Shrek Forever After – Shrek voor eeuwig en altijd (2010)
Regie: Mike Mitchell | 93 minuten | animatie, komedie, avontuur, familie, fantasie | Originele stemmencast: Mike Myers, Eddie Murphy, Cameron Diaz, Julie Andrews, Antonio Banderas, Jon Hamm, Justin Timberlake, Maya Rudolph, Kathy Griffin, Amy Sedaris, Craig Robinson, Eric Idle, Kristen Schaal, Regis Philbin, Larry King, Chris Miller, Christopher Knights, Conrad Vernon, Cody Cameron, Walt Dohrn, Aron Warner | Nederlandse stemmencast: Peter Blok, Angela Schijf, Carlo Boszhard, Jon van Eerd, Wim van Rooij, Beatrijs Sluijter, Paul Groot, Susan Smit, Jeroen Nieuwenhuize, Ramon Beuk, Olaf Wijnants
In het leven van Shrek (Mike Myers) is veel veranderd de afgelopen tien jaar. Was hij ooit een angstaanjagend groen monster die het koninkrijk Far Far Away teisterde, die tijd ligt inmiddels ver achter hem. De jaren hebben hem milder gemaakt. Hij is gelukkig getrouwd met Fiona (Cameron Diaz) en samen hebben ze drie kleintjes. De bevolking van Far Far Away zijn niet meer bang voor hem. Sterker nog, ze zoeken hem uit zichzelf op: Shrek is een toeristische attractie geworden. Wat is er aan de hand? Is hij zichzelf nog wel? Is dit nu wat ze geluk noemen? Als iedereen op het verjaardagsfeestje van zijn kinderen maar aan zijn hoofd blijft jengelen en de taart tot overmaat van ramp ook nog mislukt is, is de maat vol: zo wil Shrek het niet langer! Hij verlangt terug naar zijn oude leventje, waarin hij nog eens de wildeman uit kon hangen en de mensen de stuipen op het lijf kon jagen. Hij schreeuwt het uit, tot verdriet van Fiona. Ze is kwaad op hem omdat hij het feestje heeft verstoord met zijn woede-uitbarsting. Shrek gaat af door de zijdeur.
Wie Shrek een beetje kent, zal niet verbaasd zijn dat hij in ‘Shrek Forever After’ (2010) verkeert in een midlifecrisis. Een voorbeeldig leventje met vrouw en kinderen, dat is eigenlijk niets voor de nukkige, grote groene ogre met het kleine hartje. Een depressie, in wat voor vorm ook, moest er ooit eens van komen. Zijn leven wordt helemaal op zijn kop gezet als de duivelse Repelsteeltje (Walt Dohrn) zijn wens, om voor één dag weer te ervaren hoe het is om een echte ogre te zijn, hoort en hem een voorstel te doen. In ruil voor die ene dag ouderwets het beest uithangen, vraagt Repelsteeltje slechts één andere dag, uit Shreks jonge jaren, ervoor terug. Shrek hoeft alleen maar te tekenen. Natuurlijk blijkt het voorstel helemaal niet zo mooi als Repelsteeltje het doet voorkomen, want Shrek belandt in een andere werkelijkheid, waarin niemand hem kent. Donkey (Eddie Murphy), Puss (Antonio Banderas) en ook Fiona hebben geen idee wie hij is. Far Far Away is veranderd is een grimmige, apocalyptische stad waar Repelsteeltje en zijn legertje heksen de dienst uitmaken. Er is maar één manier om de betovering te verbreken: Shrek moet zich laten kussen door zijn grote liefde Fiona. In deze duistere wereld is ze een stoere verzetsstrijdster, die zich niet laat afleiden van haar taak de onderdrukte ogres vrij te krijgen. Shrek heeft tot zonsopgang om haar ervan te overtuigen dat ze voor elkaar bestemd zijn…
‘Shrek’ (2001) was voor DreamWorks een schot in de roos. De film was origineel, verfrissend en sprak dankzij de talloze referenties aan de populaire cultuur niet alleen kinderen maar ook volwassenen aan. De norse groene ogre Shrek, op het eerste gezicht een antiheld, werd direct door miljoenen mensen over de hele wereld in de armen gesloten. Ook ‘Shrek 2’ (2004) haalde een hoog niveau. De grapdichtheid in die film was zelfs nog groter dan in de eerste film. Bij ‘Shrek the Third’ (2007) ging het echter mis. De derde film bleek een slap aftreksel van het ooit zo verrassende origineel. Was de koek nu op? De makers dachten van niet en lanceerden ‘Shrek Forever After’, benadrukkend dat dit dan toch echt het laatste deel in de reeks is. Met deze film geven ze de fans van Shrek de gelegenheid om waardig afscheid te nemen van hun groene vriend en zijn kompanen Fiona, Donkey en Puss. Want zeg nu eerlijk, het mislukte ‘Shrek the Third’ kun je met geen mogelijkheid een waardig afscheid noemen. Gelukkig maakt ‘Shrek Forever After’ een hoop goed, want qua niveau haakt deze vierde film weer aan bij de delen 1 en 2. Natuurlijk, de nieuwigheid is er vanaf, maar we krijgen in ieder geval weer een bruisende en vermakelijke film voorgeschoteld die ons raakt in het hart.
Ook nu zijn de referenties naar film, televisie en muziek weer alom vertegenwoordigd. Verwijzingen naar onder meer ‘Harry Potter’, ‘It’s a Wonderful Life’ (1946), ‘The Wizard of Oz’ (1939) en ‘Groudhog Day’ (1993) zijn niet te missen. Toch voeren ze niet de boventoon. Het draait nu om het verhaal en gelukkig gaat dat verhaal weer eens ergens over. Het heeft het hart en de ziel terug die in het derde deel zo node gemist werden. Daarnaast is het leuk om de vertrouwde figuurtjes eens in een andere hoedanigheid te zien, in de alternatieve werkelijkheid die door Repelsteeltje gecreëerd is. Fiona als de stoere strijdster die nergens voor terugdeinst; Puss als volgevreten huiskat, compleet met roze strik en Donkey… Tja, die blijft gewoon Donkey. Hun rollen mogen dan wellicht iets kleiner zijn dan in de andere films, ook nu stelen Puss en Donkey de show met hun komische escapades. Vooral de zwaarlijvige maar immer hilarische Puss heeft de lachers op de hand met zijn capriolen. Ruim baan is gemaakt voor Repelsteeltje, die met zijn satanische trekjes en gemene streken een welkome aanvulling vormt op de cast. Nieuwkomer Walt Dohrn, in het dagelijks leven tekenaar bij DreamWorks, zet hem heerlijk hysterisch neer.
Net als de meeste tekenfilms die tegenwoordig in de bioscopen verschijnen, moest ook ‘Shrek Forever After’ in een 3D-versie uitgebracht worden. Ook DreamWorks moet met zijn tijd mee, nietwaar? Die derde dimensie heeft evenwel – op enkele actiescènes na – weinig toegevoegde waarde. Veel belangrijker is het feit dat de ‘Shrek’-reeks na een korte dip (deel 3) weer terug is op het oude niveau. Precies op tijd, want als we de makers moeten geloven zetten ze er nu echt een punt achter. Kijk echter niet verbaasd op als ze, mocht ‘Shrek Forever After’ het erg goed doen in de bioscopen, op dat besluit terugkomen. Maar voor de kijker is het verhaal nu rond. ‘Shrek Forever After’ is, misschien wel tegen de verwachtingen in, een zeer amusant afscheid geworden van de grote groene ogre met het kleine hartje.
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 7 juli 2010