Snow – Snijeg (2008)

Regie: Aida Begic | 99 minuten | drama | Acteurs: Zana Marjanovic, Jasna Beri, Sadzida Setic, Vesna Masic, Emir Hadzihafizbegovic, Irena Mulamuhic, Jelena Kordic, Jasmin Geljo, Dejan Spasic, Alma Terzic, Muhamed Hadzovic, Benjamin Djip, Nejla Keskic, Mirna Zdralovic, Emina Mahmutagic

Hoewel de titel anders doet vermoeden is er nauwelijks sneeuw te zien in deze Bosnische film van Aida Begic. Het gaat in deze debuutspeelfilm van Aida Begic echter ook vooral om de dreiging van dit weertype, omdat sneeuw de ergste vijand is van de gemeenschap waarom het in deze arthouseproductie draait. Begic houdt van symboliek en stopt haar film er dan ook vol mee. In een magisch realistische setting ontvouwt zij de geschiedenis van een van de rest van het land afgezonderd dorpje in het bergachtige, bijna sprookjesachtige Oost-Bosnië. Niet altijd is even duidelijk wat droom is en realiteit en soms hebben dromen een duidelijke invloed op de realiteit, zoals bij het jongetje dat na een nachtmerrie weer dringend een blik in de spiegel van de kapper moet werpen, omdat zijn haar in een nacht tijd enorm gegroeid is.

Als het sneeuwt, zie je niet meer wat er echt is. Er wordt een alternatieve realiteit gecreëerd. Het leven in Slavno is ook zo. De rest van de wereld is al verder, maar de, op een enkele oude man en een het al eerder genoemde jongetje na, vrouwelijke bewoners krijgen nog te maken met de naweeën van de oorlog. Zij weten niet wat er met de vermiste familieleden gebeurd is, maar gaan uit van het ergste. Het leven gaat in een roes voorbij, het verdriet knaagt, maar de dagelijkse bezigheden bieden afleiding. Er moet keihard gewerkt worden om rond te kunnen komen van de opbrengst van de fruitoogst en iedereen helpt mee, jong (niet altijd met evenveel zin) en oud. Het lijkt een hechte gemeenschap waarin ieder lid een collectief doel heeft, maar door de komst van twee –eigenlijk drie – buitenstaanders die de vrouwen beloftes doen, blijkt dat de neuzen niet in dezelfde richting staan.

Allereerst is er de romantische ontmoeting tussen een vrachtwagenchauffeur, die al even gecharmeerd als de kijker is van de dappere moslima Alma (sterke rol van Zana Marjanović). Nadat hij per ongeluk de fruitkar aan gruzelementen heeft gereden, belooft hij de hele oogst op te kopen omdat hij deze makkelijk kan exporteren. Alma gelooft heilig in zijn toezegging, hierdoor gesterkt in haar geloof dat de inwoners van Slavno ooit het halve land van eten zullen voorzien. Onheilspellender is de komst van een Servische zakenman naar het dorpje, die het hele gebied wil opkopen. Wanneer hij niet direct weet te overtuigen, wendt hij zich tot gewetenloze middelen om handtekeningen onder het koopcontract te verzamelen.

Begic mixt trage, observerende scènes die bijna documentaire-achtig aanvoelen met fragmenten vol symbolische betekenissen. Het maakt van ‘Snow’ een bijzondere belevenis, waarin thema’s als hoop, trouw, onafhankelijkheid en rouw mooi samensmelten. Een film die bewijst dat dromen soms geen bedrog zijn en dat je in elke situatie – hoe erg ook – altijd moet blijven geloven op verbetering.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 18 juni 2009