Signé Chanel (2005)

Regie: Loïc Prigent | 130 minuten | documentaire | Met: Karl Lagerfeld, Elizabeth Hurley, Oprah Winfrey

Je vraagt je af hoe chique modehuizen als Chanel, Armani en Dior kunnen overleven, zeker in financieel minder florissante tijden. Niet alleen wordt er gewerkt met exclusieve materialen en fijne stoffen die hoofdzakelijk met de hand gemaakt worden en dus peperduur zijn in aanschaf, vaak worden er ook maar enkele exemplaren van een kledingstuk gemaakt. Deze worden ook nog eens op maat gesneden van de toekomstige drager. De doelgroep die zich haute couture kan veroorloven is betrekkelijk klein. Daarbij komt het gegeven dat de meeste beroemde modehuizen ook een prêt-à-portercollectie hebben die voor een breder publiek toegankelijk is. Hierdoor is het aantal haute couturiers de laatste jaren aanzienlijk gedaald. Enerzijds behoudt de haute couture hierdoor zijn exclusief karakter, anderzijds maakt dit de toekomst ervan wat onzeker. Nochtans blijft haute couture een kunstvorm waarmee de ontwerper kan experimenteren, waardoor het nooit volledig zal verdwijnen.

De vijfdelige documentaireserie ‘Signé Chanel’ (2005) biedt een exclusief kijkje in het wel en wee van een van de beroemdste modehuizen, Chanel. Regisseur Loïc Prigent plaatste tientallen camera’s in het pand van Chanel aan de Rue Cambon in Parijs en volgde de betrokkenen op de voet tijdens de ontwikkeling van de nieuwe najaarscollectie. De befaamde modeontwerper Karl Lagerfeld, een excentrieke Duitser van in de zeventig, heeft zijn schetsen klaar. Aan de hand van zijn – veelal onleesbare -instructies gaan de dames in het naaiatelier aan de slag. Aanvankelijk verloopt de ontwikkeling van de jurken, jasjes, rokken en andere kledingstukken soepel, maar de ervaren medewerksters Martine en Jacqueline weten dat de drukste tijd nog moet gaan komen. Lagerfeld wisselt namelijk nogal eens van mening, zeker wanneer hij zijn ontwerpen eenmaal uitgewerkt ziet. Tot op het allerlaatste moment, als de presentatie van de nieuwe collectie al bijna voor de deur staat, moeten de naaisters voorbereid zijn op de grillen van de ontwerper, bij wie het bijna nooit naar de zin is.

‘Signé Chanel’ moet het vooral hebben van de inhoud; in visueel opzicht oogt de documentaire wat gewoontjes. Inhoudelijk heeft deze film echter heel wat te bieden. Neem alleen al het proces van de allereerste schetsen van Lagerfeld naar de glamoureuze catwalk, waar de rijken der aarden (onder anderen Oprah Winfrey, Elizabeth Hurley en Kristin Scott-Thomas zijn uitgenodigd voor de modeshow) zich verlekkerd aan de nieuwste mode. Maar het contrast dat deze wereld vormt met die achter de schermen maakt het zo interessant. De meest exclusieve mode ter wereld wordt namelijk vervaardigd door doodgewone huisvrouwen van middelbare leeftijd. Ook de man die het bedrijf runt waar Chanel zijn schoenen laat maken is in feite een heel simpele, wat oudere man. En de karakteristieke Chanel-biezen worden gemaakt door een kreupel oud vrouwtje van het Franse platteland. Hoe simpel ze ook zijn, ze maken de prachtigste dingen. En alles wordt met de hand gedaan, wat het misschien nóg wel knapper maakt.

Als de tijd gaat dringen en Lagerfeld nog steeds met aanpassingen komt, wekt dat wrijving op. Naaister Laurence weet het zeker; ze houdt ermee op. Karl maakt die jurk zelf maar opnieuw! En geef haar eens ongelijk, die Lagerfeld moet nou maar eens ophouden met z’n kritiek, denk je als kijker. Als Laurence uiteindelijk de show ziet, is ze dat allemaal weer vergeten. Al het nachtwerk dat de naaisters en borduursters erin hebben gestoken, verdwijnt als sneeuw voor de zon. Helemaal als de eerste rijke dames direct na de show al hun bestelling doorgeven. Want te beroerd om te werken zijn ze absoluut niet. Sterker nog, ze genieten er met volle teugen van. En het betaalt ook nog eens goed, zegt Martine. Daar levert ze best wat uurtjes slaap voor in. Kritische vragen worden in deze documentaire niet gesteld, wat eigenlijk wel jammer is. ‘Signé Chanel’ is vooral sterk als fly-on-the-wall-film die een unieke kijk in de keuken van een van de meest exclusieve modehuizen ter wereld biedt en zijn publiek meeneemt in een wereld die normaal gesproken alleen voor insiders toegankelijk is. Een must-see voor elke modefan.

Patricia Smagge