Shaft’s Big Score! (1972)
Regie: Gordon Parks | 104 minuten | actie, misdaad | Acteurs: Richard Roundtree, Moses Gunn, Drew Bundini Brown, Joseph Mascolo, Kathy Imrie, Wally Taylor, Joe Santos, Rosalind Miles, Julius Harris, Angelo Nazzo, Robert Kya-Hill, Don Blakely, Melvin Green Jr., Thomas Anderson, Evelyn Davis, Richard Pittman, Thomas Brann, Bob Jefferson, Dan Hannafin, Jimmy Hayeson, Henry Ferrentino, Frank Scioscia, Kitty Jones, Gregory Reese, Marilyn Hamlin, Cihangir Gaffari, Joyce Walker, John Foster, Gordon Parks
Shaft kun je als de Afro-Amerikaanse tegenhanger van James Bond beschouwen. Alleen heeft John Shaft geen technische afdeling achter zich staan en moet hij het zonder handige gadgets doen. Daarnaast loopt hij ook regelmatig tegen arrogante blanken op die niet te beroerd zijn om de stoere held af te zeiken. Shaft is echter cool as fuck en heeft altijd een weerwoord klaar.
Politieman Shaft (vertolkt door Richard Roundtree) is bedoeld als tegenwicht voor alle blanke helden die Hollywood bevolkten. De Afro-Amerikaanse gemeenschap was het zat om telkens als uitschot geportretteerd te worden in films en besloot om zelf maar achter de camera plaats te nemen en zwarte helden te creëren. Personages als de stoere Shaft. Het genre waarin gekleurde Amerikanen de hoofdrol speelden heet Blaxploitation, omdat de stroming als tegenwicht diende voor het overwegend blanke Hollywood. De beroemdste telg van het genre is zonder twijfel de ‘Shaft trilogie’.
Deel twee van de serie, ‘Shaft’s Big Score!’, is een zeer vermakelijke actiefilm geworden die het Blaxploitationgenre overstijgt en ook als thriller overtuigt. De grote kracht van de film is Roundtree. De acteur spat van het doek af en zijn charismatische en losse spel is erg gaaf om naar te kijken. Shaft swingt. De kapsels en het taalgebruik zijn gedateerd, maar het acteerwerk en het tempo zijn van de bovenste plank. De eindscène waarin Shaft door een helikopter wordt belaagd is zelfs legendarisch te noemen (nou ja, dat verdient de scène wel). Het meest interessante aspect van de serie zijn de grijstinten waarmee de film zich bedient. Geen enkel personage is 100% goed of slecht. De karakters zijn echt menselijk en nooit karikaturaal.
Hert verhaal doet niet zoveel ter zake. Shaft’s oude maat blijkt er een paar dubieuze zaakjes bij te hebben en wordt daarom vermoord. De politieman gaat op onderzoek uit en laat zich door niemand tegenhouden. Zelfs zijn chef krijgt een veeg uit de pan als hij zich met Shafts methodes bemoeit.
‘Shaft’s Big Score!’ is meer dan een reactie op de blanke filmindustrie. De film is een vlotte thriller met actie-elementen geworden en Roundtree’s personage verdient een prominente plek in de filmgeschiedenis. Hetzelfde geldt voor de fantastische soundtrack van Isaac Hayes. Can you dig it?
Frank v.d. Ven