SM Rechter (2009)

Regie: Erik Lamens | 95 minuten | drama | Acteurs: Gene Bervoets, Axel Daeseleire, Veerle Dobbelaere, Michael Pas, Barbara Sarafian, Sven Vannieuwenhuyse, Tjorven Vannieuwenhuyse, Marie Vinck, Tom Waes

‘SM Rechter’ is het op een waargebeurde geschiedenis gebaseerde verhaal van de Belgische rechter Koen Allegaerts (Gene Bervoets), waarvan bekend werd dat hij met zijn echtgenote Magda (Veerle Dobbelaere) meedeed aan vergaande sadomasochistische ‘spelletjes’. Hij werd uiteindelijk afgezet, zijn carrière en maatschappelijke positie was hij kwijt, raakte in een depressie en verloor al zijn pensioenrechten.

Koen Allegaerts is zo’n vijftien jaar getrouwd met Magda, heeft een dochter Iris (Marie Vinck), zijn huwelijk is in een sleur geraakt. Bij een kaartavondje met vrienden krijgt zijn vrouw een acute zenuwinzinking. Zij wordt opgenomen in een instelling. Thuis vindt Koen verborgen tekeningen waarin Magda haar fantasieën heeft vastgelegd. Hij vraagt raad aan de psycholoog van de inrichting waar zijn vrouw behandeld wordt , eindelijk lucht Magda haar hart en vertelt hem over haar heftige verlangens naar SM. Koen kan het niet bevatten. Hij bespreekt het ook met zijn beste vriend Fred (Dirk van Dijck), tevens zijn superieur op de rechtbank.

Koen is uiteindelijk bereid alles te doen om zijn huwelijk te redden en gaat – schoorvoetend – op haar wensen in. Zij bezoeken een SM-club. Magda weet eindelijk haar verlangens bevredigd en bloeit op. Dit laatste is in het filmverhaal niet steeds even gelukkig en geloofwaardig vormgegeven. We zien Magda van de ene dag op de andere ineens fluitend het ontbijt verzorgen, terwijl ze de dag ervoor nog in een depressie zat. Koen is gelukkig, zijn huwelijk is gered. Hij bespreekt dit in een soort mannen onder elkaar gesprekje met zijn vriend en baas Fred en acht dit verder een privéaangelegenheid die zijn rechterschap niet in de weg hoeft te staan mits zij er prudent mee omgaan.

Magda verlegt haar grenzen steeds meer en haar verlangens worden na jaren extremer. Koen komt in een milieu terecht, waarin hij als rechter chantabel kan worden. Publiciteit zou fnuikend zijn, terwijl er ook anderen zijn die in zakelijk opzicht nog een rekening met hem hebben te vereffenen. Bij een heftige sessie zijn foto’s gemaakt van Magda, zonder dat Koen dit wist. Door omstandigheden lekken hun activiteiten in 1997 uit. Er wordt huiszoeking gedaan en er wordt door hen zelf gemaakt foto- en filmmateriaal gevonden. Koen wordt ondervraagd en geschorst, van Magda wordt niet eens een verklaring opgenomen. Radio en tv storten zich op hen. Koen en Magda gaan in de publicitaire gehaktmolen, het land is in rep en roer, de brave burgerij is geschokt. Een dergelijke man kan volgens de heersende opinie toch geen objectief recht spreken? Terwijl de verhouding met dochter Iris onder grote druk komt te staan, strandt het huwelijk van Koen en Magda echter niet. Koen wordt gearresteerd. Het moet kennelijk tot een rechtszaak komen. Koen wordt geschorst en beschuldigd van het ‘slaan en verwonden’ van zijn eigen vrouw en van aanzet tot prostitutie (een creatieve toepassing en uitleg van wetsartikelen). In cassatie wordt Koen afgezet, waardoor hij ook zijn pensioenrechten verliest. Zij raken financieel totaal aan de grond. De persoonlijke gevolgen zijn groot. Magda raakt opnieuw in een depressie en Koen doet een poging tot zelfmoord. Dan herpakt Magda zich, stapt naar de pers en in een tv-programma zegt zij alles wat ze daarvoor nooit had gezegd.

De scènes uit de SM-wereld zijn zodanig gefilmd dat ze niet shockeren, goedkoop effectbejag is vermeden. Het menselijk drama van een man en een vrouw en de rol van de overheid en haar ‘dienaren’ staat centraal. Gene Bervoets speelt overtuigend de man die uit liefde bereid is alles te doen om zijn huwelijk te redden. Veerle Dobbelaere brengt haar moeilijke rol met verve tot leven. Haar extases en onderwerpingscènes zijn indringend. Voor de bijrollen geldt dat de vertolking minder is, sommige betrokkenen zijn bijna als karikaturen neergezet. In die zin is de film in totaliteit in dramatisch opzicht niet volledig overtuigend, maar is toch vooral een serieus document humain gebleven.

Het karakter van Koen Allegaerts komt fraai tot uitdrukking in zijn rechtszaak waar hij denkt de rechters te kunnen overtuigen, dat dit allemaal op vrijwillige basis is gebeurd en uiteindelijk ook niet meer is dan een vrijwillige privékwestie die zijn functioneren nooit heeft beïnvloed. Zijn geloof in de objectiviteit van het recht is aanvankelijk groot, maar in dit geval was Vrouwe Justitia wellicht niet helemaal goed geblinddoekt geweest. Impliciet stelt de film een aantal interessante ethisch/morele vragen aan de orde.

De veroordeling van Koen Allegaerts was kennelijk min of meer onvermijdelijk, Barbertje moest hangen. Ondanks alle dramatische gegevens heeft de film een positief einde. Koen en Magda zijn alles kwijt, maar niet hun sterke liefde voor elkaar…

Rob Veerman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 4 juni 2009