen. De altijd sympathieke John Cusack (‘High Fidelity’) is kleurloos als Easter, maar Rachel Weisz (‘The Constant Gardener’) spettert van het doek; een hele prestatie als je bedenkt dat ze veel scènes heeft met acteerlegendes als Hoffman en Hackman. De talenten van bijrolacteurs Jeremy Piven, Luis Guzmán, Bruce Davison en Bill Nunn worden helaas niet ten volle benut. Stuk voor stuk zijn het acteurs die boeien, waardoor het erg jammer is dat ze zo weinig in beeld zijn. Daar had meer ingezeten.

‘Runaway Jury’ is een prima film om te huren in de videotheek. Een avond vol spanning is gegarandeerd. Het is alleen jammer dat regisseur Gary Fleder niet het uiterste eruit heeft gehaald dat erin zat. Het is vooral een spannende thriller en niet zozeer een aanklacht tegen het Amerikaanse rechtssysteem. Wie een betere film over dit onderwerp wil zien kan beter het superieure ’12 Angry Men’ (1957) van Sidney Lumet gaan bekijken. Maar in vergelijking met andere verfilmingen van Grisham-romans is ‘Runaway Jury’ gelukkig weer een stap in de goede richting. De productie zit goed in elkaar, de acteurs – met name Hackman en Weisz – leveren prima werk af en de film boeit van begin tot eind. En meer heb je als kijker in principe toch niet nodig?

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 11 maart 2004